Κλιματική Αλλαγή: Μύθοι, συμφέροντα και η επιστημονική αλήθεια

Η κινδυνολογία για την «κλιματική αλλαγή» και τις καταστροφές που φέρεται ότι θα επισύρει κυρίως σχετίζεται με κοινωνικο-πολιτικά και οικονομικά ενδιαφέροντα ή συμφέροντα, παρά με επιστημονικά δεδομένα. Η ίδια η έννοια της «κλιματικής αλλαγής» δεν έχει οριστεί επαρκώς ως επιστημονικός όρος. Στην πραγματικότητα ο όρος αποτελεί πλεονασμό, δεδομένου ότι η αλλαγή είναι σύμφυτη με την έννοια του κλίματος. Η μελέτη παλαιοκλιματικών δεδομένων και πληροφοριών, αλλά και ιστορικών υδρομετεωρολογικών χρονοσειρών δείχνει ότι το κλίμα πάντα άλλαζε, σε όλες τις χρονικές κλίμακες και όσο πίσω στον χρόνο μας επιτρέπουν οι μελέτες ανακατασκευής του κλίματος. Η υπόθεση ότι οι πρόσφατες αλλαγές (π.χ. η αύξηση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά περίπου 0.3°C τις τελευταίες τρεις δεκαετίες) είναι ανθρωπογενείς, διαφέροντας από τις φυσικές αλλαγές που πάντα συντελούνται, δεν στοιχειοθετείται. Για υποστήριξη αυτής της υπόθεσης έχουν χρησιμοποιηθεί κλιματικά μοντέλα, τα οποία όμως, όταν δοκιμάστηκαν σε ανεξάρτητες μελέτες, έδειξαν να μην αναπαράγουν σωστά το γνωστό κλιματικό παρελθόν. Κατά μείζονα λόγο, οι προβλέψεις αυτών των μοντέλων για το μέλλον δεν μπορεί να είναι αξιόπιστες.

Πλήρες κείμενο (3327 KB)

Το κλίμα αλλάζει…
…εδώ και 4.5 δισεκατομμύρια χρόνια

 

 Δημήτρης Κουτσογιάννης
Τομέας Υδατικών Πόρων και Περιβάλλοντος
Σχολή Πολιτικών Μηχανικών
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
(dk@itia.ntua.gr, www.itia.ntua.gr/dk/)

Παρουσίαση διαθέσιμη στο Διαδίκτυο: itia.ntua.gr/1181/

Μέρος Α: Κοινωνικό, πολιτικό και
οικονομικό πλαίσιο

 Πότε «εφευρέθηκε» η «κλιματική αλλαγή»;

 Αποτελεί η «κλιματική αλλαγή» απειλή;

 Είναι ο τρόμος η απάντηση στις απειλές;

 Ποιοι είναι οι παγκόσμιοι πρωταθλητές στον
τρόμο της κλιματικής αλλαγής;

Με ποια σπουδαιότητα εμφανίζεται η «κλιματική αλλαγή» στην πολιτική ατζέντα;

«Η κλιματική αλλαγή έχει υπερβεί τα όρια της περιβαλλοντικής πολιτικής, φτάνοντας να γίνει θέμα παγκόσμιας πολιτικής, οικονομίας και ασφάλειας, και το επίκεντρο της πολυμερούς συνεργασίας σε αυτούς και άλλουςτομείς».

 Ποιες οικονομικές διαστάσεις έχει η «επιχείρηση κλιματική αλλαγή»;

 Ποιες είναι οι οικονομικές διαστάσεις της Έρευνας και Τεχνολογίας για την«κλιματική αλλαγή»;

 Μόνο στις ΗΠΑ τηνπερίοδο 1989-2009 διατέθηκαν $79 δισ. σε Ε&Τ για την κλιματική αλλαγή (Nova, 2009).
Για σύγκριση, το Manhattan Project (1939-45) χρηματοδοτήθηκε με$2 δισ. που ισοδυναμούν με ~$30 δισ. σημερινά (Greenberg, 2003).

 Πόσο ευρύ είναι το επιστημονικό πεδίο της έρευνας για την «κλιματική αλλαγή»

 Μέρος Β: Επιστημονικό πλαίσιο

 Τι είναι κλίμα; (Προέλευση του όρου)

 Ο όρος είναι της ελληνιστικής εποχής (2ος αιώνας π.Χ.). Ετυμολογείται από το «κλίνω» και σχετίζεται με την κλίση των ακτίνων του ήλιου.
Αποδίδεται στον αστρονόμο Ίππαρχο.
Ο Ίππαρχος όρισε 5 κλίματα και διαίρεσε τη Γη σε αντίστοιχες ζώνες γεωγραφικού πλάτους. Χρησιμοποίησε ως βάση τη μέγιστη διάρκεια ημέρας στον κάθε τόπο (από 13 μέχρι 19 ώρες).

 Τι είναι κλίμα; (Σύγχρονοι επιστημονικοί ορισμοί)
 

«Κλίμα: Ο μέσος καιρός για μια περίοδο τουλάχιστον 30 ετών. Το κλίμα που λαμβάνεται για διαφορετικές χρονικές περιόδους (30 χρόνια, 1000 χρόνια) μπορεί να είναι διαφορετικό» [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της Αμερικανικής NOAA,
www.cpc.noaa.gov/products/outreach/glossary.shtml].
 

«Κλίμα: Τα αργά μεταβαλλόμενα στοιχεία του συστήματος ατμόσφαιρα- υδρόσφαιρα-επιφάνεια της γης. Συνήθως χαρακτηρίζεται με βάση κατάλληλους μέσους όρους του κλιματικού συστήματος για περιόδους ενός μήνα ή περισσότερο,
λαμβάνοντας υπόψη τη μεταβλητότητα στο χρόνο των μέσων όρων αυτών των ποσοτήτων» [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological
Society, amsglossary.allenpress.com/glossary/search?id=climate1].
 

Παρατήρηση 1: Οι ορισμοί δεν έχουν την αναγκαία για επιστημονικό ορισμό εσωτερική συνέπεια ενώ δεν συμφωνούν και μεταξύ τους (π.χ. μήνας ή τουλάχιστον 30 έτη).
 

Παρατήρηση 2: Το μόνο βέβαιο είναι ότι για να ορίσουμε το κλίμα χρειάζεται επίκληση όρων στατιστικής (άρα και γνώση στατιστικής και πιθανοθεωρίας).

Ερώτηση 1: Γιατί «τουλάχιστον 30 έτη»; Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο;
[Απάντηση: κυριαρχεί η εσφαλμένη εντύπωση ότι σε 30 χρόνια ο μέσος όρος σταθεροποιείται— εκτός και αν υπάρξει «κλιματική αλλαγή»].

Ερώτηση 2: Γιατί να είναι διαφορετικό το κλίμα που υπολογίζεται από 30 ή 1000 χρόνια;
[Προφανής απάντηση: Τα 1000 χρόνια περιλαμβάνουν πολλές 30ετίες που καθεμιά έχει διαφορετικό μέσο όρο].

 Τι είναι «κλιματική αλλαγή»;
«Κλιματική αλλαγή: Μια μη-τυχαία αλλαγή στο κλίμα που υπολογίζεται για διάρκεια μερικών δεκαετιών ή μεγαλύτερη. Η αλλαγή μπορεί να οφείλεται σε φυσικούς ή ανθρωπογενείς λόγους» [Ορισμός που δίνεται στο γλωσσάρι της
Αμερικανικής NOAA, www.cpc.noaa.gov/products/outreach/glossary.shtml].
 

«Κλιματική αλλαγή: Κάθε συστηματική αλλαγή στα μακροπρόθεσμα στατιστικά χαρακτηριστικά των στοιχείων του κλίματος (όπως είναι η θερμοκρασία, η πίεση ή οι άνεμοι» που διατηρούνται για μερικές δεκαετίες ή περισσότερο» [Ορισμός που
δίνεται στο γλωσσάρι της American Meteorological Society,
amsglossary.allenpress.com/glossary/search?id=climate-change1].

Ερώτηση 1: Τι σημαίνει «μη-τυχαία» και πως το ξεχωρίζουμε το τυχαίο από το μη τυχαίο;

Ερώτηση 2: Τι σημαίνει «συστηματική» και πως θα ήταν δυνατό το αντίθετο, δηλαδή να είναι μη συστηματική μια αλλαγή που διαρκεί δεκαετίες;

 Ερώτηση 3: Τι νόημα έχει να αναφερθούμε σε για «διάρκεια μερικών δεκαετιών ή μεγαλύτερη» όταν το ίδιο το κλίμα ορίζεται για αντίστοιχα μεγάλη διάρκεια; Θα μπορούσε η κλιματική αλλαγή να αφορά διάρκεια μικρότερη από αυτή που χρειάζεται για να οριστεί το κλίμα;

 Ερώτηση 4: Τι νόημα έχει ο όρος «κλιματική αλλαγή», την ώρα που γνωρίζουμε ότι το κλίμα πάντα άλλαζε στην ιστορία;

Συμπέρασμα: Ο όρος «κλιματική αλλαγή» μπορεί να αποκλειστεί από το λεξιλόγιο της επιστήμης ως πλεονασμός/περιττολογία, και μάλιστα ασαφής. Ο όρος είναι
απλώς ένα λαϊκίστικο σλόγκαν, επικοινωνιακά κατάλληλο για πολιτικο- οικονομικούς σκοπούς.
***********************************************************

•  Ποια είναι η φυσική βάση της κινδυνολογίας για

την «κλιματική αλλαγή»;

•  Η συγκέντρωση CO2 στην ατμόσφαιρα αυξάνεται;

•  Η αύξηση αποδίδεται στις καύσεις ορυκτών καυσίμων.

• Το CO2 είναι αέριο θερμοκηπίου.

Αλλά:

• Χωρίς το φαινόμενο θερμοκηπίου η Γη θα ήταν μια «χιονόμπαλα».

• Η συμμετοχή των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στις εκπομπές CO2 είναι μικρή (~2.5%).

• Το CO2 δεν είναι το μόνοαέριο θερμοκηπίου (το ισχυρότερο είναι οι υδρατμοί).

• Παρόλο που η θερμοκρασία συσχετίζεται με τη συγκέντρωση CO2, δεν έχει διευκρινιστεί ποιο είναι το αίτιο και ποιο το αιτιατό.
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  Δείχνουν κλιματική σταθερότητα ή αλλαγή τα δεδομένα
  υδρολογικών μετρήσεων ή εκτιμήσεων στάθμης λιμνών;
• Η λίμνη Victoria είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο τροπική λίμνη (68 800 km2) και αποτελεί την πηγή του Λευκού Νείλου.
•  Το σύγχρονο δείγμα μετρήσεων (> 1 αιώνας) δείχνει τεράστιες
  αλλαγές.
•  Ανακατασκευές για παρελθούσες χιλιετίες
  από πυρήνες ιζημάτων (Stager et al., 2011) δείχνουν ότι η λίμνη υπήρξε ακόμη και ξερή για αιώνες.

 Είναι η πρόσφατη κλιματική αλλαγή ανθρωπογενής;

•  Η κυρίαρχη απάντηση είναι θετική και ακολουθεί δύο διαφορετικές διαδρομές, τη στατιστική και τη βασισμένη σε κλιματικά μοντέλα

•  H καθιερωμένη στατιστική μεθοδολογία, (όπως έχει δεχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis, 2003, Cohn and Lins, 2005, και Koutsoyiannis and Montanari, 2007) είναι εσφαλμένη, ενώ μια ορθότερη μεθοδολογία, βασισμένη σε στατιστική Hurst-Kolmogorov δεν δείχνει να υπάρχει στατιστικά σημαντική (ασυνήθιστη) μεταβολή στα χαρακτηριστικά του κλίματος.

•  Η μεθοδολογία που βασίζεται στα κλιματικά μοντέλα (όπως έχει δειχτεί στις εργασίες των Koutsoyiannis et al., 2008, Anagnostopoulos et al., 2010, Koutsoyiannis et al., 2011, και Tsaknias et al., 2011), είναι προβληματική γιατί τα αποτελέσματα των κλιματικών μοντέλων έχουν ελάχιστη σχέση με την πραγματικότητα.
  
  
  
  
  
  
  
  Μπορούμε να γνωρίζουμε τη μελλοντική εξέλιξη του κλίματος;

• Τα κλιματικά μοντέλα δεν μπορούν να αναπαραγάγουν το
  
  γνωστό παρελθόν. Μπορούν να προβλέψουν το μέλλον;

• Χωρίς καν να τεθεί αυτό το απλό ερώτημα, βομβαρδιζόμαστε από κλιματικές προβλέψεις. Κυρίως προβάλλονται οι δυσοίωνες και καταστροφολογικές προβλέψεις.

• Το διπλανό σχήμα (από τη μελέτη του Shaffer, 2010) δείχνει ότι ορισμένοι φτάνουν σε ορίζοντες πρόβλεψης μέχρι το 100 000 μ.Χ.

• Είναι γνωστό πλέον ότι σε χαοτικά συστήματα, όπως είναι το κλιματικό σύστημα της γης (βλ. τη συζήτηση των Huard 2011 και Koutsoyianniset al. 2011) το μέλλον είναι απρόβλεπτο ακόμη και όταν είναι πλήρως και τελείως γνωστή η δυναμική του συστήματος (βλ. Koutsoyiannis 2010).

 Αντί συμπερασμάτων
 Από την κατάθεση (17.11.2010) σε Επιτροπή της Αμερικανικής
Βουλής των Αντιπροσώπων του Richard S. Lindzen (Professor of
Meteorology at the Massachusetts Institute of Technology—Lead
author of Chapter on 'Physical Climate Processes and Feedbacks,' of the IPCC Third Assessment Report) (Lindzen, 2010):

•  Η τρέχουσα κινδυνολογία για την υπερθέρμανση του πλανήτη
  αποτελεί μια ελάχιστα εύλογη υπόθεση. Είκοσι χρόνια επανάληψης και κλιμάκωσης των ισχυρισμών δεν την καθιστά πιο εύλογη. Το αντίθετο μάλιστα, η αποτυχία να στοιχειοθετηθεί η υπόθεση για 20 χρόνια την κάνει ακόμη λιγότερο εύλογη, και σε αυτό συμβάλλουν και τα στοιχεία από το Climategate και τις άλλες περιπτώσεις κατάφωρης εξαπάτησης.
•  Εν τω μεταξύ, και ενώ αποφεύγω να κάνω προβλέψεις για αλλαγή κατά δέκατα του βαθμού στις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες, είμαι πρόθυμος να δηλώσω ότι δεν είναι στον ορίζοντα πρωτοφανείς κλιματικές καταστροφές, αν και σε αρκετές χιλιάδες χρόνια μπορεί να επιστρέψουμε σε μια εποχή παγετώνων.

 Αντί συμπερασμάτων (2)

 Από πρόσφατη (30.10.2011) προσωπική επικοινωνία σχετικά με τα
συμπεράσματα της International Upper Great Lakes Study με τον
Eugene Z. Stakhiv (US Army Corps of Engineers—US Co-Director of IJC Upper Lakes Study—Technical Director, UNESCO-ICIWaRM— Coordinating/Principal Lead Authors of the IPCC freshwater chapters in IPCC Second and Third Assessment Reports):

•  Κανένα από τα κλιματικά μοντέλα δεν αναγνωρίζει ούτε περιγράφει τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος.
•  Η ανάλυσή μας … δείχνει ότι τα κλιματικά μοντέλα ήταν εμφανώς λιγότερο κατάλληλα από εκείνα που που ήταν βασισμένα σε στοχαστικές προβλέψεις για την ποσοτικοποίηση της διακινδύνευσης στη διαχείριση των υδατικών πόρων. Οι
  εκτιμήσεις για τις μέσες εισροές από τις υδρολογικές λεκάνες για την περίοδο 2000-2010 με χρήση δεδομένων της περιόδου 1900- 2000 ήταν κοντά στις πραγματικές τιμές, και το σφάλμα ήταν μέσα στα αναμενόμενα όρια. Οι εκτιμήσεις των ίδιων παραμέτρων με βάση τοπικά κλιματικά μοντέλα δεν ήταν καθόλου το ίδιο κοντά.
  
  

  ΠΗΓΗ: http://www.itia.ntua.gr/el/docinfo/1181/

  Το κλίμα αλλάζει … εδώ και 4.5 δισεκατομμύρια χρόνια

  
  

  Δ. Κουτσογιάννης, Το κλίμα αλλάζει … εδώ και 4.5 δισεκατομμύρια χρόνια, Το κλίμα της γης: αλλάζει ή το αλλάζουμε;, Αθήνα, doi:10.13140/RG.2.2.24054.19524, Σύλλογος αποφοίτων Massachusetts Institute of Technology, Σύλλογος αποφοίτων University of Michigan, Αθήνα, 2011.

  [doc_id=1181]

  [Ελληνικά]

  Η κινδυνολογία για την «κλιματική αλλαγή» και τις καταστροφές που φέρεται ότι θα επισύρει κυρίως σχετίζεται με κοινωνικο-πολιτικά και οικονομικά ενδιαφέροντα ή συμφέροντα, παρά με επιστημονικά δεδομένα. Η ίδια η έννοια της «κλιματικής αλλαγής» δεν έχει οριστεί επαρκώς ως επιστημονικός όρος. Στην πραγματικότητα ο όρος αποτελεί πλεονασμό, δεδομένου ότι η αλλαγή είναι σύμφυτη με την έννοια του κλίματος. Η μελέτη παλαιοκλιματικών δεδομένων και πληροφοριών, αλλά και ιστορικών υδρομετεωρολογικών χρονοσειρών δείχνει ότι το κλίμα πάντα άλλαζε, σε όλες τις χρονικές κλίμακες και όσο πίσω στον χρόνο μας επιτρέπουν οι μελέτες ανακατασκευής του κλίματος. Η υπόθεση ότι οι πρόσφατες αλλαγές (π.χ. η αύξηση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά περίπου 0.3°C τις τελευταίες τρεις δεκαετίες) είναι ανθρωπογενείς, διαφέροντας από τις φυσικές αλλαγές που πάντα συντελούνται, δεν στοιχειοθετείται. Για υποστήριξη αυτής της υπόθεσης έχουν χρησιμοποιηθεί κλιματικά μοντέλα, τα οποία όμως, όταν δοκιμάστηκαν σε ανεξάρτητες μελέτες, έδειξαν να μην αναπαράγουν σωστά το γνωστό κλιματικό παρελθόν. Κατά μείζονα λόγο, οι προβλέψεις αυτών των μοντέλων για το μέλλον δεν μπορεί να είναι αξιόπιστες.

  Πλήρες κείμενο (3327 KB)

  Βλέπε επίσης: http://www.blod.gr/lectures/Pages/viewlecture.aspx?LectureID=323

  Σημείωση:
  Η ομιλία έγινε στα πλαίσια αντιπαράθεσης απόψεων, όπου την αντίθετη θέση, ότι το κλίμα "το αλλάζουμε" (είναι υπεύθυνες οι ανθρωπογενείς επιδράσεις) την ανάπτυξε ο Δ. Λάλας. Στην αρχή και στο τέλος της αντιπαράθεσης έγιναν ψηφοφορίες, με σύστημα βαθμολόγησης. Με 100% για την άποψη ότι "το αλλάζουμε", 0% ότι "αλλάζει" και 50% για την ουδέτερη θέση, πριν ξεκινήσει η αντιπαράθεση η πλάστιγγα έγερνε προς τη θέση "το αλλάζουμε" με 56% ενώ μετά το τέλος της αντιπαράθεσης έγερνε προς τη θέση "αλλάζει" με 41%.
  Η αντιπαράθεση έχει βιντεοσκοπηθεί και βρίσκεται στην παραπάνω διεύθυνση (διάρκεια 130 λεπτά: 0.00' Χαιρετισμοί - 5.00' Παρουσίαση ΔΚ - 37.00' Παρουσίαση ΔΛ - 68.00' Δευτερολογίες - 88.00' Ερωτήσεις - 129.00' Αποτελέσματα ψηφοφορίας & Κλείσιμο).
  

  Κατηγορίες: Κλίμα και στοχαστική