Τετάρτη 5 Ιουνίου 2019

Η «απάτη του αιώνα» με το εμπόριο ρύπων

Τα ελληνικά ίχνη στις 300.000 σελίδες διαβαθμισμένων εγγράφων που αφορούν εικονικές ενδοκοινοτικές συναλλαγές.
Χαρακτηρίστηκε ως η απάτη του αιώνα. Οχι άδικα, αν αναλογιστεί κανείς ότι στοίχισε στους Ευρωπαίους φορολογούμενους αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ. Συμμετείχαν στελέχη τραπεζικών κολοσσών, όπως η γερμανική Deutsche Bank, δικηγόροι και επιχειρηματίες, υψηλόβαθμα στελέχη αστυνομικών αρχών της Ε.Ε. και η ιδιοκτήτρια ενός πιάνο μπαρ στη Μασσαλία με το ψευδώνυμο «Μασσαλιώτιδα». Βρήκαν παράθυρο στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων ρύπων, ένα πρωτότυπο μηχανισμό που έθεσε, το 2005, σε πιλοτική εφαρμογή η Κομισιόν για τον περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. O μηχανισμός υποχρέωνε τις ρυπογόνες βιομηχανίες να αγοράζουν δικαιώματα εκπομπών για κάθε τόνο διοξιδίου του άνθρακα που παρήγαγαν, ενώ όσες επιχειρήσεις είχαν πλεονάζουσες μονάδες μπορούσαν να τις μεταπωλούν σε τιμές που καθορίζονταν από ευρωπαϊκά χρηματιστήρια ρύπων. Μέσω μιας αλυσίδας εικονικών αγοραπωλησιών, στην οποία παρεμβάλλονταν εταιρείες - φαντάσματα και πλαστά τιμολόγια, οι πρωταγωνιστές της απάτης κατάφεραν να κλέψουν από τις ευρωπαϊκές φορολογικές αρχές ΦΠΑ αξίας 5 δισ. ευρώ. Η υπόθεση άρχισε να αποκαλύπτεται το διάστημα 2009 - 2010 σε μια σειρά από ευρωπαϊκές χώρες ανάμεσα στις οποίες η Γερμανία, η Αγγλία, η Γαλλία, η Ισπανία και η Ιταλία. Οι δίκες των κατηγορουμένων για συμμετοχή στην απάτη βρίσκονται μέχρι σήμερα σε εξέλιξη.


Η «Κ» συμμετείχε τους τελευταίους μήνες σε μια πανευρωπαϊκή έρευνα, που συντόνισε ο γερμανικός, μη κερδοσκοπικός δημοσιογραφικός οργανισμός «CORRECTIV» με θέμα την κλοπή του ΦΠΑ μέσω εικονικών, ενδοκοινοτικών συναλλαγών, γνωστή ως μέθοδος «Καρουζέλ» ή «απάτη του εξαφανισμένου εμπόρου».
Το πρώτο σκέλος της έρευνας δημοσιεύεται σήμερα υπό τον τίτλο «Ευρώπη, η μεγάλη κλοπή» ή «Grand Theft Europe», που αποτελεί παράφραση του τίτλου του γνωστού βίντεο γκέιμ «Grand Theft Auto». Συμμετείχαν 63 δημοσιογράφοι από 35 δημοσιογραφικούς οργανισμούς όλων των κρατών - μελών, τη Νορβηγία και την Ελβετία. Το ύψος των διαφυγόντων φόρων υπολογίστηκε στο ιλιγγιώδες ποσό των 50 δισ. ευρώ ετησίως. Για τις ανάγκες της έρευνας απαιτήθηκε η επεξεργασία 300.000 σελίδων με διαβαθμισμένα έγγραφα, ανάμεσα στα οποία οι απόρρητοι φάκελοι ερευνών της Εισαγγελίας του Μιλάνου και της Φρανκφούρτης, τηλεφωνικές συνομιλίες υπόπτων, όπως επίσης τιμολόγια και αποδεικτικά συναλλαγών της Deutsche Bank.
Η «Κ» μελέτησε το υλικό της διαρροής και σήμερα παρουσιάζει το πρώτο σκέλος της έρευνάς της: τα ελληνικά ίχνη της απάτης στην ευρωπαϊκή αγορά ρύπων, ένα από τα πεδία όπου βρήκε εφαρμογή η μέθοδος «Καρουζέλ».

Το εμπόριο ρύπων

Το σύστημα εμπορίας ρύπων τέθηκε σε ισχύ στην Ευρώπη και την Ελλάδα το 2005 και η πρώτη, πιλοτική περίοδος εφαρμογής του ολοκληρώθηκε το 2007. «Πρόκειται για τον ακρογωνιαίο λίθο της πολιτικής της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής μέσω της μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου» αναφερόταν στο κείμενο της οδηγίας 2003/87/ΕΚ με τίτλο «Σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου».



Γράφημα: Νότης Ρήγας/ Ατελιέ «Κ»

Σε πανευρωπαϊκή κλίμακα στο μηχανισμό συμμετείχαν 11.000 ρυπογόνες μονάδες. Στην Ελλάδα ο αριθμός τους ήταν περίπου 100. Εκτός των ηλεκτροπαραγωγών (π.χ. ΔΕΗ) δικαιώματα εκπομπών αγόραζαν και πωλούσαν τσιμεντοβιομηχανίες, κεραμοποιίες, ασβεστοποιίες και γενικά βιομηχανίες και επιχειρήσεις που ήταν συνδεδεμένες με τον κατασκευαστικό κλάδο. Κάθε μια απ’ αυτές υπέβαλλε στο υπουργείο Περιβάλλοντος μελέτη, στην οποία έκανε πρόβλεψη για την παραγωγή της επόμενης χρονιάς και την ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που κατ’ εκτίμηση θα εξέπεμπε. Η κατανομή των δικαιωμάτων γινόταν επί τη βάσει των προβλέψεών τους.

Όμως, η βαθιά οικονομική κρίση που έπληξε τη χώρα και ιδιαίτερα τον κατασκευαστικό τομέα περιόρισε τον κύκλο εργασιών τους και δημιούργησε πλεόνασμα δικαιωμάτων ρύπων, το οποίο εξαγόταν σε ρυπογόνες εταιρείες στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη. Τη μεταπώληση των δικαιωμάτων ανέλαβαν περιβαλλοντικές εταιρείες σε Ελλάδα και το εξωτερικό εισπράττοντας προμήθεια επί του τζίρου. Εν γνώση τους ή όχι, ορισμένες απ’ αυτές συμμετείχαν στην αλυσίδα της απάτης, όπως για πρώτη φορά αποκαλύπτει η έρευνα της «Κ» σε συνεργασία τη γερμανική ομάδα «CORRECTIV».

Η απάτη τύπου «καρουζέλ» έχει ως αφετηρία της την απαλλαγή των ενδοκοινοτικών συναλλαγών απο το ΦΠΑ. Στην αλυσίδα των συναλλαγών μπορούν να εμπλέκονται περισσότεροι του ενός έμποροι, σε περισσότερες από μια χώρες. Στο τέλος, ένας απ’ αυτούς πωλεί τα αγαθά ή τις υπηρεσίες που αγόρασε από άλλη ευρωπαϊκή χώρα, στην εγχώρια -τελική- αγορά. Σ’ αυτήν πρέπει να καταβάλλει τον Φ.Π.Α. που αναλογεί στη συναλλαγή. Αντ’ αυτού ωστόσο, δεν τον καταβάλει και εξαφανίζεται μετά την συναλλαγή. Οι αγοραστές ζητούν την επιστροφή του ΦΠΑ από τον κρατικό προϋπολογισμό, ο οποίος και τους επιστρέφεται. Έτσι το κράτος της τελικής συναλλαγής καταβάλλει επιστροφές χωρίς καν να έχει εισπράξει ΦΠΑ.

Περισσότερα εδώ:Η «απάτη του αιώνα» με το εμπόριο ρύπων | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ | Ημερήσια Πολιτική και Οικονομική Εφημερίδα

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.