3η Δεκέμβρη, εθνική ημέρα ατόμων με αναπηρία, (της Ελένης Μπαρμπαλιά)

Κυριακή κοντή γιορτή λέει ένα γνωμικό. Κυριακή πέφτει φέτος η 3^η Δεκέμβρη 2017, καθιερωμένη ως Παγκόσμια και Εθνική Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, και πάλι θα ακουστούν δηλώσεις εξεχουσών πολιτικών προσωπικοτήτων και όχι μόνο για την ευαισθησία τους προς τα άτομα με αναπηρία και τις οικογένειές τους.

Άνθρωποι με Αναπηρία: Οι φτωχότεροι των φτωχών

Κάθε τέτοια ημέρα κάτι εγκαινιάζεται ή μόλις λίγες ημέρες πριν αρχίζουν κάποιες εκδηλώσεις  με την προβολή βίντεο,  ντοκυμανταίρ που δείχνουν τον άνισο αγώνα των ατόμων με αναπηρία σε όλο το φάσμα της οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Πρόσφορη και κατάλληλη ημέρα για να αγγίξουν οι «ευπρεπείς» με γραβάτα ή χωρίς γραβάτα το συναίσθημα μιας κοινωνίας που κατακλύζεται πλέον από το σλόγκαν «όλοι μαζί μπορούμε» σε συνέχεια του «όλοι μαζί τα φάγαμε».

Οι στατιστικές αμείλικτες για ένα σύστημα που αγνοεί τις ανθρώπινες ζωές

Τα συμπεράσματα, όμως, και οι αριθμοί που δόθηκαν στην δημοσιότητα από το 1^ο Δελτίο που εξέδωσε το Παρατηρητήριο της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ) μιλούν από μόνα τους.

Ιδού ένα μικρό δείγμα της  προαναφερθείσας έρευνας που αφορούν ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού.

«Πρώτο συμπέρασμα είναι ότι τα άτομα με αναπηρία και οι οικογένειές τους αναδεικνύονται με διαφορά οι φτωχότεροι των φτωχών, τόσο σε επίπεδο ονομαστικού εισοδήματος (κίνδυνος φτώχειας) όσο και σε επίπεδο υλικών συνθηκών διαβίωσης (δείκτης υλικής στέρησης) και συμμετοχής στην εργασία (δείκτης χαμηλής έντασης εργασίας).  

Η ανάλυση των δεικτών καθιστά εμφανές ότι τα επιδόματα αναπηρίας επανορθώνουν σε σημαντικό βαθμό τις οικονομικές ανισότητες, ωστόσο δεν τις εξαλείφουν. Ο κίνδυνος φτώχειας παραμένει και μετά τις κοινωνικές μεταβάσεις υψηλότερος για τα άτομα με αναπηρία, γεγονός που υποδεικνύει ότι οι υφιστάμενες οικονομικές ενισχύσεις δεν επαρκούν ώστε τα άτομα με αναπηρία να μπορούν να εξασφαλίζουν ένα ανεκτό επίπεδο διαβίωσης, δεδομένου του πρόσθετου κόστους που απορρέει από την αναπηρία τους».

Η έρευνα λοιπόν καταδεικνύει το οικονομικό στοιχείο του πρόσθετου κόστους που απορρέει από την αναπηρία. Μόνο που αυτό το κόστος, το οποίο διαφέρει για κάθε κατηγορία αναπηρίας και είναι μετρήσιμο και αποτελεί ουσιαστικό και χρήσιμο εργαλείο για την λήψη μέτρων και πολιτικών για την αναπηρία, οι υπουργοί Οικονομικών,  και οι αρμόδιοι παρατρεχάμενοι τους που έχουν βάλει τη βούλα και την σφραγίδα τους στα μνημόνια, δεν το γνωρίζουν.

Και μετά από αυτή την μικρή παρένθεση, ας δούμε ορισμένα ενδιαφέροντα στατιστικά  στοιχεία,  που αποτελούν μια μικρή εικόνα για την απαξίωση της ζωής των αναπήρων στην χώρα μας,  και όχι μόνο,  εάν θυμηθούμε τον Ντανιέλ Μπλέικ στην ομώνυμη πρόσφατη ταινία του άγγλου σκηνοθέτη Κεν Λόουτς.

Η συνέχεια επί της έρευνας:  Ειδικότερα με βάση την επεξεργασία και ανάλυση των δεδομένων από το Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας προκύπτουν τα εξής βασικά ερωτήματα:

·      Σύμφωνα με το δείκτη GALI (Global Actinity Limitation Index) το ποσοστό των ατόμων με αναπηρία, δηλαδή με μακροπρόθεσμο περιορισμό της συνήθους δραστηριότητας, λόγω προβλημάτων υγείας , ανέρχεται στο 24,7%, του πληθυσμού ηλικίας 16 ετών και άνω, δηλαδή 2.231.197 σε σύνολο 9.016.247 ατόμων.

·       Εξ αυτών, 1.014.177 άτομα, δηλαδή το 11,2% του συνολικού πληθυσμού (16+) αντιμετωπίζουν σοβαρής μορφής περιορισμό στην δραστηριότητά τους.

·       1.217.020 άτομα (13,5%) εκτιμάται ότι έχουν περιορίσει επίσης τη δραστηριότητά τους λόγω προβλήματος υγείας «αλλά όχι πάρα πολύ».

·       Το 5,3% των νοικοκυριών αναφέρουν ότι έχουν μέλος ή μέλη με αναπηρία ποσοστού 67% και άνω.

·       Σε όλες τις ομάδες ηλικιών  ο «κίνδυνος φτώχειας ή αποκλεισμού» σύμφωνα με τον σύνθετο δείκτη, είναι μεγαλύτερος για τα άτομα με αναπηρία σε σύγκριση με τον πληθυσμό χωρίς περιορισμό, και επίσης η εν λόγω διαφορά λαμβάνει τρομακτικές διαστάσεις στις ηλικίες έως 54 ετών (της τάξεως των 20 ποσοστιαίων μονάδων).

·       Στις ηλικίες από 16 ως 64 ετών, στο φάσμα της φτώχειας και του αποκλεισμού βρίσκονται οι 6 στους 10 πολίτες με σοβαρή αναπηρία, και οι 5 στους 10 με μέτριο περιορισμό δραστηριότητας.

Όπως φαίνεται, και από τα πρόσθετα στοιχεία από το 1^ο δελτίο τύπου του Παρατηρητηρίου  για την αναπηρία, ο  δείκτης φτώχειας για τα άτομα με αναπηρία δεν κάνει διακρίσεις σε καμία ηλικία. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το 63,5% του πληθυσμού των αναπήρων ηλικίας 25 -29 ετών βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, ενώ στην ηλικία των 30 – 44 ετών το ποσοστό κυμαίνεται στο 53%.  

Μόνο που πίσω από τα ψυχρά στοιχεία και νούμερα της στατιστικής επιστήμης βρίσκονται άνθρωποι των οποίων η ζωή κυλά βασανιστικά σε μία εποχή που η ιατροτεχνολογικόη πρόοδος βαδίζει με ιλιγγιώδεις ταχύτητες.

Και πάλι από την μακροσκελέστατη διακήρυξη για τα δικαιώματα των ατόμων που εξέδωσε η ΕΣΑμεΑ, όπως είθισται κάθε 3^η Δεκέμβρη,  είναι ευδιάκριτος ο φόβος απογύμνωσης των όποιων προνοιακών δομών υποστήριξης και φροντίδας έχουν απομείνει στην χώρα των αλλεπάλληλων μνημονίων που έχουν υπογράψει ανεξαιρέτως όλες οι εθελόδουλες αστοκοτζαμπάσικες κυβερνήσεις της χώρας. 

Το αναπηρικό κίνημα ζητάει αύξηση των κονδυλίων για τον τομέα της Πρόνοιας, το οποίο θα πρέπει να θυμηθούμε ότι στα χρόνια της πλαστής ευμάρειας και του «πάρτε είναι τζάμπα» από τις τράπεζες, ήταν υποχρηματοδοτούμενος και θεωρούνταν το παραπαίδι του τομέα της Υγείας.

Δεν είναι πολλά χρόνια πίσω, μόλις το 2016,  που ακτιβιστές με αναπηρία επισκέπτονταν το ΚΕΠΕΠ Λεχαινών, το οποίο αποτελούσε για δεκαετίες σύγχρονο κολαστήριο διαβίωσης των ατόμων με αναπηρία. Ο  Αντώνης Ρέλλας μέλος της ακτιβιστικής οργάνωσης «Μηδενική Ανοχή για την Αναπηρία»  σε πρόσφατη επίσκεψή των ακτιβιστών στο ΚΕΠΕΠ Λεχαινών, που τώρα ονομάζεται Παράρτημα ΑμεΑ Λεχαινών, μην παραλείποντας να αναφέρει ότι οι ακτιβιστές είδαν σημάδια βελτίωσης (μετά από αλλεπάλληλες καταγγελίες για τις φρικιαστικές σκηνές που είχαν αντικρίσει σε προηγούμενες ακτιβιστικές δράσεις τους) τόνισε πως οι αποτρόπαιες ιδέες του παρελθόντος βρίσκουν εφαρμογή στη σύγχρονη Ελλάδα, σε κλειστά ιδρύματα όπως αυτό του Παραρτήματος ΑΜΕΑ Λεχαινών, όπου παραμένουν σε μηχανική καθήλωση μέσα σε κλουβιά και με μεγάλη φαρμακευτική αγωγή, ανήλικοι και ενήλικες με αναπηρία. «Αυτό είναι ένα φαινόμενο που κάποια στιγμή πρέπει να τελειώσει στη χώρα μας. Η γειτονική Ιταλία ξεκίνησε την αποϊδρυματοποίηση το 1970 και πλέον θα πρέπει να διαχειριστεί με έναν πολύ διαφορετικό τρόπο, η Πολιτεία τους ανθρώπους με αναπηρία που για κάποιους λόγους βρίσκονται εκτός της οικογένειάς τους».

Μόνο που η αποϊδρυματοποίηση απαιτεί πολιτικές που έχουν στο επίκεντρό τους τον άνθρωπο. Πολιτικές που θα ανοίξουν το δρόμο για υπηρεσίες φροντίδας και υποστήριξης αυτόνομης και ημιαυτόνομης διαβίωσης των ατόμων με αναπηρία που ζουν επί δεκαετίες στα ιδρύματα-ψυχιατρεία κολαστήρια. Και αυτό είναι το μεγάλο ζητούμενο για μία χώρα που τα κονδύλια για την υγεία και την πρόνοια κατ’ επιταγή των δανειστών βρίσκονται κατά πολύ κάτω από τον μέσο όρο των ανεπτυγμένων χωρών του ΟΟΣΑ.

Eύλογα λοιπόν τίθεται το ερώτημα για το μέλλον 125 ψυχικά ασθενών μετά την πρόσφατη είδηση για την έρευνα που θα διενεργηθεί με εντολή της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου Ξένης Δημητρίου σχετικά με τη νομιμότητα παραμονής τους για δεκαετίες σε δημόσια ψυχιατρεία, ως μη έχοντες καταλογισμό. Πρόκειται για 75 άτομα στα ψυχιατρικά καταστήματα της Αθήνας, Δαφνί και Δρομοκαΐτειο και 55 άτομα στο δημόσιο Ψυχιατρείο της Θεσσαλονίκης, τα οποία έχουν κριθεί ως μη έχοντα καταλογισμό πριν από πολλά χρόνια, για ορισμένους μάλιστα πριν από δεκαετίες και έκτοτε ουδέποτε επανελέγχθηκαν. Που και πως θα ζήσουν αυτοί οι ψυχικά ασθενείς σε μια χώρα που οι δομές αυτόνομης διαβίωσης για ψυχικά ασθενείς είναι ελάχιστες και η λειτουργία τους επαφίεται στα κονδύλια των ΕΣΠΑ;

Είναι κι αυτοί οι μεγάλοι Οργανισμοί όπως ο ΟΟΣΑ που μας κουνάνε το δάκτυλο και μας εγκαλούν με εκθέσεις και παραεκθέσεις τους γιατί μεγαλώνει λόγω της οικονομικής κρίσης ο κίνδυνος της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.

Είναι κι αυτές οι χώρες του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, χώρες της ανάπτυξης που θα έρθει μέσω μισθών πείνας και μεγιστοποίησης των αιμοβόρων κερδών τους, οι οποίες σπεύδουν να υπογράφουν διακηρύξεις για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία που καταλήγουν φύκια για μεταξωτές κορδέλες.

«Να σε κάψω Γιάννη να σ’ αλείψω μέλι» κατά πως λέει η παροιμία.  

Είναι κι αυτές οι Εθνικές Ημέρες περί δικαιωμάτων όπως η 3^η Δεκέμβρη που ξεδιάντροποι πολιτικοί, υπουργοί, διευθυντάδες, στελέχη σπεύδουν να εξαγγείλουν και μία δράση προς όφελος των ευπαθών κοινωνικά ομάδων.

Κάπως έτσι έσκασε η είδηση «ράμπες σε όλα τα σχολεία για τα άτομα με κινητικά προβλήματα» μέσω του δημοσιογραφικού site www.presspublica.gr,  στη 1 Δεκεμβρίου 2017. 

Λίγες ημέρες πριν την 3^η Δεκέμβρη - Εθνική Ημέρα ΑμεΑ εξέδωσε το υπουργείο Παιδείας εγκύκλιό του  καλώντας του Διευθυντές των σχολείων να αναφέρουν έως την συγκεκριμένη ημερομηνία αν η σχολική μονάδα στην οποία υπηρετούν διαθέτει ράμπα πρόσβασης για άτομα με κινητικά προβλήματα. Και εάν δεν διαθέτει (στο εάν δώστε προσοχή), θα πρέπει να προσδιορίσουν το είδος ράμπας που θα μπορούσε να τοποθετηθεί. Πρόκειται για ανάλογες εγκυκλίους που εκδίδει ετησίως το υπουργείο Εσωτερικών καλώντας τους Δήμους να προχωρήσουν σε έργα προσβασιμότητας. Αυτής της έρμης προσβασιμότητας που γνωρίζουμε διασχίζοντας τα πεζοδρόμια του Δήμου Αθηναίων του μεγαλύτερου Δήμου της χώρας!

Είναι και ο μοναδικός προστατευτικός νόμος 2643/1998  για την απασχόληση των ατόμων με αναπηρία, ο οποίος ορίζει ετησίως ένα υποχρεωτικό ποσοστό προσλήψεων ατόμων με αναπηρία σε επιχειρήσεις δυναμικότητας άνω των 50 ατόμων. Τρεις προκηρύξεις έχουν εκδοθεί από το 1998 έως και σήμερα,  ενώ στα χρόνια της κρίσης οι υποχρεωτικές προσλήψεις στον ιδιωτικό τομέα έχουν παγώσει με ευθύνη του ίδιου του Υπουργείου Εργασίας! Κατά τ’ άλλα Αγγελοπουλαίοι, Δασκαλάκηδες, Μαρινόπουλοι αρμενίζουνε την επιχειρηματική τους δραστηριότητα στο εξωτερικό αφήνοντας πίσω τους χιλιάδες ανέργους. 

Είναι και οι χιλιάδες ασθενείς χρόνια πάσχοντες που πληρώνουν αδρά για την φαρμακευτική και θεραπευτική τους αγωγή κατ΄ εφαρμογή του μέτρου απόκλισης της εμπορικής και ασφαλιστικής τιμής. Χρόνια πάσχοντες όπως νεφροπαθείς αιμοκαθαρόμενοι, μεταμοσχευμένοι, καρδιοπαθείς, καρκινοπαθείς βάζουν βαθιά το χέρι στην τσέπη για να καλύψουν την διαφορά της εμπορικής και ασφαλιστικής τιμής των φαρμάκων τους.

Για νόσους που εξαπλώνονται ραγδαία όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η νόσος Αλτσχάιμερ, ογκολογικές νόσοι κ.α. αναμένονται και θα αναμένονται Εθνικά Σχέδια Δράσης και χαρτογράφηση των θεραπευτικών φαρμακευτικών αναγκών τους. Το υπουργείο Υγείας απαντά με την οργάνωση ενός Πρωτοβάθμιου Συστήματος Φροντίδας που οι γιατροί θα προσφέρουν τις υπηρεσίες τους μέσω προγραμμάτων ΕΣΠΑ. Γιατροί μίας χρήσης!

Αυτό είναι ένα μικρό δείγμα καταγραφής της ζοφερής πραγματικότητα που βιώνει το 15% του πληθυσμού στην χώρα μας. Αυτές είναι οι συνθήκες ζωής για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους με αναπηρία και χρόνια πάσχοντες. Συνθήκες εξαθλιωμένης, σακατεμένης  ζωής που υπαγορεύονται από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Γιατί οι θεσμοί έχουν ονοματεπώνυμο όπως και οι οσφυακαμπτικές εθνικές κυβερνήσεις μας.

Καλές είναι και οι Διακηρύξεις για την καταγραφή των προβλημάτων μας. Το κυρίως όμως ζητούμενο είναι η όλο και πιο πλατιά συμμετοχή των ανθρώπων με αναπηρία στους κοινωνικούς και ταξικούς αγώνες για μια ζωή απαλλαγμένη από την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

ΠΗΓΗ:  - Kommon