23 Σεπτέμβρη 1974: Καταργείται ο νόμος 509 Νόμιμο το ΚΚΕ Άλλη εποχή προβάλει (Μια γνώμη του Κώστα Τζιαντζή)

Στις 23 Σεπτέμβρη 1974 η κυβέρνηση «εθνικής ενότητας» ανακοινώνει την υπογραφή νομοθετικού διατάγματος για τη νομιμοποίηση, μετά από 27 χρόνια, του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας και την ταυτόχρονη κατάργηση του διαβόητου νόμου 509, με τον οποίο διώχτηκαν, βασανίστηκαν, εξορίστηκαν και εκτελέστηκαν χιλιάδες κομμουνιστές, ενώ 80.000 αγωνιστές υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα και να ζήσουν ως πολιτικοί πρόσφυγες στις σοσιαλιστικές χώρες. Δύο μέρες μετά, στις 25 Σεπτέμβρη 1974, κυκλοφορεί το πρώτο νόμιμο φύλλο του «Ριζοσπάστη».

Επί της ουσίας, το ΚΚΕ είχε ήδη νομιμοποιηθεί στην πράξη. Οι ακατάλυτοι δεσμοί του Κόμματος με την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, δεσμοί αγώνα και αίματος, η αδιάλειπτη παρουσία των κομμουνιστών στους μεγάλους και τους μικρούς αγώνες, η πρωτοπόρα αντιδικτατορική δράση, κατέστησαν στη λαϊκή συνείδηση τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ ως τη βασική προϋπόθεση για την αποκατάσταση της δημοκρατίας, μετά την κατάρρευση της χούντας. Αυτό που είχε εμπεδωθεί πλέον στη συνείδηση του λαού, υποχρεώθηκαν να δεχτούν και οι αστικές πολιτικές δυνάμεις.

  Εξάλλου, το ΚΚΕ και η ΚΝΕ, με την εντονότατη παρουσία τους τις πρώτες βδομάδες μετά την κατάρρευση της χούντας, νομιμοποιήθηκαν «ντε φάκτο» και απέμενε η τυπική νομιμοποίηση. Ήδη, στις 22 Αυγούστου επιστρέφει στην Ελλάδα ο Χαρίλαος Φλωράκης, Πρώτος Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ και τέσσερις μέρες αργότερα δίνει συνέντευξη Τύπου στα γραφεία της «Νέας Ελλάδας», της εφημερίδας που εκδίδει νόμιμα το ΚΚΕ μετά τη μεταπολίτευση.

Το Χαιρετιστήριο της ΚΕ του ΚΚΕ, που δημοσιεύτηκε στο πρώτο νόμιμο φύλλο του «Ριζοσπάστη», άρχιζε ως εξής:

«Έπειτα από 27 χρόνια συνεχούς παρανομίας, το ΚΚΕ κατακτά τη νομιμότητα. Είκοσι επτά χρόνια το ΚΚΕ, η ύπαρξή του, η δράση του, θεωρούνταν απ' το επίσημο κράτος με ειδικό νόμο, το νόμο 509, έγκλημα. Χιλιάδες είναι τα μέλη και στελέχη του, οι οπαδοί του, που τα χρόνια αυτά συνελήφθησαν, βασανίστηκαν, εκτοπίστηκαν, φυλακίστηκαν και πολλοί εκτελέστηκαν με βάση το νόμο αυτό. Στρέφουμε ιδιαίτερα αυτή τη στιγμή τη σκέψη μας στους χιλιάδες ήρωες, οπαδούς, μέλη και στελέχη του ΚΚΕ, που έδωσαν τα πάντα, έδωσαν τη ζωή τους στους αγώνες για ένα καλύτερο μέλλον της πατρίδας μας».

  Μαζί με το ΚΚΕ νομιμοποιούνται και όλες οι παράνομες αριστερές, κομμουνιστικές και επαναστατικές οργανώσεις που συνήθως προέρχονταν από διασπάσεις του ΚΚΕ και ήταν πολύ μικρότερης εμβέλειας.

  Είχε προηγηθεί μια περίοδος  με ειδικά χαρακτηριστικά. Ιδιαίτερης αξίας η γνώμη ενός ξεχωριστού συντρόφου για την περίοδο και τα χρόνια που θα ερχόντουσαν. 

 

  Σημειώνει ο Κώστας Τζιαντζής στα "μηνύματα από τον αντιδικτατορικό αγώνα":

  Οι αντίπαλες παρατάξεις 

Η αντιδικτατορική πάλη χωρίζεται σε δύο περιόδους και σε δύο γενικά παρατάξεις, αντίθετες μεταξύ τους, αλλά και σφιχταγκαλιασμένες στον πολιτικό χώρο και στο χρόνο. Η πρώτη είναι η περίοδος και η παράταξη των λυγμών της προδομένης δημοκρατίας. Η δεύτερη (κυρίως από το ‘71 περίπου και μετά) είναι η περίοδος – η παράταξη μιας νέας επαναστατικής επαγγελίας που αρχίζει να σιγοτραγουδά σε διάφορες παραλλαγές.

  Στην πρώτη ηγεμονεύουν οι διαμαρτυρίες για τον κατα­ποντισμένο εκσυγχρονισμό του μεταπολεμικού αστικού συστήματος. Περισσεύουν οι κατάρες», οι αλληλοκατηγορί­ες και οι μικρομεσαίες προσδοκίες του ευρύτερου «δημο­κρατικού στρατοπέδου» (αντιδεξιού και αριστερού) γύρω απ’ την επιστροφή της χαμένης άνοιξης (ή του Καραμανλή), την εθνική συμφιλίωση και τον εξευρωπαϊσμό (δυτικόστροφο, αριστερόστροφο ή ανάμικτο), γύρω απ’ τα πολύμορφα οράματα των κοινωνικών συμβολαίων και τα εξόριστα στι­χάκια του εκδημοκρατισμού.

  Η δεύτερη παράταξη φωτίζεται απ’ τις παλιές και τις καινούριες υποσχέσεις των αντάρτικων, απ’ τον κόκκινο Οκτώβρη και τα μαύρα μάτια του Τσε, απ’ τις ξαναγεννη­μένες, σοφές και ταυτόχρονα αμάθητες, επαναστατικές απόπειρες σαν του Μάη. Είναι αυτή που γεννιέται μες στα χαράματα μιας νέας ιστορικής εποχής, της καθ’ αυτό, θα λέγαμε, «εργατικής εποχής» της ανθρωπότητας, με λίγα λόγια της σημερινής εποχής.

  Στο πρώτο επίπεδο κυριαρχούν οι ήρωες. Ο Μανδηλαράς, ο Ελής, ο Μίκης, ο Γέρος της δημοκρατίας, ο Μουστακλής, ο Καράγιωργας, ο απροσκύνητος Παναγούλης, ο άλλος Αντρέας της ταράτσας, «τακ-τακ εσύ, τακ-τακ κι εγώ».

  Στο δεύτερο κυριαρχούν οι πολλαπλές πρωτοπορίες των «άγνωστων στρατιωτών» μιας ριζικής ανατροπής χωρίς αστικά κοινωνικά όρια, χωρίς ακρωτηριασμένα δικαιώμα­τα, χωρίς απαγορευμένες ζώνες, αλλά και χωρίς -δυστυ­χώς- επαναστατική στρατηγική. Να πω ονόματα δίχως την άδειά τους; Ο Παντελής Κιουρισής, ο Αντώνης Καλαμπό- γιας, ο Λάκης Χριστοδουλόπουλος, ο Θάνος Τσούνιας, ο Σταύρος Σταυρόπουλος, ο Βασίλης Καραπλής, ο Τάκης Κυπραίος, ο Τάκης Κοντογιάννης, ο Παναγιώτης, ο Μιχά­λης, ο Άλκης, η Μπούλη και κυρίως «οι τόσοι άλλοι».

  Είναι αυτοί που μετέπειτα τους ονόμασαν (αδιακρίτως ηλικίας και τοποθέτησης) «παιδιά» της Νομικής και του Πολυτεχνείου, παιδιά της «κοινωνικής μεταπολίτευσης». Μαζί τους, ξεχωριστός και όμοιος, ο Χάρης Γαϊτανίδης, φοιτητής, τότε, του Πολυτεχνείου από το Αργοστόλι, από την πέρα Κεφαλονιά, όχι την καλή νοικοκυρά μα την ατί­θαση και τη φευγάτη.

  Η ιστορία του Χάρη είναι η ιστορία όλων αυτών, ξεχωρι­στή και όμοια και αντίθετη και διασπασμένη, στο ίδιο μελ­λοντικό μέτωπο.

Η δικτατορία νίκησε και επιβλήθηκε, γιατί στην προδικτατορική δημοκρατία είχε κοπεί η ανάσα, δεν υπήρχε πια χώρος για την επαναστατική επαγγελία, το μόνο αντίπαλο δέος το οποίο μπορεί να αναχαιτίζει τις ολοκληρωτικές νεοπλασίες του «παραγινομένου καπιταλισμού», που σήμερα διογκώνονται εκρηκτικά.

Η δικτατορία ηττήθηκε, ανατράπηκε, γιατί τελικά ο επαναστατικός αγώνας, η ριζική επαναστατική προοπτική μπή­καν ξανά στη ζωή, απείλησαν μ’ ένα καινούριο ξεκίνημα.

  Οι ιστορικές αδυναμίες της νέας επαναστατικής εξαγγε­λίας, ο πρωτολειακός χαρακτήρας μιας συνολικής επανα­στατικής ανασυγκρότησης, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, η ηγεμονία του «εκσυγχρονιστικού» ή μαχητικού, αριστερού ρεφορμισμού (με ή χωρίς κομμουνιστικό περίβλημα), έκριναν και το χαρακτήρα της δικής μας μεταπολίτευσης, μαζί με πολλά άλλα ασφαλώς πολύ σπουδαιότερα, μαζί με την εξέλιξη του μεγάλου Οκτώβρη, τον Μάη, το Βιετνάμ, την επανάσταση των γαρυφάλλων κ.λπ.

  Στη χώρα μας (όπως άλλωστε στην Ισπανία, στην Πορτο­γαλία κλπ) σφραγίστηκε η νίκη και η χρησικτησία της πρώ­της αντιδικτατορικής παράταξης πάνω στη δεύτερη, της πρώτης περιόδου πάνω στη δεύτερη. Τελικά, η νίκη αυτή επέβαλε ένα σύστημα, που αντικειμενικά διέψευσε όλες τις αυθεντικές προθέσεις και τις φλογερές επιδιώξεις των αγωνιστών ακόμα και της πρώτης αντιδικτατορικής παράταξης.

  Η μεταπολίτευση γεννήθηκε από το αίμα των ανυπότα­κτων ανθρώπων, αλλά πήρε το κυρίαρχο σχήμα της από τη σύγχρονη βιομηχανία της πλαστικής πολιτικής χειρουργι­κής. Αρκετοί, ως γνωστόν, από τους αγωνιστές της δεύτε­ρης περιόδου, της δεύτερης παράταξης, απέκτησαν επίση­μα επώνυμα. Η εκφωνήτρια της αντίστασης αναμορφώθη­κε σε φτωχή παρουσιάστρια.

  Ωστόσο, η πλειονότητα αυτής της πρωτοπορίας «των άγνωστων στρατιωτών» της ανατροπής, μέσα από τις πολ­λαπλές αντιθέσεις της, τις απογοητεύσεις, τις αφομοιώσεις και τις εξάρσεις της, έμεινε πιστή (ή μάλλον «άπιστη» και κριτική, άστατη και πάντα ερωτευμένη) απέναντι σ’ αυτό που η ίδια ονόμασε, με την όμορφη ξύλινη γλώσσα της, «ο αγώνας που συνεχίζεται».

  Και ίσως σήμερα, στην περιπετειώδη διαχρονική της προέκταση, αυτή η, πολλές φορές ηττημένη, η «δίκαια» πολυτραυματισμένη και «χιλιοτσακωμένη» παράταξη, είναι η πιο δικαιωμένη απ’ οποιοδήποτε κόμμα ή ό,τι άλλο. Είναι αυτή που συγχωνεύεται περισσότερο με την όψη και την αστραπή των νέων ανθρώπων, με τη ζωή και τις ανά­γκες της σύγχρονης εργασίας, πιο εκστατική και υπεύθυνη απέναντι σ’ αυτά που βλέπει να έρχονται, πιο προβληματι­σμένη και απρόβλεπτη από κάθε άλλη εποχή.

Πηγή: Ριζοσπάστης, Τζιαντζής Κώστας

                              ΥΓ. Οι υπογραμμίσεις της Εύφορης Πεδιάδας

 ΠΗΓΗ:23 Σεπτέμβρη 1974: Καταργείται ο νόμος 509 Νόμιμο το ΚΚΕ Άλλη εποχή προβάλει Μια γνώμη του Κώστα Τζιαντζή