Κώστας Τζιαντζής: Από το εργοστάσιο του Πύργου στο κομμουνιστικό μέλλον

Από το εργοστάσιο του Πύργου στο κομμουνιστικό μέλλον

■   ΤΑΚΗΣ ΚΥΠΡΑΙΟΣ

Γεννήθηκε τον Σεπτέμβρη του 1948 στον Πύργο της Ηλείας και πέθανε στην Αθήνα το Νοέμβρη του 2011. Το μήνα των μεγάλων εξεγέρσεων της ζωής του, της ρωσικής επανάστασης και του Πολυτεχνείου. Οι γονείς του, εύποροι βιομήχανοι κλωστοϋφαντουργίας, φρόντισαν από πολύ νωρίς για την παιδεία του πρωτότοκου γιου τους Έχει δυο ακόμα αδέλφια, τη Νάνσυ και το Θόδωρο. Έμαθε από μικρός Γαλλικά, σχεδόν σαν μητρική γλώσσα. Πολύ αργότερα, έφηβος πια έμαθε Αγγλικά και λόγω των σπουδών του στα Ανάβρυτα. Ήρθε σε πρώτη επαφή με την εργατική τάξη, όταν μικρό παιδί τον έπαιρνε μαζί του στο εργοστάσιο ο πατέρας του «για να μαθαίνει». Πολύ αργότερα, θυμόταν ο ίδιος, ότι αυτές οι συναναστροφές με τους εργάτες αφύπνισαν μέσα του μια παιδική ευαισθησία που τον βοήθησε να χτίσει, μαζί με τη γνώση που αποκτούσε, την αγάπη, τη λατρεία, την εμπιστοσύνη και το θαυμασμό για την εργατική τάξη. Τέλειωσε το δημοτικό σχολείο στον Πύργο και το Γυμνάσιο – Λύκειο στο Εθνικό Εκπαιδευτήριο Αναβρύτων. Εκεί στα Ανάβρυτα παγιώνεται σταδιακά ο κομμουνιστής Κώστας. Ανακαλύπτει αρχικά μέσα απ’ τη λογοτεχνία και ιδιαίτερα την ποίηση, την οποία ιδιαίτερα αγάπησε και υπηρέτησε για μικρό χρονικό διάστημα, μια άλλη ανάγνωση της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Όχι, οι ΕΛΑΣίτες δεν ήταν δολοφόνοι, ήταν λαμπροί αγωνιστές, όπως λαμπροί αγωνιστές ήσαν κι όλοι οι παρακατιανοί του ’21.

Ο Πρόδρομος Μιχαηλίδης (που «έφυγε» κι αυτός από την ίδια αίτια, τον Απρίλη που πέρασε) λίγο μεγαλύτερος συμμαθητής, άρχισε να τον προμηθεύει με την Επιθεώρηση Τέχνης. Αποκάλυψη, η στείρα αρχαιολατρία που με τόσο πάθος δίδασκαν οι δάσκαλοί του κατέρρευσε και μια νέα γι’ αυτόν κοσμοθεωρία πλημμύρισε τη σκέψη του. Αποφοίτησε από τα Ανάβρυτα και συνέχισε τις σπουδές του στη Νομική Αθήνας. Η δικτατορία των συνταγματαρχών του 1967 λειτούργησε στον Κώστα ως ολοκληρωτικός καταλύτης. Πέταξε σαν αδειανό πουκάμισο το αστικό του παρελθόν και διάβαζε μανιωδώς πλέον μαρξισμό-λενινισμό, ένα βιβλίο κάθε μέρα. Δεν αρκούσαν αυτά, επέμενε πως χρειάζεται οργάνωση και δράση. Έφτιαξε, λοιπόν, μαζί με κάποιους φίλους του μια παράνομη αντι-δικτατορική ομάδα και έγραφαν συνθήματα στους τοίχους. Τους συνέλαβαν και τους βασάνισαν. Το 1969 εντάχθηκε στην ΚΝΕ που μόλις είχε δημιουργηθεί. Ως γραμματέας της σπουδάζουσας, είχε αποφασιστική συμβολή στη διαμόρφωση της πολιτικής της και κυρίως της δράσης της μέσα στα πανεπιστήμια. Δική του έμπνευση και εκτέλεση ήταν η δημιουργία της Αντι-ΕΦΕΕ, δικής του έμπνευσης ήταν η δημιουργία των τοπικών φοιτητικών συλλόγων, δικής του έμπνευσης ήταν η πολιτική γραμμή για τη

✓ 0 Κώστας πιστεύοντας στην ανάγκη του συλλογικού διανοούμενου συνέβαλε ουσιαστικά στη συγγραφή δεκάδων άρθρων και μελετών συντρόφων του

 μεταφορά της δράσης μέσα στα πανεπιστήμια με «νόμιμες» επιτροπές. Μεγάλη ήταν η συμβολή του στις καταλήψεις της Νομικής και την εξέγερση του Πολυτεχνείου.

 Το Φλεβάρη του ’74 μετά το μεγάλο χτύπημα των οργανώσεων του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, η χούντα τον αναζητεί αλλά δεν τον βρίσκει για να τον συλλάβει. Κρύβεται και προσπαθεί να ανασυγκροτήσει απ’ την παρανομία όλο τον τυπογραφικό μηχανισμό, που στο μεταξύ είχε κατασχεθεί απ’ την Ασφάλεια, αποκαθιστά επαφή με τους άλλους συντρόφους που πέρασαν στην παρανομία και συνεχίζει τον αγώνα μέχρι την κατάρρευση της χούντας. Τις ημέρες της κατάρρευσης της χούντας, σε μια προσπάθεια να γίνει η αλλαγή με πρωταγωνιστή το λαό κι όχι το πολιτικό σύστημα, ρίχνει την ιδέα μιας μεγάλης συγκέντρωσης-κατάληψης του Πολυτεχνείου και συγκεντρώσεων εκεί του λαού που θα απαιτεί ουσιαστική πολιτική αλλαγή κι όχι αλλαγή φρουράς του πολιτικού συστήματος. Μεταπολίτευση και δράση μέσα από το γραφείο της ΚΝΕ και το ΚΚΕ, αφού αυτό είναι ο μόνος, την εποχή εκείνη, υπαρκτός πολίτικος δεσμός με το Μεγάλο Οκτώβρη του Ί7. Γίνεται μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 αντιλαμβάνεται πως η ηγεσία του Κόμματος παίρνει στροφή προς λάθος πολιτική, και ιδεολογική κατεύθυνση. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 είναι πλέον «διαφωνών» και το 1989 αποχωρεί από το Κόμμα, μαζί με πολλούς άλλους συντρόφους του και ιδρύουν το ΝΑΡ. Όταν η κατάρρευση του «υπαρκτού σοσιαλισμού» αποδεικνύει πόσο σαθρό ήταν το οικοδόμημα εκείνο, το ρεύμα της ήττας και της απογοήτευσης κυριαρχεί στην Αριστερά Αλλά ο Κώστας συντετριμμένος κι ο ίδιος, προσπαθεί να ανασυγκροτήσει τη σκέψη την ιστορική αισιοδοξία. Η εργατική τάξη, λέει, η επανάσταση και ο κομμουνισμός δεν είναι υποθέσεις του χθες, αλλά του αύριο. Στο ΝΑΡ παλεύει για την κομμουνιστική ιδέα της εποχής μας. Φυγή προς τα εμπρός.

Αν κλείσουμε τα μάτια και ξεχάσουμε για λίγο τα πάντα για τον Κώστα, ένα πράγμα δεν θα μπορέσουμε να σβήσουμε. Την τεράστια και ανεπανάληπτη συμβολή του στην αποκατάσταση, στην αναγέννηση και την ανάπτυξη που πραγματοποίησε στην κομμουνιστική ιδέα και το εργατικό κίνημα του 21ου αιώνα. Ο Κώστας επεξεργάστηκε τη θέση για τον «ολοκληρωτικό καπιταλισμό» και κατέδειξε σε όλους μας ότι ο κομμουνισμός είναι η αναγκαιότητα του παρόντος. Επεξεργάστηκε και έβαλε τη σφραγίδα του σε δεκάδες συλλογικά κείμενα, πολιτικά και ιδεολογικά, αλλά επίσης συνέβαλε ουσιαστικά ότι συγγραφή δεκάδων άρθρων και μελετών συντρόφων του, καθώς παραμέριζε τις δικές του ιεραρχήσεις προκειμένου να βοηθήσει σε ό,τι του ζητούσε κάθε σύντροφος. Πίστευε μέχρι ακρότητας στην ανάγκη του συλλογικού διανοούμενου, στην ανάγκη να διαμορφωθούν οι άνθρωποι, παραμερίζοντας τη δική του προσωπική συγγραφική συμβολή. Ο Κώστας ήταν ο άνθρωπος ενός κομμουνιστικού μέλλοντος σε μια εποχή καπιταλιστικής μιζέριας. Με όλες τις συνέπειες, οδυνηρές και φωτεινές που αυτό σημαίνει.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στις 6/11/2011 στην:   Κόκκινη Σημαία