Φασισμός. Πρόβλημα της Ευρώπης;

Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των εκλογών στην Ολλανδία, ο φασισμός ασκεί νέα  επίδραση στην Ευρώπη λόγω των  οικονομικών αβεβαιοτήτων και της κατάρρευσης του μεταπολεμικού «κράτους πρόνοιας». Ιστορικά τους υποστηριχτές των φασιστών  αποτελούσαν οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι δημόσιοι υπάλληλοι, μερίδα των αγροτών, στρατιωτικοί. Όλα εκείνα τα κοινωνικά στρώματα που ονομάζουμε μεσαία τάξη και τα οποία συνωστίζονται στο τεράστιο γραφειοκρατικό μηχανισμό του κράτους και στις υπηρεσίες. Επιπρόσθετα, η άνοδος του φασισμού συνδέεται με την αντικομμουνιστική δραστηριότητα της ΕΕ, που πλέον έχει αναγορεύσει σε επίσημη πολιτική την εξίσωση του φασισμού – ναζισμού με τον κομμουνισμό.

Ο φασισμός, όμως, δεν θέριεψε σε μία νύχτα μα αποτελεί τμήμα και μάλιστα σημαντικό, της Ευρωπαϊκής Ιστορίας από τον καιρό που κυρίαρχο στοιχείο της πολιτικής των μητροπολιτικών ευρωπαϊκών κρατών ήταν ο  ρατσισμός σε βάρος των αποικιοκρατούμενων λαών ή των λαών αποικιακής προέλευσης μα και από την εποχή που ο  Γάλλος αυτοκράτορας Ναπολέων Γ’  πάντρεψε το αυταρχικό κράτος με την ελευθερία των εμπορικών ανταλλαγών.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση της «φιλελεύθερης ιδεολογικής συναίνεσης», είναι κληρονόμος ενός οικονομικού συστήματος που με μεγάλη αποτελεσματικότητα θεωρητικοποίησε πρακτικές και υιοθέτησε πολιτικά καθεστώτα που λειτούργησαν ως αδιαμφισβήτητα σημεία αναφοράς για τον φασισμό, τα οποία  επιπρόσθετα επιδόθηκαν σε ευρείας κλίμακα εκτοπισμό, αποδεκατισμό και  εξόντωση των  λαών επιβάλλοντας την απόλυτη εξουσία του ανθρώπου πάνω στον άνθρωπο.

Όσο και αν  η Ευρώπη  απεχθάνεται τον αυτοκριτικό απολογισμό της ιστορίας της για να προβαίνει σε αποποίηση των ευθυνών της, πρέπει να γίνει κατανοητό πως ο φασισμός  δεν υπήρχε μοναχά μια πραγματικότητα και μια ανερχόμενη ιδεολογία εμπεδωμένη μόνο στα χρόνια του μεσοπολέμου. Ούτε και άλλαξαν πολύ τα πράγματα με την συντριβή της φασιστικής Γερμανίας και του ναζισμού.

Αρκεί να σκεφτούμε πως ο φασίστας Jean-Marie Le Pen λάμβανε το 14,39% του εκλογικού σώματος της Γαλλίας στις 24 Απριλίου 1988, εποχή που χαρακτηρίζεται ως χρυσή για τον καπιταλισμό στην ευρωπαϊκή ένωση, χωρίς οικονομικές  καταστροφές ή ανασφάλειες  για τα κοινωνικά στρώματα και πολύ πριν οι «ξένοι» οι «λαθρομετανάστες» κάνουν την εμφάνιση τους στα καθαγιασμένα ευρωπαϊκά εδάφη.

Την ίδια εποχή ο νέο-ναζιστής  Αλέν ντε Μπενουά  παρουσίαζε τον  ιδεολογικός  πυρήνας του νέου φασισμού:  «Ποτέ μέσα στην ιστορία τους η Γαλλία και η Ευρώπη δεν διατέλεσαν κάτω από τόσο βαθιά κατοχή, όσο σήμερα. Η κατοχή δεν συνοδεύεται πλέον κατανάγκην από το θόρυβο της μπότας. Η κατοχή δεν είναι πλέον μόνο εδαφική και στρατιωτική. Μπορεί να είναι επίσης οικονομική, πολιτισμική, ιδεολογική, πνευματική και ψυχική. Είναι δυνατόν να ασκείται με όρους επίδρασης στην κοινωνική δομή, με ποικίλους εξαναγκασμούς και εξαρτήσεις. Ναι, ποτέ άλλοτε η Γαλλία δεν υπήρξε τόσο λίγο γαλλική. Ποτέ η Ευρώπη δεν υπήρξε τόσο λίγο ευρωπαϊκή» (Ιος Το θινκ τανκ του σύγχρονου ρατσισμού Ελευθεροτυπία (5 Μαρτίου 2000).

Μα ένα πανόραμα των ευρωπαϊκών χωρών θα αποκαλύψει πως η εκλογική επίδραση του φασισμού είχε και έχει εντυπωσιακές επιδόσεις σε μια σειρά χώρες όπως στην Ιταλία,  στο Βέλγιο στην Ολλανδία στις Σκανδιναβικές χώρες στην Αυστρία.

Όσον αφορά στην Αυστρία με αφορμή, όπως και στην Ολλανδία, την διεκδίκηση της Προεδρίας από τους φασίστες  του «Κόμματος των Ελευθέρων» (FPÖ)  όλοι έκαναν σαν να έπεσαν από τα σύννεφα!  Μα ας προχωρήσουμε σε μια διαφωτιστική περιγραφή και απεικόνιση της κοινωνικής πραγματικότητας στην Αυστρία.

Στην Αυστρία η πολιτική είναι περιχαρακωμένη από τις ελίτ. Εκτός του FPÖ υπάρχει το επιχειρηματικό και φανατικά καθολικό κόμμα ÖVP και το σοσιαλδημοκρατικό SPÖ.  Τα δυο αυτά κόμματα κυριαρχούν σε όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Φροντίζουν τις εταιρικές σχέσεις κράτους- ιδιωτών. Οι ελίτ των επιχειρηματιών που ανήκουν και στα δυο κόμματα μαζί με τους αρχηγούς των ελεγχόμενων εργατικών συνδικάτων κανονίζουν τις εργατικές αμοιβές και την αναλογικότητα των θέσεων εργασίας. Στον τεραστίων διαστάσεων δημόσιο τομέα της Αυστρίας οι υπαλληλικές θέσεις μοιράζονται αναλογικά ανάμεσα στα κομματικά μέλη.

Την δεκαετία του 1960 αρχηγός των φασιστών FPÖ ήταν ο αξιωματικός των SS Andon Reinthaler. Τον διαδέχτηκε ο επίσης αξιωματικός των SS Friedrich Peter (πέθανε το 2005) μέλος των παραστρατιωτικών ομάδων θανάτου της ναζιστικής Γερμανίας και στενός συνεργάτης των κυρίαρχων κομμάτων καθώς και σε αυτόν κατέφευγαν για να αποκτήσουν κάποιο πλεονέκτημα έναντι των αντιπάλων. Ακόμα χειρότερα, από το 1979 το φασιστικό κόμμα FPÖ είναι μέλος της Φιλελεύθερης Διεθνούς! Στα μέσα της δεκαετίας του 1980 το φασιστικό κόμμα FPÖ πέρασε στα χέρια του νεοναζιστή Jorg Haider. Αυτός με στιλ γιάπικο και χαλαρό εξήρε «την επιτυχημένη εργασιακή πολιτική» του Γ’ Ράιχ, εκδήλωσε τον θαυμασμό του για τους βετεράνους των Ες-Ες, «εκείνους τους ακέραιους ανθρώπους, που παρέμειναν πιστοί μέχρι και σήμερα στις πεποιθήσεις τους, πηγαίνοντας κόντρα στο ρεύμα», εισήγαγε την ξενοφοβία στις πολιτικές εκστρατείες με συνθήματα όπως «Stop der Uberfremdung» («σταματήστε την επέλαση των ξένων»), με τη λέξη «uberfremdung» να παραπέμπει κατευθείαν στο λεξιλόγιο των ναζί και δήλωνε «πως οι μαύροι κάνουν μόνον ως λαθρέμποροι ναρκωτικών και παιδεραστές».

Στις εκλογές του Οκτωβρίου του 1999 οι φασίστες- «Κόμμα της Ελευθερίας» (FPÖ)- του Jorg Haider πετυχαίνουν ποσοστό 26,9% . Αμέσως μετά πολλοί οικονομολόγοι φιλελεύθεροι και ελίτ των επιχειρηματιών ταυτίζονται με τον φασίστα Χάιντερ λόγω της έντονης αντικορπορατιστικής κριτικής του και την νεοφιλελεύθερη προσέγγιση της οικονομίας. Μάλιστα η μεγαλύτερη εφημερίδα της Αυστρίας η Neue Kronen Zeitung μετατράπηκε σε υποστηριχτή του φασίστα J. Haider και τον χαρακτήριζε ως «την φωνή του απλού ανθρώπου» κατά των κομματικών μηχανισμών. Ο φασισμός  έχει ήδη μεταλλαχθεί την εποχή εκείνη και έχει πάρει σύγχρονες μορφές που δύσκολα αναγνωρίζονται ιδίως αν στο μυαλό μας έχουμε τα στερεότυπα του ναζισμού . Οι νεοφασίστες  απευθύνονται πλέον στην πελατεία τους όχι με πολιτικό λόγο, μα ούτε με ρατσιστικά συνθήματα. Ο Jorg Haider ήταν ίσως ο πρώτος που χρησιμοποίησε τα νεα φασιστικά  τεχνάσματα: εμφάνισε ως δυνατή μια πολύ απλή πολιτική, χωρίς βέβαια να απλοποιεί τις συνθήκες και τους συσχετισμούς.  Υιοθέτησε κλασικά εξωτερικά στοιχεία της αριστερής ιδεολογίας όπως τον αντιαμερικανισμό, και τον αντικαπιταλισμό. Έπαυσε να εμφανίζεται ως εκπρόσωπος κάποιου κόμματος και αυτοπροσδιορίστηκε ως υπεράνω κομμάτων. Αυστριακός στην περίπτωση μας, και πολλά αλλά. Μα ας μην ξεχνάμε τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ από το 1972 μέχρι το 1981 και 9ο πρόεδρο της Αυστρίας από 1986 έως το 1992, φασίστα Kurt Josef Waldheim. Στην Αυστρία υπάρχει ένα δηλητηριασμένο κληροδότημα που είναι σε συνάφεια με το ναζισμό-φασισμό. Στην ουσία στην Αυστρία ο  κορπορατισμός και ο φασισμός είναι ταυτολογία.

Πρέπει να γίνει κατανοητό  πως οι φασίστες  δεν εκτρέφονται πλέον με σβάστιγκες και το βάδισμα της χήνας, αλλά τα πρότυπα αναφοράς ξεκινούν στο Χρηματιστήριο του Παρισιού του Λονδίνου και  από τις μεγάλες αίθουσες των λόμπι στις Βρυξέλλες. Οι κοινωνικές ανισότητες, οι καταστροφές από τον καπιταλιστικό άνισο τρόπο παραγωγής, το πνίξιμο των δημοκρατικών θεσμών  στο όνομα της ελευθερίας των αγορών είναι εστίες που τροφοδότησαν την εξάπλωσή του φασισμού γιατί του επέτρεψαν, με  μια επίφαση  «αντιφιλελευθερισμού», να εκφέρει μίγμα από αντιλήψεις συμβατές με το εθνολαϊκίστικο και ξενοφοβικό πρόσταγμα του.

Το «μυστικό» της επιτυχίας του φασισμού μέσα σε συνθήκες καπιταλιστικής κρίσης, δηλαδή εμφύλιος οικονομικός πόλεμος των επιχειρηματικών ελίτ και της άρχουσας τάξης, είναι φαινόμενο ιστορικό. Η αντίθετη τάξη, η μισθωτή εργασία δηλαδή, μπλέκεται και αυτή στα γρανάζια αυτού του εμφυλίου. Θα ήταν ωστόσο ανοησία εάν πιστεύουμε πως η μισθωτή εργασία είναι ένα ενιαίο συνειδητό σύνολο. Είναι σαφέστατος ο διαχωρισμός ανάμεσα στην ταξική στην εθνική και στην ατομική συνείδηση.

Η ανεργία, ο αποκλεισμός από το δικαίωμα της εργασίας, ο αποκλεισμός από την οικονομική ζωή, η εξαθλίωση, η πείνα, η καταπίεση και ο φόβος, είναι παράγοντες αρνητικοί, και επομένως δεν μπορούν να λειτουργήσουν υπέρ της ενότητας, της αλληλεγγύης, ανάμεσα στην εργατική τάξη. Στο στάδιο αυτό η πλειοψηφία των πάντα εκμεταλλεύσιμων μισθωτών- εργατών οδηγείται στην σιωπή, στην παραίτηση στην υποταγή. Η ανεύρεση του μεροκάματου γίνεται σε αυτό το στάδιο ο στόχος ζωής. Προέχει η επιβίωση που με την σειρά της θα προκαλέσει ανοχή και ανεκτικότητα στον αντιδραστικό λαϊκισμό, που καλλιεργεί τη συνείδηση ότι για όλα φταίνε οι μετανάστες. Καθόλου τυχαία οι φασίστες δεν αυτοπροβάλλονται ως ύστατη λύση και ως ανάχωμα απέναντι σε μια υποτιθέμενη ισλαμοποίηση της κοινωνίας…

Ο φασισμός είναι το δημιούργημα, «είναι η σαρξ εκ της σαρκός, ενός πολιτικού και οικονομικού καθεστώτος που για την αυτοπροστασία των δομών του και για την αναπαραγωγή του, μετατρέπει την ίδια τη βρωμιά του σε κοπριά με την οποία καλλιεργεί στα κεφαλαιοκρατικά θερμοκήπια τους Φρανκενστάιν, τους εντεταλμένους να υπηρετούν τη σαπίλα που τους δημιούργησε».(Ν. Μπογιόπουλος: Φασισμός: Σαρξ εκ της σαρκός τους Ριζοσπαστης 11 Σεπ 2012).

ΚΩΣΤΑΣ ΛΟΥΛΟΥΔΑΚΗΣ (ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ) 
από: | Ημεροδρόμος