Τετάρτη 3 Ιανουαρίου 2018

Η κρίση αύξησε την παιδική θνησιμότητα και στην Ελλάδα

Tου Αλέκου Αναγνωστάκη

Τα παιδιά  εν τέλει  δεν είναι ιδιοκτησία κανενός: Δεν είναι ούτε ιδιοκτησία των γονέων τους, ούτε ιδιοκτησία της κοινωνίας. Δεν ανήκουν παρά στην μελλοντική τους ελευθερία.
Αυτά σημειώνει, επηρεασμένος  από τον Ντοστογιέφσκι, ο Μ. Μπακούνιν.

Αναφερόμαστε λοιπόν για ορισμένους από τους όρους που επιδρούν στη  μελλοντική ελευθερία των παιδιών.

Σύμφωνα με τα διεθνή ιατρικά στάνταρντ και την τελευταία έκθεση της UNICEF με τον τίτλο «Οι Πρώτες Στιγμές Μετράνε για Κάθε Παιδί», τρεις πολιτικές βοηθούν να διασφαλιστεί ο χρόνος και οι πόροι που χρειάζονται οι γονείς για να υποστηρίξουν την υγιή ανάπτυξη της ευφυΐας των μικρών παιδιών τους.


Οι πολιτικές αυτές αφορούν: πρώτο, «τη θέσπιση δίχρονης δωρεάν προσχολικής εκπαίδευσης», δεύτερο, «τα αμειβόμενα διαλείμματα για το μητρικό θηλασμό κατά τη διάρκεια των πρώτων έξι μηνών της ζωής ενός παιδιού και έξι μήνες αμειβόμενης άδειας μητρότητας» και τρίτο «τέσσερις εβδομάδες άδειας πατρότητας». Τα μέτρα αυτά «βοηθούν στη θεμελίωση της βέλτιστης ανάπτυξης στην πρώιμη παιδική ηλικία».

Η έκθεση υπενθυμίζει πως «οι επενδύσεις στα πρώτα χρόνια των παιδιών σήμερα αποφέρουν σημαντικά οικονομικά οφέλη στο μέλλον. Κάθε 1 ευρώ που επενδύεται σε προγράμματα που υποστηρίζουν το μητρικό θηλασμό αποφέρει 35 ευρώ ως απόδοση. Και κάθε 1 ευρώ που επενδύεται στην πρώιμη παιδική φροντίδα και εκπαίδευση για τα πιο ευάλωτα παιδιά μπορεί να αποφέρει απόδοση έως και 17 ευρώ».

Η έκθεση σημειώνει ότι 15 χώρες παγκοσμίως  εγγυώνται και τις τρεις αυτές πολιτικές, ανάμεσα τους  η Κούβα, η Γαλλία, η Πορτογαλία, η Ρωσία και η Σουηδία.

Ταυτόχρονα επισημαίνεται πως  περίπου 85 εκατομμύρια παιδιά κάτω των πέντε ετών ζουν σε 32 χώρες που δεν προσφέρουν τις τρεις προαναφερθείσες κρίσιμες πολιτικές για την υποστήριξη της πρώιμης ανάπτυξης της ευφυΐας των παιδιών.

Το 40% αυτών των παιδιών ζουν σε δύο μόνο χώρες - το Μπαγκλαντές και τις Ηνωμένες Πολιτείες!

Ακόμη χειρότερα, 32 χώρες - που φιλοξενούν το 1 στα 8 παιδιά κάτω των 5 ετών σε όλο τον κόσμο - δεν έχουν θεσπίσει καμία από τις πολιτικές αυτές!

«Ποιο είναι το σημαντικότερο πράγμα που έχουν τα παιδιά; Είναι το μυαλό τους. Αλλά δεν φροντίζουμε τη νοητική ανάπτυξη των παιδιών με τον τρόπο που φροντίζουμε τα σώματά τους - ειδικά στην πρώιμη παιδική ηλικία, όταν η επιστήμη δείχνει ότι η ευφυΐα και το μέλλον των παιδιών διαμορφώνονται ταχύτατα», δήλωσε ο  Άντονι Λέικ, εκτελεστικός Διευθυντής της UNICEF.
«Πρέπει να κάνουμε περισσότερα ώστε να προσφέρουμε στους γονείς και σε αυτούς που φροντίζουν μικρά παιδιά την υποστήριξη που χρειάζονται κατά τη διάρκεια αυτής της πιο κρίσιμης περιόδου ανάπτυξης του νου».

Η έκθεση επισημαίνει επίσης ότι εκατομμύρια παιδιά κάτω των 5 ετών περνούν τα χρόνια εκπαίδευσης και διαμόρφωσής τους σε μη ασφαλές και χωρίς ερεθίσματα περιβάλλον:

·        Περίπου 75 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 5 ετών ζουν σε περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις, αυξάνοντας τον κίνδυνο τοξικού στρες, το οποίο μπορεί να εμποδίσει τις εγκεφαλικές κυτταρικές συνδέσεις στην πρώιμη παιδική ηλικία.

·        Σε παγκόσμιο επίπεδο, η κακή διατροφή, το ανθυγιεινό περιβάλλον και οι ασθένειες, έχουν αφήσει 155 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 5 ετών καχεκτικά, γεγονός που εμποδίζει το σώμα και το νου τους να αναπτυχθούν στο μέγιστο δυναμικό τους.

·        Το ένα τέταρτο όλων των παιδιών ηλικίας 2 έως 4 ετών σε 64 χώρες δεν συμμετέχουν σε δραστηριότητες που είναι απαραίτητες για τη νοητική ανάπτυξη, όπως το παιχνίδι, η ανάγνωση και το τραγούδι.

·        Περίπου 300 εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως ζουν σε περιοχές όπου ο αέρας είναι τοξικός, ενώ έρευνα δείχνει ότι μπορεί να βλάψει τη νοητική ανάπτυξη των παιδιών.

Η αποτυχία να προστατέψουμε τα πλέον ευάλωτα παιδιά και να τους προσφέρουμε αναπτυξιακές ευκαιρίες στην πρώιμη ηλικία, υπονομεύει τη δυνητική ανάπτυξη ολόκληρων κοινωνιών και οικονομιών, προειδοποιεί η έκθεση, επικαλούμενη μια μελέτη που διαπίστωσε πως τα παιδιά από φτωχά νοικοκυριά που είχαν ευκαιρίες παιχνιδιού και πρώιμης μάθησης σε νεαρή ηλικία, κέρδιζαν κατά μέσο όρο 25% περισσότερα χρήματα ως ενήλικες από όσα δεν είχαν.

Επικρατεί η άποψη πως σε χώρες υψηλού εισοδηματικού επιπέδου τα πράγματα είναι ρόδινα.

Είναι γεγονός πως σε ορισμένα ζητήματα, όπως η βρεφική θνησιμότητα, η ανθρωπότητα γενικά έχει κάνει άλματα: από 15,2%0 που ήταν το ποσοστό βρεφικής θνησιμότητας  το 1950 – 55 έπεσε στο 7,4%0 το 1980 -1985 και στο 04,3%0 το 2010 – 15.

Ως ζωντανή γέννηση ορίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας  η γέννηση οποιουδήποτε ανθρώπινου όντος που δείχνει σημεία αυτοδύναμης ζωής, που περιλαμβάνουν την αναπνοή, την εκούσια μυϊκή κίνηση και τον καρδιακό παλμό.

Να σημειωθεί πως η Κούβα, η οποία  παρέχει ιατρική υποστήριξη σε 67 χώρες, έχει σήμερα τη χαμηλότερη παιδική θνησιμότητα στην ιστορία της, 4,1 στις χίλιες γεννήσεις ή 35 λιγότερες απώλειες κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της ζωής από ότι την αντίστοιχη περίοδο του 2016.

Ωστόσο παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί σε αρκετούς δείκτες σε πολλές χώρες εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες ανισότητες αναμεταξύ ακόμη και των πλούσιων χωρών.

Όπως  αναφέρει η τελευταία έκθεση που δημοσίευσε το Ερευνητικό Κέντρο Innocenti της UNICEF με τίτλο «Οικοδομώντας το Μέλλον: Τα Παιδιά και οι Στόχοι για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στις Πλούσιες Χώρες» 1 στα 5 παιδιά στις χώρες υψηλού εισοδήματος ζει σε σχετική εισοδηματική φτώχεια και κατά μέσο όρο το 1 στα 8 αντιμετωπίζει επισιτιστική ανασφάλεια.

«Τα υψηλότερα εισοδήματα δεν οδηγούν αυτομάτως σε βελτίωση των αποτελεσμάτων για όλα τα παιδιά και μπορεί πράγματι να συνοδεύονται από εμβάθυνση των ανισοτήτων» υπογραμμίζεται.
Αξιοπρόσεκτο είναι το σημείο που αναφέρει πως «ακόμα και στις χώρες με τις καλύτερες επιδόσεις, συμπεριλαμβανομένης της Ιαπωνίας και της Φινλανδίας, περίπου το ένα πέμπτο των 15χρονων δεν φτάνει τα ελάχιστα επίπεδα επάρκειας στην ανάγνωση, τα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες».

Καλύτερες επιδόσεις στη βασική ικανότητα στην ανάγνωση, τα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες εμφανίζουν οι χώρες Εσθονία (83,1%), Ιαπωνία (82,4%), Φινλανδία (81,4%) και χειρότερες η Τουρκία (40,7%), Ρουμανία (45,5%), Χιλή (47%). Υψηλότερη συμμετοχή στην προσχολική εκπαίδευση εμφανίζουν Μάλτα και Ισραήλ (99,9%), Βέλγιο, Φινλανδία, Γαλλία (99,8%), Ισπανία (99,3%) και χαμηλότερη η Τουρκία (72,7%), Αυστραλία (80,3%), Πολωνία (89,3%).

Ειδικά στο ζήτημα της εισοδηματικής φτώχειας στην Ελλάδα το 25,5% των παιδιών ζουν σε σχετική εισοδηματική φτώχεια και το 39% σε πολυδιάστατη φτώχεια. 

Τα χαμηλότερα ποσοστά στον πίνακα σχετικής εισοδηματικής φτώχειας εμφανίζονται σε Δανία (9,2%), Ισλανδία (10%), Νορβηγία (10,2%). Στη χειρότερη θέση η Ρουμανία (39,3%), Ισραήλ (36,1%), Τουρκία (31,8%).

Αντίστοιχα τα χαμηλότερα ποσοστά του πίνακα για την πολυδιάστατη φτώχεια απολαμβάνουν η Ελβετία (11%), Φινλανδία (12%) και Ολλανδία (13%). Στην χειρότερη θέση βρίσκονται Ρουμανία (85%), Βουλγαρία (77%), Ουγγαρία (58%).

Στην Ελλάδα, η οποία κατατάσσεται στην 31η θέση από τις 41 χώρες της ΕΕ/ΟΟΣΑ, δεν είναι απροσδόκητο το ερευνητικό εύρημα ότι «η σωματική υγεία των παιδιών έχει επηρεαστεί αρνητικά από την οικονομική κρίση", το ποσοστό των γεννήσεων παιδιών χαμηλού βάρους (κάτω από 2,5 κιλά) στην Ελλάδα έχει αυξηθεί κατά 19% την περίοδο 2008-2010, γεγονός που συνδέεται με μακροχρόνιες αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και την ανάπτυξη των παιδιών.

Σύμφωνα μάλιστα με στοιχεία που δημοσιεύει η ΕΛΣΤΑΤ, έχει ανακοπεί η μακροχρόνια τάση μείωσης της παιδικής θνησιμότητας (θάνατοι βρεφών έως 1 έτους ανά 1.000 γεννήσεις ζώντων). Συγκεκριμένα, η παιδική θνησιμότητα αυξήθηκε από 2,65 το 2008 σε 3,75 το 2012.

«Αν δεν επενδύσουμε τώρα στα πιο ευάλωτα παιδιά και οικογένειες, θα συνεχίζουμε στο φαύλο κύκλο της μειονεξίας και της ανισότητας από γενιά σε γενιά.
Από ζωή σε ζωή, από τη μια χαμένη ευκαιρία στην άλλη, διευρύνουμε το χάσμα μεταξύ αυτών που έχουν και αυτών που δεν έχουν και υπονομεύουμε μακροπρόθεσμα τη δύναμη και τη σταθερότητά μας» υπογραμμίζει  ο Άντονι Λέικ.

Η θετική αναστροφή αυτής της κοινωνικής κατάστασης βρίσκεται στα ίδια τα χέρια των εργαζομένων και στη θετική συγκρότηση του υποκειμένου της σύγχρονης εργατικής πολιτικής. Ο λόγος λοιπόν και η Πράξη, συλλογική και προσωπική, αυτό το σκοπό έχει, αυτή την επιδίωξη αξίζει να  υπηρετεί.

- Kommon

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.