Τι θα σημαίνει μια άρνηση πληρωμής του χρέους για την Ελλάδα

 ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΡΗΓΑΣ * | ημεροδρόμος

Έχουν αρνηθεί άλλες χώρες να αποπληρώσουν τα χρέη τους;

Στο πρόσφατο παρελθόν τέσσερις  χώρες έχουν προχωρήσει  σε μονομερείς παύσεις πληρωμών και διαγραφές του χρέους τους: Αργεντινή, Ισημερινός, Ρωσία και Ισλανδία.  Και στις τέσσερις αυτές χώρες ο πληθυσμός τους ζει καλύτερα σε ζητήματα όπως η ανεργία¹ αλλά και η αύξηση του ΑΕΠ² της κάθε χώρας, σε σχέση με την κατάσταση τους πριν αρνηθούν να αποπληρώσουν το χρέος τους. Στην Ελλάδα που συνεχίζει να πληρώνει το δημόσιο χρέος της τα αποτελέσματα ήταν τα αντίστροφα³.

Πολλές φορές γίνεται λόγος για τη διαφοροποίηση μεταξύ των διαφόρων χωρών που αρνούνται να αποπληρώσουν το χρέος τους και την ίδια στιγμή για τις ιδιαίτερες γεωπολιτικές και οικονομικές συνθήκες της κάθε περιοχής. Αυτό φυσικά και ισχύει, και ποτέ η λειτουργία της οικονομικής ανάπτυξης δεν είναι πανομοιότυπη. Η πραγματικότητα είναι όμως αναντίρρητη: η μεγαλύτερη χώρα του πλανήτη και πρώην υπερδύναμη, η Ρωσία, δύο  χώρες της Λατινικής Αμερικής η Αργεντινή με νόμισμα απευθείας εξαρτημένο από το αμερικάνικο δολάριο και ο Ισημερινός με πληθυσμό κοντά σε αυτόν της Ελλάδας (15εκατ.) και τελικά μια χώρα του βορά της Ευρώπης με φυσικούς πόρους και πολύ μικρό πληθυσμό όπως η Ισλανδία, κατάφεραν να βελτιώσουν τη θέση τους, είτε λίγο είτε πολύ, με την άρνηση πληρωμής του χρέους τους

Θα απομονωθεί η χώρα αν αθετήσει τις πληρωμές;

Το σεβασμό και τη διεθνή αναγνώριση τα κερδίζεις στο βαθμό που αποδεικνύεις ότι πρώτα και κύρια σέβεσαι τον εαυτό σου και τα δίκαια του λαού σου. Βεβαίως αρχικά θα υπάρξουν προσπάθειες για πολιτική και οικονομική απομόνωση της χώρας μας εκ μέρους των δανειστών μας. Οι πιστωτές μας (ΔΝΤ, ΕΚΤ, κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας) θα αντιδράσουν εναντίον της χώρας, αλλά η εμπειρία άλλων χωρών έχει δείξει ότι ούτε οικονομικά αυτό δεν έγινε κατορθωτό. Το κόστος που πλήρωσαν χώρες που κατ’ επανάληψη αθέτησαν πληρωμές ήταν αποκλεισμός από τις αγορές ομολόγων για κάποια χρόνια και άνοδος των επιτοκίων από 2,5%- 4%. Μια τέτοια προσπάθεια είναι ακόμη πιο δύσκολη στην περίπτωση της Ελλάδας, διότι λόγω θέσης και γεωπολιτικής σημασίας οι πιθανότητες για εναλλακτική χρηματοδότηση και οικοδόμηση συμμαχιών είναι εξαιρετικά μεγάλες.

Επίσης ακόμη και σήμερα η Ελλάδα δεν μετέχει στις εν λόγω αγορές, αλλά όλες οι προσπάθειές της για χρηματοδότηση γίνονται αφού ζητηθεί άδεια από τους δανειστές μας. Επιπροσθέτως  το σύνολο σχεδόν αυτής της χρηματοδότησης αναλώνεται στην μαύρη τρύπα του χρέους και όχι για το ξεπέρασμα της κρίσης. Η υπέρβαση ενός τόσο γιγαντιαίου εμποδίου, όπως το χρέος, δεν συγκρίνεται με τα πιθανά αναχώματα που μπορεί να βάλουν οι δανειστές.

Θα γίνουμε κράτος παρίας;

Στο καθαρά πολιτικό κομμάτι είναι βέβαιο ότι θα γίνει προσπάθεια πολιτικής απομόνωσης της χώρας. Το πλήγμα της Ευρωζώνης και του μπλοκ των δανειστών θα είναι μεγάλο. Όμως το ερώτημα είναι κατά πόσο αυτό είναι εφικτό για όποιον θέλει να το επιβάλλει.Τα επαναλαμβανόμενα παραδείγματα απομόνωσης που ακούγονται από τα ΜΜΕ είναι αυτό της Αλβανίας του Χότζα μέχρι το 1989 και αυτό της Β. Κορέας σήμερα. Κανείς δεν φαίνεται να αντιλαμβάνεται ότι μιλάμε για δύο χώρες από τις 200 που υπάρχουν στον κόσμο και για ένα διάστημα 65 ετών μετά τον 2^ο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Επίσης καμία από τις δύο δεν απομονώθηκε επειδή αρνήθηκε να πληρώσει δάνεια. Καμία από τις άλλες χώρες που έχουν αρνηθεί να αποπληρώσουν δάνεια την τελευταία 20ετία δεν απομονώθηκε, ούτε πολιτικά κατέστη κράτος-παρίας.

Υπάρχει κίνδυνος πολέμου με τους γείτονες μας;

Το τελευταίο θέμα είναι ο πόλεμος με την Τουρκία και ότι θα αφεθούμε να αντιμετωπίσουμε μόνοι μας τον τουρκικό επεκτατισμό.Σήμερα για κάποιο λόγο αυτό παρουσιάζεται σχεδόν βέβαιο. Περίεργο φαίνεται πως θα γίνει αυτό όταν οι δύο χώρες έχουν προφανείς λόγους να συνεργάζονται οικονομικά αφενός και κυρίως οι Τούρκοι να μην έχουν δεύτερο μέτωπο όταν η κατάσταση στην Μ.Ανατολή τους αναγκάζει να βρίσκονται σχεδόν σε εμπόλεμη κατάσταση. Παρόλη την αφήγηση που έχει επικρατήσει την τελευταία 20ετία σε σχέση με τον ρόλο της ΕΕ και τις σχέσεις μας με την Τουρκία, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι  η Ελλάδα και η Τουρκία έχουν να εμπλακούν σε απευθείας πόλεμο από τον Άυγουστο του 1922. Επί 93 χρόνια οι δύο χώρες έχουν περάσει από κρίσεις και καμιά δεκαριά «παρ’ ολίγον» πολέμους. Όμως η συνεργασία τους διεθνώς, οι εμπορικές τους σχέσεις και το διεθνές πολιτικό σύστημα δεν οδήγησαν ποτέ στην εμπλοκή σε εμπόλεμη κατάσταση μεταξύ τους..

Επιλογος

Επί σχεδόν 30 χρόνια , από τότε δηλαδή που μπήκαμε στην ΕΕ και κυρίως από την στιγμή που συμμετείχαμε στην Ευρωζώνη , όλα τα κυρίαρχα ΜΜΕ προώθησαν την αντίληψη ότι εκτός της Ευρώπης υπάρχει περίπου καμμένη γη. Η πραγματικότητα όμως είναι αδύνατο να σταματήσει να κάνει αισθητή την παρουσία της. Τα επιχειρηματικά συμφέροντα που ελέγχουν τα ΜΜΕ και άρα τον πολιτικό λόγο στην Ελλάδα όσο περνά ο καιρός φωνασκούν όλο και περισσότερο. Από τα οφέλη της Ευρώπης , περάσαμε στις φωνές περί καταστροφής εάν η Ελλάδα βγεί από τους κόλπους της. Όσο περισσότερο η πραγματικότητα γίνεται αφόρητη στην Ελλάδα τόσο η μόνη λύση για να εγκλωβιστεί ο κόσμος είναι η καθαρή γκεμπελίστικη προπαγάνδα. Αν όμως ο οποιοσδήποτε ψάξει να βρει στοιχεία για άλλες χώρες ή απλά σκεφτεί και θυμηθεί το πρόσφατο παρελθόν θα βρει τις απαντήσεις για το ποσο αξίζουν οι αφηγήσεις του ΣΚΑΙ ή του ΑΝΤ1  της ΝΔ , του Ποταμιού ή και προσφάτως του ΣΥΡΙΖΑ.

1. Στην Αργεντινή από 17,9% το 2002 σε 12,6% δύο χρόνια αργότερα (το 2004). Στην Ισλανδία από 7,2% το 2009 σε 6% το 2012. Και στον Ισημερινό από 7,3% το 2008, σε 6,5% το 2009, 5% το 2010, 4,2% το 2011.

2. Για παράδειγμα στην  Αργεντινή από -10,9% το 2002 σε 8,8% το 2003. Στη Ρωσία από -5,3% το 1998 σε 6,4% το 1999.

3. το μέγεθός του ΑΕΠ σημείωσε  μείωση  κατά -5,4% το 2010, κατά -8,9% το 2011,κατά -6,6% το 2012 και κατά 3,9% το 2013 . Η δε ανεργία έφτασε από 7,2% το 2008 σε 27,2% το 2014.

*Ο Σταμάτης Ρήγας είναι ιστορικός