Ολυμπιακοί Αγώνες: Γιορτή μάσας, ντόπας, μίζας…

 ΝΙΚΟΣ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ

πηγη:imerodromos

Η ίδια η μυθολογία γύρω από τη γέννηση των Αγώνων πιστοποιεί ότι η ύστερη εξιδανίκευσή τους, λίγη σχέση έχει με την πραγματικότητα. Οι Αγώνες δεν ήταν μόνο στέφανοι και κότινοι, δεν ήταν μόνο κλέη και αρετή ψυχής μέσα σε ρωμαλέα σώματα. Ηταν και εξαγορές, ήταν και δολιοφθορές, ήταν και απάτες, ήταν και δωροδοκίες, ήταν και ντόπινγκ…

Από τη γέννησή τους, κιόλας, οι Ολυμπιακοί Αγώνες εμφανίζονται συνυφασμένοι με το δόλο. Οι αξεπέραστοι «παραμυθάδες» Ελληνες φρόντισαν να ενσωματώσουν στο μύθο για τη γέννηση των Αγώνων τη δολιότητα. Ετσι ο Πέλοπας, ο ιδρυτής των Αγώνων, αναδείχτηκε μέγας ηγεμόνας της Πελοποννήσου, αφού πρώτα εξόντωσε τον Οινόμαο με όχι και τόσο έντιμο τρόπο: Δωροδόκησε τον ιπποκόμο του Οινόμαου, τον Μυρτίλο και ο τελευταίος αφαίρεσε τους ήλους από τους τροχούς του άρματος του Οινόμαου. Στην αρματοδρομία ο Οινόμαος σκοτώθηκε και ο νικητής πια Πέλοπας, αφού νυμφεύτηκε την κόρη του Οινόμαου, την Ιπποδάμεια, αναδιοργάνωσε τους Αγώνες προς …τιμήν του πεθερού του. Προηγουμένως, όπως είπαμε, τον είχε δολοφονήσει…

Δύσκολα θα βρει κανείς στους Ολυμπιακούς Αγώνες νικητές «ταπεινούς το γένος». Ο Κόροιβος, πρώτος Ολυμπιονίκης στο στίβο, ένας απλός μάγειρος από την Ηλεία, είναι μάλλον η εξαίρεση, αφού οι Ολυμπιακοί Αγώνες των πρώτων αιώνων της κλασικής Ελλάδας ήταν περισσότερο υπόθεση των αριστοκρατών. Επρεπε να είσαι εύπορος, για να μπορείς να επωμιστείς την πολυήμερη μετάβαση στην Ολυμπία, να προπονηθείς και να επιστρέψεις στην πόλη σου, αν δεν είχες εξασφαλίσει τα προς το ζην. Λίγοι είχαν αυτή τη δυνατότητα και όχι φυσικά οι φτωχοί. Ο Κόροιβος ήταν τυχερός λόγω εντοπιότητας…

Η νίκη στην Ολυμπία δεν παρείχε μόνο δόξα. Ηταν και το εφαλτήριο για «άγη». Οπως το «Κυλώνειον άγος», από το όνομα του Ολυμπιονίκη Κύλωνα, που ξιπασμένος από τη νίκη του στην Ολυμπία, θα επιχειρήσει να καταλάβει την Αθήνα και να αναδειχτεί τύραννος. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες, δε, δεν προσέδιδαν μόνο τιμή και αναγνώριση. Προσέδιδαν και περιφρόνηση. Η συμμετοχή στους Αγώνες δεν ήταν πάντα το παν. Ο Πίνδαρος καταγράφει ότι οι ηττημένοι απέφευγαν κατά την επιστροφή τους στις πόλεις τους τις δημόσιες εμφανίσεις, καθώς οι ειρωνείες των συντοπιτών τους ήταν αβάσταχτες.

Οσο για το «ευ αγωνίζεσθαι» είναι πολύ ωραίο, για να είναι αληθινό. Κατ’ αρχήν, στις αρματοδρομίες νικητές αναδεικνύονταν οι ιδιοκτήτες των αλόγων και όχι οι αναβάτες – δούλοι. Επίσης, έδιναν και έπαιρναν οι εξαγορές διακεκριμένων αθλητών, για να αποσκιρτήσουν από την πατρίδα τους και να αγωνιστούν ως εκπρόσωποι άλλων πόλεων. Ούτε οι δωροδοκίες έλειπαν, όπως του Κάλλιππου, που πλήρωσε τους αντιπάλους του και αναδείχτηκε νικητής. Και φυσικά τα περί «εκεχειρίας», για αγώνες που ουσιαστικά συνιστούσαν προπαρασκευή στρατιωτών, δεν αναιρούν τις αγριότητες που συντελούνταν. Σε σημείο που μέχρι και νόμο αναγκάστηκαν να εισαγάγουν οι Αθηναίοι, για να μη διώκονται όσοι αθλητές φόνευαν αντιπάλους τους στην πάλη ή στο παγκράτιο.

Στους Ολυμπιακούς της αρχαιότητας συνυπήρχε, λοιπόν, το «ωραίο» και «αγαθό» με το «ευτελές» και την «ύβρι». Ο κανόνας «κλέψε αρκεί να μη σε δουν» ίσχυε και κει. Εκεί είναι και η μέγιστη διαφορά τους με το σήμερα. Οτι σήμερα οι σφετεριστές του περίφημου ολυμπιακού πνεύματος δεν ενδιαφέρονται, πια, ακόμα και να τους βλέπουν να «κλέβουν».

«Σοφά» έπρατταν οι ελλανοδίκες που απέφευγαν να ρωτήσουν την καταγωγή των αθλητών που έπαιρναν μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες της αρχαιότητας. Περιορίζονταν να καταγράφουν το όνομά τους. Βλέπετε, είχαν λόγους…

Οταν το 488 π.Χ. ο Αστυλος ο Κροτωνιάτης στέφθηκε Ολυμπιονίκης στο δίαυλο, ο τύραννος των Συρακουσών, ο Ιέρων, σκέφτηκε ένα ωραίο «κόλπο» για να αποκτήσει φήμη και ακτινοβολία. Δωροδόκησε τον Αστυλο ώστε στους επόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες να εμφανιστεί στο στάδιο σαν… Συρακούσιος. Οπερ και εγένετο, ο Αστυλος νίκησε και στους επόμενους Αγώνες, αλλά οι συντοπίτες του, οι Κροτωνιάτες – παρά τους ύμνους που γράφτηκαν για τον αθλητή αλλά και για τον… «ανάδοχό του», τον τύραννο των Συρακουσών – μάλλον εκνευρίστηκαν. Αυτό τουλάχιστον μας πληροφορεί ο Παυσανίας (και καταγράφει ο Κ. Σιμόπουλος στο βιβλίο του «Μύθος, απάτη και βαρβαρότητα οι Ολυμπιάδες», εκδόσεις «Στάχυ»), που αναφέρει ότι οι Κροτωνιάτες, αφ’ ενός, αποκαθήλωσαν τον ανδριάντα που είχαν στήσει προς τιμήν του Αστυλου, αφ’ ετέρου, μετέτρεψαν το σπίτι του σε φυλακή…

Οσο για τον τύραννο Ιέρωνα, τόσο Ολυμπιακό ήταν το «ιδεώδες» (από τότε ακόμα) που συνέχισε την ενασχόλησή του με τους Ολυμπιακούς, και μάλιστα το 472 π.Χ. στέφθηκε και ο ίδιος Ολυμπιονίκης, δωροδοκώντας τους ελλανοδίκες και εξαγοράζοντας τους αντιπάλους του. Βλέπετε, οι «χορηγοί» είχαν ανέκαθεν μια άλλου είδους αντιμετώπιση…

Το… «άθλημα» της εξαγοράς, των δωροδοκιών και των… «υιοθεσιών» αθλητών – όπως μας πληροφορούν οι ίδιες πηγές – ήταν πολύ ανεπτυγμένο και τότε. Πολλούς αιώνες πριν ακόμα ο Αργεντινός Χουάν Ραμόν Ρότσα βαφτιστεί σαν «Μπουμπλής» από το… Αιγάλεω, ο τύραννος των Συρακουσών, ο Διονύσιος, είχε εξαγοράσει τον πυγμάχο Αντίπατρο από τη Μυτιλήνη, για να εμφανιστεί στους Αγώνες σαν Συρακούσιος.

Πολλούς αιώνες πριν ο Λατινοαμερικανός Εδουάρδος Ρικάνε βαφτιστεί σαν «Κοντογεωργάκης» από τη… Χίο, και πριν ο Πάστερνακ μετονομαστεί σε… «Παστερνάκης», η Εφεσος είχε κι αυτή «υιοθετήσει» τον Ολυμπιονίκη Σωτάδη για να παρουσιαστεί στους επόμενους Αγώνες σαν Εφέσιος, παρότι ήταν από την Κρήτη. Στους Κρητικούς, όμως, δεν άρεσαν αυτά τα πράγματα, γι’ αυτό και εξόρισαν τον Σωτάδη.

Εν κατακλείδι: Μπράβο στα παιδιά που στους προηγούμενους Ολυμπιακούς διακρίθηκαν με το ελληνικό εθνόσημο, από τον Τζαρτζίλ Ζβιανταουρί, τον Κάχι Καχιασβίλι, τον Καλλίνικο Κρεάνκα, στον Ασλανασβίλι, ανεξάρτητα αν κατάγονταν από τη Γεωργία, από την Αιθιοπία, ή από την Αμφιλοχία.

Αλλά, ντροπή και αίσχος σε όλους αυτούς τους αθλίους που μας τους σύστηναν με ελληνομεταμφιεσμένα ονόματα, που τους έκαναν να κρύβουν την (πραγματική) γλώσσα τους και την (πραγματική) καταγωγή τους, που για τις ανάγκες της αθλιότητάς τους άλλαζαν εκτός από το όνομα και τους… γονείς τους, και μετά άρχιζαν κι από πάνω τα γνωστά τους καραγκιοζιλίκια περί «ελληνικής ψυχής»…

Πιερ ντε Κουμπερτέν. Γάλλος βαρόνος. Αριστοκράτης. Και «αναμορφωτής». Των Ολυμπιακών Αγώνων. «Δόξα και τιμή στον Κουμπερτέν», αναφωνούν οι εξωνημένοι «Πίνδαροι» του σύγχρονου ολυμπιακού «ιδεώδους». Πράγματι. Ενας ρατσιστής και μισογύνης, ένας θαυμαστής του Χίτλερ και «αρχικλέφτης» (όπως τον αποκαλούσε ο Τύπος της Αθήνας στους πρώτους Αγώνες του 1896) αποτελεί το ιδανικό πρότυπο «γενάρχη» για τους «αθάνατους» της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. Και τι άλλο να έχει για πρότυπο η ΔΟΕ. Ενας ρατσιστής (ο Κουμπερτέν) και ένας φασίστας (ο Σάμαρανκ) την κυβέρνησαν για πάνω από 50 χρόνια. Δίπλα τους μια σειρά από «αξιότιμες» φιγούρες, ανάμεσα στις οποίες δεν έλειψαν εκείνες του Κίσινγκερ, του Γλύξμπουργκ κ.ά.

Ο Γάλλος «αναμορφωτής» μας, λοιπόν, διακατεχόταν από υψηλά «ιδανικά». Ηταν εκείνος που στην Ολυμπιάδα του Σεντ Λούις, το 1904, είχε την «ανθρωπιστική ιδέα» να οργανωθούν «ανθρωπολογικοί αγώνες», στους οποίους πήραν μέρος οι «άγριοι» – σύμφωνα με τον Κουμπερτέν – άνθρωποι, δηλαδή οι ινδιάνοι και οι μαύροι. Στόχος αυτών των εκτός επίσημου προγράμματος αγώνων, ήταν να μελετηθεί η αθλητική συμπεριφορά του «κατώτερου» ανθρώπινου είδους…

Κατά τον Κουμπερτέν οι αθλητές έπρεπε να είναι «ιππότες» και «ανδρείοι», ιδιότητες που δεν αναγνώριζε πέραν της φυλής των λευκών. Την ίδια εποχή, δε, στη Γαλλία εκδηλωνόταν κύμα συμπαράστασης υπέρ του Ντρέιφους. Αλλά ο Κουμπερτέν, πιστός στις αρχές του, είχε σοβαρούς λόγους να πολεμά τον Ντρέιφους. Ο λοχαγός, βλέπετε, εκτός των άλλων ήταν ένας «παλιο-Εβραίος»…

Εκτός από τις υπόλοιπες «αρετές» του, ο βαρόνος είχε και μια ακόμα: Ηταν μισογύνης. Η εποχή μπορεί να τον είχε ξεπεράσει, αλλά αυτός επέμενε: «Μία αποστολή έχουν οι γυναίκες, να στεφανώνουν τους νικητές, όπως ακριβώς στην αρχαία Ελλάδα», έλεγε. Ακόμα και μετά την Ολυμπιάδα του 1928, στην Ολλανδία, όντας πια επίτιμος πρόεδρος της ΔΟΕ, δεν έκρυβε τη δυσφορία του: «Προσωπικά δεν εγκρίνω τη συμμετοχή γυναικών σε δημόσια αγωνίσματα», επαναλάμβανε.

Ο Κουμπερτέν σίγουρα θα πρέπει να πέθανε «αναπαυμένος». Ενα χρόνο πριν το θάνατό του είδε το δημιούργημά του, το σύμβολο των 5 ολυμπιακών κύκλων, να γίνεται, με την άδειά του φυσικά, το έμβλημα του πολεμικού ναυτικού των ναζί. Και όχι μόνο. Η Ολυμπιάδα του 1936 παραδόθηκε εξ ολοκλήρου στον Χίτλερ, που στο Βερολίνο, πέραν όλων των άλλων, σήκωσε και το πρώτο στην ιστορία των Αγώνων «Ζέπελιν», που υπερίπτατο πάνω από το Ολυμπιακό Στάδιο, στολισμένο με τη «σβάστικα» και διαφημίζοντας τα λάβαρα του ναζισμού.

Κάποιοι, κρυμμένοι πίσω από το βολικό παραβάν της ιστορικής αποσιώπησης, ίσως ισχυριστούν ότι μετά τον Κουμπερτέν «οι εποχές άλλαξαν». Ανάμεσά τους θα δείτε να συνωστίζονται και μερικοί πατριώτες μας από αυτούς που φιλούσαν και αγκάλιαζαν με λατρεία τον Σάμαρανκ, όταν εκείνος ανακοίνωσε το 1996 το περίφημο «is… Athens». Εχουν κάθε λόγο οι άνθρωποι να κρύβονται πίσω από το δάκτυλό τους. Αλλωστε δεν είναι και πολύ «τιμητικό» να ασπάζεσαι και να υποκλίνεσαι στον επί 40 χρόνια οπαδό, συνεργάτη, βουλευτή και υπουργό του Φράνκο…

Παμε στο «σωτήριον έτος» 2004. Τόπος: Αθήνα. Στις 4 Αυγούστου γίνεται δεκτός στην ελληνική πρωτεύουσα – με τιμές αρχηγού κράτους – ο τότε πρόεδρος της ΔΟΕ κ. Ζ. Ρογκ. Την ίδια ακριβώς ημέρα μεταδόθηκε από το τηλεοπτικό πρόγραμμα του BBC μια εκπομπή. Ιδιαίτερη εκπομπή. Ιδού το περιεχόμενό της (όπως καταγράφεται στην ιστοσελίδα του BBC):

«Μετά από προηγούμενα σκάνδαλα, οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας εμφανίζονται σαν μια επιστροφή στις ολυμπιακές αξίες. Ωστόσο, υπάρχουν αποδείξεις ότι η ψήφος ενός μέλους της ΔΟΕ – το κλειστό κλαμπ που ελέγχει τους Αγώνες – εξακολουθεί να προσφέρεται προς πώληση. Μετά από ενός έτους έρευνα, το «Πανόραμα» ανακάλυψε τι πρέπει να δώσεις για να πάρεις τους Αγώνες. Και η απάντηση είναι πολύ απλή: Μετρητά!

» Συνεργάτες της εκπομπής εμφανίστηκαν ως σύμβουλοι μεγάλων επιχειρηματιών που επιθυμούσαν την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων στο Λονδίνο. Οι άνθρωποι που υποστήριξαν ότι μπορούν να εξασφαλίσουν τις απαραίτητες ψήφους είναι βετεράνοι της ολυμπιακής οικογένειας: Επαγγελματίες ατζέντηδες που στο παρελθόν έχουν πληρωθεί με εκατοντάδες χιλιάδες λίρες από προηγούμενες διεκδικήτριες πόλεις, για να εξασφαλίσουν τις ψήφους των αθανάτων. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν διασυνδέσεις και επιρροή μέσα στη ΔΟΕ. Ολοι ισχυρίζονται ότι έχουν ήδη δεχτεί προτάσεις για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους από τις διεκδικήτριες πόλεις του 2012.

»Μέλος της ΔΟΕ πουλάει ψήφους (…). Ο Βούλγαρος Ιβάν Σλάβκοφ (σ.σ: μέλος της ΔΟΕ) βιντεοσκοπήθηκε κρυφά από το πρόγραμμα της τηλεόρασης του BBC, να συζητά με ποιον τρόπο μπορούν να εξαγοραστούν οι ψήφοι άλλων μελών της ΔΟΕ. Τέσσερις ατζέντηδες των Αγώνων βιντεοσκοπήθηκαν, δε, να λένε ότι μπορούν να εξασφαλίσουν σχεδόν τις μισές από τις ψήφους που είναι απαραίτητες…

»Σύμφωνα με τους κανόνες της ΔΟΕ, τα μέλη της απαγορεύεται να έχουν οποιαδήποτε επαφή με άτομα ή εταιρίες των οποίων η δραστηριότητα δε συνάδει με τις βασικές αρχές του ολυμπιακού χάρτη. Ωστόσο, ο «προφέσορ» Σλάβκοφ συζητά ανοιχτά με το «NewLondonVentures» – μια ψεύτικη εταιρία που ίδρυσε η εκπομπή – για τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαν να εξασφαλιστούν οι ψήφοι διά της πλαγίας οδού… Ο αθάνατος Σλάβκοφ είπε ότι είναι ανοιχτός σε διαπραγματεύσεις, σχετικά με τον τρόπο που ο ίδιος θα ψηφίσει για την ανάθεση των Αγώνων. Και πρόσθεσε: Αλλα μέλη της ΔΟΕ για να καθορίσουν την ψήφο τους ζητούν επιχειρηματικά συμβόλαια. Η συνάντηση με τον αθάνατο κανονίστηκε από το ΓκόρανΤάκατς, έναν από τους τέσσερις ατζέντηδες που ειδικεύονται να βοηθούν πόλεις να κερδίζουν τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Οι ρεπόρτερ του BBC εμφανίστηκαν σαν σύμβουλοι των επιχειρηματιών πελατών τους από το Ανατολικό Λονδίνο, που επιδιώκουν να γίνουν οι Ολυμπιακοί στην πόλη τους. Συναντήθηκαν με 4 ατζέντηδες που υποστήριξαν ότι μπορούν να εξασφαλίσουν συνολικά 54 ψήφους. Μόλις 9 λιγότερες από τις 63 που χρειάζονται για να κερδίσει μια πόλη τους Αγώνες. Ο κ.Τάκατς ονομάτισε περισσότερα από 30 μέλη της ΔΟΕ, που, όπως είπε, μπορεί να τους πλησιάσει για να διαπραγματευτεί την ψήφο τους υπέρ του Λονδίνου».

Αυτά μεταδόθηκαν (4/8/2004) από το BBC ενώ στην Ελλάδα η άρχουσα τάξη και τα κόμματά της είχαν ανακηρύξει τους Ολυμπιακούς της Αθήνας σαν την «νέα ΜεγάληΙδέα του Εθνους»…

«Μια μαφία μαρκησίων, κομήτων, δισεκατομμυριούχων και λευκών».

Αυτή ήταν η λιτή και προπαντός «ευθύβολη» διατύπωση που είχε επιλέξει πριν χρόνια ο Φιντέλ Κάστρο για να περιγράψει τι εστί ΔΟΕ.

Για τις σχέσεις της ΔΟΕ με τα ιδανικά του ολυμπισμού έχει επίσης μιλήσει ο Μονταλμπάν. Στο μυθιστόρημά του «Σαμποτάζ στους Ολυμπιακούς Αγώνες», αρχικά βάζει τον Σάμαρανκ να απευθύνεται στον ήρωά του, τον Πέπε Καρβάλιο, λέγοντας: «Να έχετε υπόψη ότι το κίνημά μας είναι ένα φιλοσοφικό και φιλανθρωπικό κίνημα». Αλλά ακολούθως ο συγγραφέας προσθέτει: «Ακούγοντας αυτούς τους χαρακτηρισμούς, ορισμένα μέλη της ΔΟΕ έπεσαν καταγής και τραντάζονταν από τα διαβολικά θα ‘λεγε κανείς χάχανα»…

Ας θυμηθούμε σε ποιους είχε στρώσει κόκκινα χαλιά πριν από δώδεκα χρόνια η ελληνικη πλουτοκρατία. Η ΔΟΕ, λοιπόν: Ενα κλειστό κλαμπ από δούκες, πρίγκιπες, μαχαραγιάδες, τέως και νυν άνακτες (από Λιχνεστάιν μέχρι Γλίξμπουργκ), «νονούς» του ποδοσφαίρου, όπως ο Μπλάτερ της FIFA (που πριν εκλεγεί «αθάνατος» είχε «εκπαιδευτεί» από την «Adidas»), και με επίτιμα μέλη της άτομα της …ποιότητας του Κίσινγκερ.

Μια λέσχη κλειστή. Με χουντικές εσωτερικές διαδικασίες. Με προέδρους δεκαετούς θητείας. Μια κλίκα που η σχέση της πλειοψηφίας των μελών της με τον αθλητισμό (όπως του «αθάνατου» αντιπροέδρου του τηλεοπτικού κολοσσού NBC) είναι αντιστρόφως ανάλογη της σχέσης τους με τις πολυεθνικές-«χορηγούς». Μια κλίκα με «ευγενική» καταγωγή. 

Πράγματι: Από τη γέννηση κιόλας της ΔΟΕ, στα πρώτα 14 μέλη της συμπεριλαμβάνονταν πέντε «κόντηδες», «βαρόνοι» κλπ., δύο στρατιωτικοί, τρεις πανεπιστημιακοί με «προεξάρχουσα» μορφή τον ρατσιστή Κουμπερτέν, και όλοι τους – φυσικά – μεγαλοαστοί.

Υπάρχει ένα άθλημα στο οποίο μέλη της ΔΟΕ επιδεικνύουν άριστες – «ολυμπιακές»! – επιδόσεις: Το «άθλημα» της …μίζας. Στο οποίο συμμετέχουν ακόμα και οι πλέον υψηλόβαθμοι. Οπως ο καταδικασθείς πρώην αντιπρόεδρος της ΔΟΕ, ο ΚιμΟυνΓιονγκ (σ.σ.: «Ο πιο αξιόπιστος σύμβουλός μου», είχε πει γι’ αυτόν ο Σάμαρανκ), που εκτός του ότι «λαδωνόταν» ήταν και καταχραστής. Πριν από αυτόν είχαν ήδη εντοπιστεί άλλα 12 μέλη της ΔΟΕ που τα «πιάσανε» (περί το 1 εκατ. δολάρια) για να πάνε οι χειμερινοί Ολυμπιακοί στο Σολτ Λέικ Σίτι. Είδαμε παραπάνω πως το BBC έβγαλε στη «φόρα» ότι μέλη της ΔΟΕ και ατζέντηδες των Αγώνων διαπραγματεύονταν το «ρεγάλο» τους για να ψηφίσουν υπέρ του Λονδίνου για την ανάληψη των Ολυμπιακών του 2012.

Οσο για τους Γερμανούς, που είχαν αναλάβει να προωθήσουν την υποψηφιότητα του Βερολίνου για τους Ολυμπιακούς του 2000, όταν η πόλη τους έχασε από την Ατλάντα (δηλαδή την «Κόκα Κόλα»), δήλωσαν ότι από την έρευνά τους προέκυπτε πως μόνο οι 7 από τους 94 τότε «αθανάτους» δεν ήταν εξαγοράσιμοι…

Οσο αργυρώνητος είναι στην τσέπη ο μηχανισμός της ΔΟΕ, άλλο τόσο αντιδραστικός είναι στην ψυχή. Η ΔΟΕ ήταν που αφαίρεσε τα μετάλλια των δυο μαύρων Αμερικανών Ολυμπιονικών το 1968 όταν αυτοί διαμαρτυρήθηκαν για τη στάση της χώρας τους, των ΗΠΑ, απέναντι στους ομοφύλους τους. Η ΔΟΕ ήταν που «χαιρέτισε» τη δολοφονία 400 διαδηλωτών από τη μεξικανική κυβέρνηση παραμονή των Αγώνων. Που έδωσε τους Ολυμπιακούς του ’36 στον Χίτλερ όταν ήδη από το 1935 είχε επισημοποιηθεί η ρατσιστική ναζιστική νομοθεσία. Που επιβράβευσε τη σαραντάχρονη δικτατορία στην Κορέα αναθέτοντας τους Αγώνες του 1988 στη Σεούλ. Και που φυσικά είχε 20 χρόνια επικεφαλής τον φασίστα Σάμαρανκ.

Το πρώτο μεγάλο «μπαμ» έγινε στους Ολυμπιακούς αγώνες της Ρώμης, το 1960. Ο Κουρτ Γιένσεν, ποδηλάτης από τη Δανία, ξεψυχάει πάνω στο κουλουάρ. Η νεκροψία που διενεργείται αποκαλύπτει έναν οργανισμό «τίγκα» στις αμφεταμίνες…

Τέσσερις δεκαετίες αργότερα, η Φλόρενς Γκρίφιθ, Αμερικανίδα σπίντερ, πρωταθλήτρια και πολυ-ολυμπιονίκης στην Ολυμπιάδα της Σεούλ, ξαφνικά πεθαίνει από τριπλή (!) καρδιακή προσβολή. Ηταν μόλις 39 ετών. Η νεκροψία αποκάλυψε, μεταξύ άλλων, σκλήρυνση των πνευμόνων. Πολύ περίεργο «εύρημα» (σκλήρυνση πνευμόνων) για μια αθλήτρια των δρόμων ταχύτητας…

Στα χρόνια που πέρασαν από τον Γιένσεν στη Γκρίφιθ, το διαφημιστικό σύνθημα των Ολυμπιακών Αγώνων, το «Citius, altius, fortius» (ταχύτερα, υψηλότερα, δυνατότερα), έγινε σλόγκαν σε ένα «χορό» για αμφεταμίνες και στεροειδή, για ερυθροπιτίνες και τετραυδρογεστρινόλη, για αυξητικές ορμόνες και κάθε νέα ανακάλυψη της «φαρμακοβιομηχανίας των ρεκορ».

Ο αθλητισμός από παιχνίδι και άμιλλα έγινε θέαμα και από κει και πέρα εμπόριο. Ο «έμπορος» (χορηγός – πολυεθνική) θέλει κέρδη. Πολλά κέρδη. Επομένως η διαφήμιση της «πραμάτειας» του πρέπει να είναι εντυπωσιακή. Και τι πιο εντυπωσιακό από το «ρεκόρ». 

Ομως η ανθρώπινη φύση έχει όρια. Ναι, αλλά τα ρεκόρ για να φέρνουν κέρδη πρέπει να «σπάνε» με ακόμα μεγαλύτερα και εντυπωσιακότερα ρεκόρ. Αρα θα φτιάξουμε ανθρώπους έξω από την ανθρώπινη φύση τους. Θα φτιάξουμε «ρέκορ-μαν» και «ρεκορ-γούμαν». Θα φτιάξουμε αθλητές – υπερανθρώπους. Θα φτιάξουμε πρωταθλητές και θα είμαστε οι σπόνσορές τους. Αυτοί θα τρέχουν «ταχύτερα». Θα πηδάνε «ψηλότερα». Θα χτυπούν «δυνατότερα». Και μεις θα κερδίζουμε περισσότερα…

Η «ντόπα» είναι το «αφέψημα» του ίδιου του κοινωνικού τους προτύπου: «Ο πρώτος είναι τα πάντα, ο δεύτερος δεν είναι τίποτα», λένε… Ετσι, υπεράνθρωπα κατασκευάσματα στα εργαστήρια των εταιριών, αντί για μετάλλια κερδισμένα με τον ιδρώτα τους, κερδίζουν μετάλλια βουτηγμένα στα αναβολικά, στη «σύριγγα», στην ντόπα…

Εκεί κάπου, όταν το κακό παραγίνει, οι «ιδιοκτήτες», τα «αφεντικά» της ντόπας – όπως η ΔΟΕ – καμώνονται τους φορείς της κάθαρσης! Η ΔΟΕ και τα μέλη της, όπως ο πρόεδρος του NBC, η «Adidas» και οι λοιποί χορηγοί του «ιδεώδους», αυτοί δηλαδή που κατασκευάζουν τους σωματικά μεταλλαγμένους αθλητές, έρχεται κάποια στιγμή που φορούν τη μάσκα του «εξυγιαντή»! Οπως με τον Μπεν Τζόνσον στη Σεούλ που του αφαίρεσαν το χρυσό για να το δώσουν στον επίσης ντοπαρισμένο Λιούις! Οπως στην Αθήνα. Όπως τώρα με τη Ρωσία…

Βιώνουμε, λοιπόν, το «Citius, altius, fortius» σε όλο του το «μεγαλείο». Απαραίτητα αξεσουάρ του – που αποφεύγουν να μας τα δείχνουν στις τελετές έναρξης – το χρονόμετρο και η… σύριγγα (για να «σπάνε τα χρονόμετρα»)! Οι «φυσαλίδες» από το ανθρακικό των «μεγάλων χορηγών». Οι «ήρωες» των στίβων που δεν μπορείς να ξεχωρίσεις ποιος είναι ο «απατεώνας» και ποιος ο αθλητής. `Η μάλλον μπορείς: Αν γίνει το πείραμα που έλεγε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πεν Στέιτ, Τ. Γεσάλις, και οι «ντοπαρισμένοι» παίξουν με τους καθαρούς έναν αγώνα ποδοσφαίρου, τότε «οι πρώτοι θα κέρδιζαν 84 – 3»…

Βέβαια, αυτοί που μοιράζουν την «πρέζα» στον κόσμο του πρωταθλητισμού υποκρίνονται τους «καθαρούς». Λογικό αφού κάποια στιγμή το πράγμα «στομώνει». Η μπόχα μεγαλώνει. Η καπηλεία των ξυπόλυτων μαραθωνοδρόμων και των γνήσιων αγωνιστών του αθλητισμού, τα αναμασήματα του τύπου «και στην Ανατολική Γερμανία τα ίδια κάνανε» – λες και αυτά τα φαινόμενα δεν υπήρξαν δείγματα ενός εκφυλισμού που βρήκε τον φυσικό του χώρο στην καπιταλιστική παλινόρθωση) δεν αρκούν για άλλοθι. Τότε ακριβώς απαιτείται να ριχτεί λίγο «πατσουλί», για να κρυφτεί η αποφορά. Τότε οι κατασκευαστές των σωματικά μεταλλαγμένων αθλητών, οι διακινητές της «πρέζας» στα γήπεδα του παρά φύσιν πρωταθλητισμού, υποκρίνονται τους «καθαρούς», τους «ελεγκτές», τους «άτεγκτους», τους «τιμωρούς».

Αλλά η «καθαρότητα» προϋποθέτει – όπως έλεγε ο παγκόσμιος πρωταθλητής Πιέτρο Μενέα – ότι «το καθήκον της καταπολέμησης του ντόπινγκ πρέπει να αφαιρεθεί από τους οργανισμούς που αποκομίζουν κέρδη από τις αθλητικές εκδηλώσεις».

Το Ολυμπιακό σύνθημα («Citius, altius, fortius – ταχύτερα, υψηλότερα, δυνατότερα) πραγματώνεται στο έπακρο στην περίπτωση των χορηγών. Διότι αν θέλεις κέρδη και τα θες «ταχύτερα, υψηλότερα, δυνατότερα», δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από το να «καπαρώσεις» το πλέον αναγνωρίσιμο σύμβολο στον κόσμο, το Ολυμπιακό σύμβολο, και να διαφημίσεις το γιαούρτι σου ή το αναψυκτικό σου, ή την τράπεζά σου, με προμετωπίδα τους Ολυμπιακούς κύκλους…

Πέρα από τα παχιά λόγια που συνοδεύουν τη διαπλοκή των χορηγών με τους Ολυμπιακούς (σ.σ.: «είναι τιμή γι’ αυτούς να στηρίζουν και να φέρουν το Ολυμπιακό πνεύμα», είχε πει η κ. Αγγελοπούλου σε μια επίσημη παρουσίαση των χορηγών του 2004), για το «πνεύμα» που διέπει τις σχέσεις της ΔΟΕ με τους πολυεθνικούς χορηγούς υπάρχει μια εικόνα που αξίζει χίλιες λέξεις. Είναι η εικόνα που απαθανατίστηκε τον Απρίλη του 1987 στην εκκλησία της Λοζάνης, με τον Σάμαρανκ και όλα τα μέλη της λέσχης των «αθανάτων» να στέκονται «κλαρίνο» μπροστά στο φέρετρο του Ντάσλερ. Ηταν το αφεντικό της «Adidas»…

Καλό είναι λοιπόν το «Ολυμπιακό ιδεώδες», αλλά μάλλον δεν είναι αυτό που κινητοποιεί τους χορηγούς. Εχουν σοβαρότερους λόγους να «σπονσονάρουν» το Ολυμπιακό πνεύμα. Η «Samsung», για παράδειγμα, με τα 40 εκατ. δολάρια που έδωσε ως χορηγία στο Σίδνεϊ, άνοιξε αγορές που της απέφεραν κέρδη άνω του 1 δισ. δολαρίων.

Η «Swatch» με την πρώτη «Ολυμπιακή συλλογή» που κυκλοφόρησε το 2002, είδε να πουλά σε τρεις μόνο βδομάδες (και μόνο στην Ελλάδα) περί τα 10.000 ρολόγια και να εκτιμά αύξηση του τζίρου της κατά 70% έναντι της προηγούμενης χρονιάς. Ανάλογα «ιδεώδη» έλκουν στους Ολυμπιακούς τα «Μακ Ντόναλντς» (που το 2000 πούλησαν περί τα 2 εκατομμύρια γεύματα μόνο μέσα στο Ολυμπιακό Χωριό του Σίδνεϊ), την «Adidas», την «Κόκα- Κόλα», τη «Shell», τους λοιπούς διεθνείς, εθνικούς χορηγούς και υποστηρικτές του… ολυμπιακού ιδεώδους.

Είναι προφανές ότι σε αυτό το ειδικό «Ολυμπιακό άθλημα», το «άθλημα» της …διαφήμισης μερικών χρηματιστηριακών και βιομηχανικών ομίλων, η γνωστή αρχή ότι «οι καλές δουλειές κάνουν τους καλούς φίλους» εφαρμόζεται κατά γράμμα. Τουτέστιν, οι χορηγοί έχουν εξασφαλίσει ότι καμία άλλη ανταγωνιστική των προϊόντων τους φίρμα δεν πρόκειται να δρασκελίσει τους χώρους των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων και δε θα συνδέσει το όνομά της με τους Ολυμπιακούς στα μάτια των 4 δισ. τηλεθεατών που θα δουν τους αγώνες.

Ως εκ τούτου η «θεότητα» της «Κόκα-Κόλα» (που υπήρξε μέγας χρηματοδότης του Μπους και ταυτόχρονα των βομβαρδιστικών και των βασανιστών των ΗΠΑ σε Ιράκ και Αφγανιστάν) ή η «Adidas» (που βάσει της έρευνας της βρετανικής οργάνωσης «Oxfarm» αποτελεί «Ολυμπιονίκη» όσον αφορά στις μεθόδους εκμετάλλευσης και εργοδοτικής αυθαιρεσίας που εφαρμόζει στα εργοστάσιά της στις χώρες του Τρίτου Κόσμου) συνηθίζεται τις μέρες των Αγώνων να δηλώνουν αποκλειστικοί σπόνσορες της …Ολυμπιακής εκεχειρίας, της δημοκρατίας και της ανεκτικότητας στον κόσμο.

Το 2004, στην τέταρτη θέση της λίστας των υπογραφόντων υπέρ της «Ολυμπιακής Εκεχειρίας» φιγουράριζε το όνομα του Μπιλ Κλίντον. Κάποιοι θέλουν να παραμείνει γνωστός για την υπόθεση Λεβίνσκι. Τα Βαλκάνια, πάντως, σίγουρα θα τον θυμούνται ως τον επικεφαλής του βομβαρδισμού των αμάχων της Γιουγκοσλαβίας…

Στη θέση 21 ήταν το όνομα Β. Βίκε – Φραϊμπέργκα. Πρόεδρος της Λετονίας. Στη συγκεκριμένη χώρα, με τη νέα πολιτική τάξη που αναδείχτηκε μετά τις ανατροπές του 1989 – ’90, χτίζονται μνημεία υπέρ των συνεργατών των Ες-Ες κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου…

Λίγο πιο κάτω, στη θέση 30, ήταν το όνομα Σ. Σαμάρ. Δήλωνε αντιπρόεδρος της προσωρινής κυβέρνησης του Αφγανιστάν. Στην πραγματικότητα εκπροσωπούσε τα ανδρείκελα των Αμερικανών. Παρακάτω ήταν το όνομα Σιμόν Πέρες, με την ιδιότητα του υπουργού Εξωτερικών του Ισραήλ. Ηταν ίσως το πιο ανώδυνο όνομα για να εκφράσει το κράτος – τρομοκράτης την υποκρισία του περί «εκεχειρίας», την ώρα που ο Σαρόν δολοφονούσε παιδιά στην Παλαιστίνη.

Οσο για τη θέση 154, βρισκόταν το όνομα ενός ακόμα γνωστού «αγωνιστή» υπέρ της… ειρήνης. Το όνομά του Χαβιέ Σολάνα. Ο πρώην ΓΓ του ΝΑΤΟ και κατοπινός θεματοφύλακας της στρατιωτικοποίησης της ΕΕ.

Θα πει κάποιος ότι τα πρόσωπα αυτά, που αυτοχρήμα με την παρουσία τους διακωμωδούν την έννοια της εκεχειρίας, δεν αποτελούν ίσως ένα τυπικό δείγμα συμμετεχόντων, καθώς υπάρχουν δεκάδες άλλοι που περιλαμβάνονται κάθε τετραετία στους συνυπογράφοντες και πράγματι νιώθουν την ανάγκη της ειρήνης στον κόσμο. Προφανώς και είναι έτσι. Ομως η παρουσία σφαγέων σαν αυτούς που βομβαρδίζουν στη Συρία και πνίγουν παιδιά στο Αιγαίο – χωρίς να ακυρώνει το γνήσιο ενδιαφέρον των άλλων – πιστοποιεί την υποκρισία και την καπηλεία που κρύβεται, συνολικά, πίσω από την υπόθεση «Ολυμπιακή Εκεχειρία». Οπως το γνήσιο ενδιαφέρον κάποιων να συμμετέχουν στη λαμπαδηδρομία, δεν αναιρεί την ουσία του θέματος, ότι δηλαδή αποτελεί μια εκδήλωση που συνιστά μια παγκόσμια διαφημιστική εκστρατεία εκ μέρους των χορηγών της λαμπαδηδρομίας, της «Κόκα – Κόλα» και της «Σάμσουνγκ»…

Αντί άλλης απόδειξης αρκεί να αναφερθεί κανείς στο ομόφωνο ψήφισμα του ΟΗΕ, το οποίο από το 1992 – όταν και αναβίωσε η ιδέα της Ολυμπιακής Εκεχειρίας – ανανεώνεται κάθε διετία. Από το 1992, δηλαδή, και κάθε δυο χρόνια, οι ΗΠΑ (που έκτοτε έχουν επέμβει σε Σομαλία, Κόσσοβο, Βοσνία, Αφγανιστάν, Ιράκ), η ΕΕ (που κράτη – μέλη της έσφαξαν τη Γιουγκοσλαβία, που συμμετείχαν στη συμμαχία των «προθύμων σε Ιράκ και Αφγανιστάν, που εξανδραπόδίζουν από Συρία μέχρι Μάλι, που στηρίζουν ναζί στην Ουκρανία), το Ισραήλ, η Τουρκία (της – μεταξύ άλλων – κατεχόμενης Κύπρου), δηλώνουν πίστη» στην «εκεχειρία»…

Η αλήθεια είναι, τελικά, ότι η ιδέα της εκεχειρίας ποτέ δε νίκησε. Ούτε το 1916, ή το 1940 και 1944, που οι Ολυμπιάδες δεν έγιναν λόγω των Παγκόσμιων Πολέμων. Ούτε καν στην αρχαία Ελλάδα, που το 420 π.Χ. και το 404 π.Χ. οι Σπαρτιάτες εισέβαλαν στην Ολυμπία, ούτε όταν οι Συβαρίτες αφανίστηκαν από τους Κροτωνιάτες, που είχαν για επικεφαλής τον Ολυμπιονίκη Μίλωνα, ούτε όταν ο Θεμιστοκλής έλεγε (σαν «πλανητάρχης» της εποχής) ότι δεν έχει δικαίωμα συμμετοχής στους Ολυμπιακούς όποιος δε συμμαχεί στο πλευρό των Αθηναίων…

Η αλήθεια, τελικά, είναι ότι η εκεχειρία – και συνολικά οι Ολυμπιακοί Αγώνες – είναι μια ιδέα που την καπηλεύονται όσοι προκαλούν πολέμους, δυστυχία, φτώχεια, εκμετάλλευση. Και οι χορηγοί τους…

Κλείνοντας αυτό το αφιέρωμα (μέρος του οποίου αποτελεί έρευνα που κάναμε πριν 12 χρόνια με αφορμή του Ολυμπιακούς της Αθήνας και δημοσιεύτηκε στον Ριζοσπάστη τον Αύγουστο του 2004), η διεξαγωγή των Ολυμπιακών στο Ρίο έρχεται να επιβεβαιώσει όλα τα βασικά συμπεράσματα:

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν είναι μια «εθνική γιορτή» ούτε πολύ περισσότερο μια «εθνική ιδέα» – όπως έλεγαν σε εμάς το 2004 – για τους λαούς στις χώρες που διεξάγονται.

Οι Ολυμπιακοί είναι μια «ιδέα» δική τους. Είναι μια προσοδοφόρα γιορτή για την τάξη των κεφαλαιοκρατών. Των πολιτικών υπαλλήλων τους. Μια «ιδέα» του «έθνους» των χορηγών, των μεγαλοκατασκευαστών, των μεγαλοεργολάβων, των κυρίων «εθνικών ευεργετών» και των κυριών τους όπου Γης, μια γιορτή των πολυεθνικών. Είναι μια μπίσνα που οι λαοί την πληρώνουν ακριβά, είτε ζουν στο Πέραμα, είτε στο Πεκίνο, είτε στις φαβέλες..

Ακόμα και οι πιο φιλικοί, οι πιο ανθρώπινοι και οι περισσότερο από-εμπορευματοποιημένοι Ολυμπιακοί της Μόσχας το 1980, ακόμα και οι επωφελείς για τον χαρακτήρα της πόλης Ολυμπιακοί της Βαρκελώνης, δεν αναιρούν αυτόν τον κανόνα.

Η εμπειρία της Αθήνας είναι μια κοινή εμπειρία: Το κάθε φορά «λιτοί Αγώνες» γίνεται «λιτότητα διαρκείας» και ξεπούλημα, μετά τους Αγώνες. Ρεμούλα, αρπαγή, φαγοπότι για «εκλεκτούς» και λεηλασία.

Ο ίδιος ο τότε πρωθυπουργός σε συνέντευξη στο «Σπίγκελ», ερωτηθείς για το κόστος του 2004, είχε ομολογήσει: «Κανείς δεν μπορεί σήμερα να δώσει ακριβή απάντηση. Το βέβαιο είναι ότι οι αρχικοί σχεδιασμοί έχουν σαφώς υπερκεραστεί»! Με βάση τους επιεικέστερους, δε, το χρέος που επωμίστηκε ο ελληνικός λαός ήταν συναρτηση και του γεγονότος της πάνω από 600% (!) υπέρβασης σε σχέση με όσα προβλέπονταν στον περίφημο φάκελο της Ολυμπιάδας, όπως μας τον είχαν παρουσίαζαν το 1996…

Στη μπίσνα των Ολυμπιακών δεν πρέπει να ξεχναμε και εκείνη που πάει χέρι – χέρι με την ιδεολογικοποίηση του «νόμος και τάξη» και που σχετίζεται με τα ζητήματα… ασφάλειας. Στην Αθήνα, μαζί με τους Ολυμπιακούς είχε έρθει το ΝΑΤΟ, το FBI, η CIA, η Μοσάντ, πράκτορες, πρακτορίσκοι, ρουφιάνοι και χαφιέδες, τρομοκάμερες και Ζέπελιν, όλοι ήταν στη «γιορτή».

Μαζί και η Ζήμενς. Από τότε κρατάει το σκάνδαλο του C4i… Τότε ήταν που η «αδέκαστη» Δικαιοσύνη αποφάνθηκε ότι «η μόνη σκέψη από την οποία πρέπει να διακατέχεται ο Ελληνας πολίτης είναι η διαχρονική ρήση ότι υπέρτατος νόμος είναι τώρα η ασφάλεια και η αξιοπρέπεια της χώρας»! Αυτό ήταν το «επιχείρημα» του ελληνικού κράτους στη δίκη για το Ζέπελιν. Αυτό το «επιχείρημα» κατέστησε «δίκαιο» το δικαστήριο, ακριβώς τριάντα χρόνια μετά την πτώση της χούντας! Αλλά την επόμενη μέρα (πλην των κομμουνιστών που φώναζαν για το «ολυμπιακό πραξικόπημα») κανενός άλλου δεν ίδρωσε το αυτί. Θέμα «αξιοπρέπειας», βλέπετε…

Τότε ήταν και η υπόθεση Τζέκου – Κεντέρη – Θάνου: Εδώ να δεις… «αξιοπρέπεια»! Και Ολυμπιακό «ιδεώδες»! Γιατί, αν μη τι άλλο, αυτή η υπόθεση προσέθεσε στη διοργάνωση ένα νέο ολυμπιακό αγώνισμα: Τον «μαραθώνιο διαρκείας» στο ξεφτιλίκι, στο καραγκιοζιλίκι και στο κοροϊδιλίκι.

Οσο για τους διακινητές μιας άλλης «ντόπας», της τηλεοπτικής, τους θυμόμαστε – πάντα στο ύψος τους – να υποδέχονται με διθυράμβους την «επιστροφή» των Αγώνων στην Ολυμπία. Μόνο που η νικήτρια είχε το ’99 καταδικαστεί για αναβολικά… Επηξαν, τότε, τα τηλεπαράθυρα από κήρυκες κατά του ντόπινγκ. Κάποιοι είχαν και τη φαεινή ιδέα να εμφανίσουν παλαίμαχη αθλήτρια για να καταγγείλει το ντόπινγκ. Οτι ήταν η ίδια που το 1984, είχε εμπλακεί σε υπόθεση αναβολικών και είχε κυνικά δηλώσει ότι «πρωταθλητισμός με πατάτες και μπριζόλα δεν υπάρχει», ήταν, απλώς, λεπτομέρεια…

Φυσικά και στους Αγώνες του Ρίο – όπως γράφαμε και το 2004 – θα βρίσκονται και οι έντιμοι αθλητές, ως πρωταγωνιστές, που θα προσπαθήσουν για τη νίκη και που εκφράζουν αντικειμενικά αυτό που ο άνθρωπος επιδιώκει με τους αγώνες του. Να έχει συνεχώς καινούριες κατακτήσεις για να βελτιώνεται, βελτιώνοντας τη ζωή του. Και στο κοινωνικό πεδίο και στο πολιτικό και στο αθλητικό, παντού. Γι’ αυτό και τους χειροκροτούμε στην αγωνιστική τους προσπάθεια, γι’ αυτό και θα χαρούμε για την παρουσία της συντριπτικής πλειονότητας των Ελλήνων αθλητών που αξίζουν την συμπαράστασή μας (ο νοών νοείτω – λίγοι είμαστε και γνωριζόμαστε).

Υπάρχουν όμως και οι άλλοι. Οι διοργανωτές, οι εκμεταλλευτές των αγώνων, των αθλητών, οι πολυεθνικές. Αυτοί δεν έχουν καμία σχέση με τον αθλητισμό που είναι δικαίωμα για όλους, που θα έπρεπε να αποτελεί αυτονόητο αγαθό για κάθε νέο, μακριά από την εμπορευματοποίηση και την πολλαπλή εκμετάλλευσή του από τους χορηγούς θεαμάτων άνευ άρτου.

Ως Ελληνες έχουμε ένα παραπάνω, ίσως, λόγο να σκεφτόμαστε έτσι. Γιατί έπαινος για την πατρίδα των Ολυμπιακών Αγώνων, τελικά, είναι να προωθεί ό,τι συνάδει με τον πατριωτικό διεθνισμό, δηλαδή με τον συναγωνισμό για τη συλλογική πρόοδο, την ευγενή άμιλλα, τον σεβασμό προς συναθλητές – συνανθρώπους και την ανιδιοτέλεια. Προτάγματα, αξίες και ιδανικά των λαών που οι απάτριδες του κεφαλαίου ουδέποτε υπηρέτησαν...

  από Ταξική Πτέρυγα