ΔΕΗ- 70χρονη ιστορία και αφηγήματα εκποίησης

 

Του Γ. Γεωργή, Γραμματέα του Συλλόγου Επιστημονικού Προσωπικού ΔΕΗ-ΚΗΕ

 

Πάγια πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, παρά το αφήγημα των «start-upers» της «πράσινης ανάπτυξης» και των γκλαμουράτων επενδυτών των φαραωνικών έργων που συνδέονται με αυτήν, ήταν πάγια αξίωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των δανειστών και των «θεσμών»!

Ο οδοστρωτήρας των γενναία επιδοτούμενων «πράσινων επενδύσεων», είτε σε πυρόπληκτες βουνοκορφές, είτε σε παρθένους γαλάζιους οικοβιότοπους, περισσότερο επιχειρεί τη διάσωση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, παρά τη «σωτηρία του πλανήτη»! Η τελευταία δεν παύει να είναι μια ευγενική, ανιδιοτελής και προπάντων επικερδής δραστηριότητα! Τι κι αν τα χαρούμενα πρόσωπα των σχετικών διαφημίσεων αδυνατούν να κρύψουν την οργή των κατοίκων των περιοχών που έρχονται αντιμέτωπες με τις ΑΠΕ;

Η εμπορευματοποίηση του κοινωνικού αγαθού της ηλεκτρικής ενέργειας, δεν είναι ζήτημα εισπρακτικό, όπως πανηγυρίζει σύμπασας ο κυβερνητικός Τύπος προβάλλοντας το σχετικό Κυβερνητικό αφήγημα για 2,1 δις € για το 49% του ΔΕΔΔΗΕ. Το ποσό αυτό άλλωστε η ΔΕΗ προβλέπεται να το εισπράξει από τον ΔΕΔΔΗΕ, ούτως ή άλλως, μέσα στην επόμενη τριετία! Εύκολα δε, μπορούσε να το αντλήσει με δανεισμό στις σημερινές εποχές χαμηλών επιτοκίων!

Ούτε η δια της αυξήσεως του μετοχικού της κεφαλαίου κατάργηση του «Δημόσιου» από τη ΔΕΗ, συνιστά αναπτυξιακή καινοτομία. Η μόνη καινοτομία συνίσταται στο γεγονός πως όλα τούτα δεν ανακοινώνονται από την φερόμενη ως Ελληνική Κυβέρνηση, αλλά παρουσιάζονται ως επιλογή δυο ή τριών CEO! Το δε επίμαχο 17% των μετοχών της ΔΕΗ που ιδιωτικοποιείται, αντιστοιχεί στο ποσοστό που βρισκόταν εις χείρας ΤΑΙΠΕΔ! Εντάσσονταν δηλαδή, στα προς πώληση περιουσιακά στοιχεία του Ελληνικού κράτους!

 «Δεν αποτελεί ούτε εκχώρηση, ούτε ξεπούλημα, ούτε καν πώληση της εταιρείας» δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος! «Και την ειωθυίαν αξίωσιν των ονομάτων ες τα έργα αντάλλαξαν τη δικαιώσει», δηλαδή «για να δικαιολογήσουν τις πράξεις τους άλλαζαν ακόμα και τη σημασία των λέξεων», έγραψε ο Θουκυδίδης (Γ-82.4) πριν από 2.400 χρόνια.

Νεοφιλελεύθεροι γαρ! Εκποιούν, όχι μόνο τη μόνη μεγάλη βιομηχανία της Ελλάδας, αλλά την ίδια την παραγωγική ραχοκοκαλιά της! Κι αυτό, όπως και το επικείμενο κλείσιμο, το 2025, της λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής γίνονται προς εξυπηρέτηση της βορειοευρωπαϊκής και ιδιαίτερα της Γερμανικής βιομηχανίας ΑΠΕ. Τι; Εταίροι μας είναι! Έτσι θα τους αφήσουμε; Εμείς «κάτι θα βρούμε να κάνουμε»! Το είπε και ο Πρωθυπουργός μας (;) σε συνέντευξή του στη γερμανική εφημερίδα «Bild», στις 26 Μαΐου 2020!

Αναδρομή στον εξηλεκτρισμό

Αμέσως μετά το τέλος του εμφυλίου, με τη δημιουργία της ΔΕΗ, αναπτύχθηκε γύρω της στεφάνη βιομηχανικών επιχειρήσεων και παραγωγικών μονάδων. Στήθηκαν υδροηλεκτρικά και άλλα έργα πολλαπλού σκοπού, βιομηχανικά κέντρα, πολιτείες ολόκληρες! Μέχρι τότε, πάνω από 400 εταιρείες δραστηριοποιούνταν στον τομέα της ηλεκτροδότησης, κερδοσκοπούσαν, ανταγωνίζονταν, συγχωνεύονταν, εξαγοράζονταν!  Δεν προχωρούσαν όμως τον εξηλεκτρισμό, τον εκπολιτισμό, τον εκσυγχρονισμό έξω από τα αστικά κέντρα! Δεν ήταν αρκούντος επικερδές! Για να μπορέσει να φτάσει το κοινωνικό αγαθό του ηλεκτρισμού σε όλη τη χώρα, απ’ άκρη σ’ άκρη, χρειάστηκε να δημιουργηθεί η ΔΕΗ! Και για να είναι δυνατή η ηλεκτροδότηση μεγάλων ηλεκτροβόρων βιομηχανικών μονάδων, χρειάστηκε το 1960 η ΔΕΗ να εξαγοράσει και την ΗΕΑΠ (Ηλεκτρική Εταιρεία Αθηνών Πειραιώς), να γίνει μονοπώλιο! Ως κρατικό μονοπώλιο είχε το φθηνότερο οικιακό τιμολόγιο στην ΕΕ, και συγκριτικά ανταγωνιστικότατα τα υπόλοιπα: αγροτικό, βιομηχανικό κι εμπορικό!

Στην αναπτυξιακή αυτή πορεία δεν έλειψαν τα αντιλαϊκά σκάνδαλα, ούτε και η επιδεικτική ατιμωρησία των υπευθύνων! Εμβληματική η περίπτωση της «Αλουμίνιον της Ελλάδος», επένδυση της γαλλικής «PECHINEY». Η εταιρεία αγόραζε ένα πολύ μεγάλο μέρος της ηλεκτροπαραγωγής, υπό του κόστους, για δεκαετίες! Συνεχίζει δε να επωφελείται από τη σκανδαλώδη αυτή τιμολόγηση, ως τις μέρες μας -ελέω Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου- παρά το ότι από το 2005 ανήκει στον Όμιλο Μυτιληναίου, βασικό ανταγωνιστή της ΔΕΗ! Στη συγκεκριμένη τιμολόγηση, αλλά και σε άλλες διαπλοκές με τους κρατικοδίαιτους «αρίστους» του ντόπιου και ξένου «επιχειρείν» οφείλεται άλλωστε ένα καθόλου αμελητέο ποσοστό του δυσθεώρητου χρέους της ΔΕΗ, κυβερνητική τη ευθύνει! 

Αν η εθνικοποίηση των παλαιών ιδιωτικών ηλεκτρικών εταιρειών συνδέθηκε με τον καθολικό εξηλεκτρισμό, τη μεταπολεμική ανασυγκρότηση και ανάπτυξη της χώρας, την ηλεκτρενεργειακή επάρκεια και ανεξαρτησία και τέλος, με το φθηνότερο οικιακό τιμολόγιο στην ΕΕ… Δεν είναι καθόλου περίεργο που η αντίστροφη πορεία, δηλαδή η κατάργηση του κρατικού μονοπωλίου και η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού, η πορεία ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ και οι ιδιώτες επενδυτές, όλα, συνοδεύονται από αποβιομηχάνιση, υποβάθμιση ολόκληρων περιοχών καθώς κλείνουν ορυχεία και εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής. Καθόλου δυσεξήγητο που συνοδεύονται από ανεργία, υποαπασχόληση κι εργασιακή ανασφάλεια. Ούτε που συνοδεύονται από συνεχείς αγοραίους «εξορθολογισμούς» τιμολογίων και ενεργειακή εξάρτηση από Τουρκία, Σκόπια, Βουλγαρία κλπ.

Ελεύθερες αγορές και Χρηματιστηριακή κερδοσκοπία

Το ηλεκτρικό ρεύμα σήμερα είναι χρηματιστηριακό εμπόρευμα. Το ίδιο όπως το πετρέλαιο ή το Φυσικό Αέριο! Η παραγωγή και τιμολόγησή του συνδέεται με γεωπολιτικά και κερδοσκοπικά παιχνίδια. Συνδέεται με τις συνεχείς ανατιμήσεις και την αβεβαιότητα στο εξόχως κερδοσκοπικό χρηματιστήριο του φυσικού αερίου! Με την κερδοσκοπία στις επιδοτούμενες ΑΠΕ, αλλά και στη διαχείριση του χρηματιστηρίου ρύπων, το καπέλο στα δικαιώματα εκπομπών CO2! Ακόμα και το πότε αποφασίζεται το λουκέτο στα λιγνιτικά! Η χρηματιστηριακή σπέκουλα των ημερών μας δεν περιορίζεται στη μετοχή της ΔΕΗ, ενόψει της αύξησης του μετοχικού της κεφαλαίου, αλλά αφορά και αυτή την ίδια την τιμή του αγαθού της ηλεκτρικής ενέργειας στις πηγές της. Δηλαδή το μείγμα καυσίμων στην ηλεκτροπαραγωγή, τον επενδυτικό σχεδιασμό κλπ!

Οι ανοικτές κι ελεύθερες αγορές της ΕΕ έφεραν –αντίθετα από όσα υπόσχονταν- αυξήσεις τιμολογίων! Ακόμα, δημιούργησαν ένα νέο είδος φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού: Την ενεργειακή ένδεια, την αδυναμία δεκάδων εκατομμυρίων ευρωπαίων κι εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων να καλύπτουν τις ζωτικές ενεργειακές ανάγκες τους! Αν κάποτε οι κεφαλαιοκράτες δεν έκριναν αρκούντος επικερδείς τις επενδύσεις για τον εξηλεκτρισμό κι έπρεπε να αναλάβει το δημόσιο… Σήμερα, θεωρούν και πάλι ότι το κόστος για την ηλεκτροδότηση όλων είναι ασύμφορο και -με περισσό θράσος- απαιτούν από το κράτος, τους φορολογούμενους να τους εξασφαλίσει «βιωσιμότητα», δηλαδή κερδοφορία! Θυμίζουμε ότι -όχι σπάνια- με τις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ έχουν αποτραπεί ΒLACK OUT, όταν οι ανταγωνιστές της είτε αδυνατούσαν, είτε έκριναν ασύμφορο να παρέμβουν! Πρόσφατα ακόμα η ΔΕΗ ΑΕ απορρόφησε αυξήσεις στα τιμολόγια, υποχρεώνοντας τους ανταγωνιστές της να πράξουν ανάλογα…

Κάποτε, όχι πολύ παλιά, η ΔΕΗ, ως κρατικό μονοπώλιο, με τριάντα χιλιάδες μόνιμους υπαλλήλους, έστεκε ασπίδα της εθνικής οικονομίας στις διάφορες ενεργειακές κρίσεις, εξασφαλίζοντας μέσα από την αξιοποίηση όλων των εγχώριων ενεργειακών πόρων, ηλεκτρενεργειακή επάρκεια και ανεξαρτησία, παρέχοντας στην εκάστοτε πολιτική ηγεσία τη δυνατότητα να αντιμετωπίζει γεωπολιτικές πιέσεις και ενδεχόμενους εκβιασμούς!

Τα ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια στη λειτουργία της μετοχοποιημένης ΔΕΗ ΑΕ διόγκωσαν την εργολαβοποίηση των εργασιών! Οι ΥΚΩ χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρο ως μέσο κυβερνητικών εκβιασμών σε Διοικήσεις και συνδικαλιστική γραφειοκρατία. Ούτε ο «λογιστικός διαχωρισμός», αλίμονο, ούτε οι συνεχείς αναδιοργανώσεις κι εκσυγχρονισμοί εμπόδιζαν τις αυξήσεις στα τιμολόγια! Διευκόλυναν όμως αποφασιστικά τη σαλαμοποίηση της ΔΕΗ με τη δημιουργία του ΑΔΜΗΕ, του ΔΕΔΔΗΕ, της ΔΕΗΑΝ και βλέπουμε.

Ο ΣΥΡΙΖΑ πούλησε το 34% του ΑΔΜΗΕ! Ακολουθεί  τώρα, η εκποίηση του σημαντικότερου εναπομείναντος περιουσιακού στοιχείου της ΔΕΗ, του ΔΕΔΔΗΕ και δη σε διεθνή σπεκουλαδόρο. «Καγκουρό-βαμπίρ» το ονομάζουν οι Γερμανοί! Με την παράδοση της ΔΕΗ στα ξένα «funds», το εθνικό έγκλημα ολοκληρώνεται! Με την κίνηση αυτή η Κυβέρνηση της ΝΔ παραδίνει το λαό και τη χώρα βορά των κερδοσκόπων. Χαρακτηριστικό: η Διοίκηση της ΔΕΗ, τώρα, σε εποχή κερδοσκοπικών παιγνίων, διακήρυξε τη στόχευσή της για μεγαλύτερο EBITDA!

Θουκυδίδης και αφηγήματα

Η σημερινή ΔΕΗ ΑΕ δεν είναι παρά σκιά του παλιού της εαυτού! Με την πώλησή της όμως η Κυβέρνηση σφραγίζει τη μετατροπή της πατρίδας μας σε χώρο ασύδοτης κυριαρχίας των αγορών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για εμάς και τα παιδιά μας!

Να θυμίσουμε ότι τα 70 χρόνια ιστορίας της ΔΕΗ δεν χωρούν στα βολικά αφηγήματα των διάφορων ανεκδιήγητων που διαγκωνίζονται στην εξυπηρέτηση της εκάστοτε συγκυρίας. Αφηγήματα που την κλαδεύουν στο μπόι των κοντόθωρων πολιτικών σκοπιμοτήτων που υπηρετούν. Η σκύλευσή της ΔΕΗ και του τόπου δε μπορεί παρά να συνοδεύεται και από τη σκύλευση της Ιστορίας.

«Καὶ εἰς μὲν ἀκρόασιν ἴσως τὸ μὴ μυθῶδες αὐτῶν ἀτερπέστερον φανεῖται, ὅσοι δὲ βουλήσονται τῶν τε γενομένων τὸ σαφὲς σκοπεῖν …, ὠφέλιμα κρίνειν αὐτὰ ἀρκούντως ἕξει. Κτῆμά τε ἐς αἰεῖ μᾶλλον ἢ ἀγώνισμα εἰς τὸ παραχρῆμα ἀκούειν ξύγκειται». Δηλαδή:  «ο αποκλεισμός του μυθώδους από την ιστορία ίσως την καταστήσει λιγότερο ευάριστο ακρόαμα, θα είναι όμως αρκετό εάν κριθεί ωφέλιμη... Διότι η ιστορία είναι κτήμα παντοτινό και όχι έργο προορισμένο να υποβληθεί σε διαγωνισμό και να ξεχαστεί μετά από λίγο» (Α 22).

Όπως η Ιστορία γενικότερα, έτσι και η ιστορία της ΔΕΗ, η οικονομική ιστορία του τόπου, δεν αφορά μόνο το παρελθόν. Μπορεί και να μας δείξει προοπτικές:

Αν είναι εθνικό συμφέρον, αν επιβάλλεται για το καλό του λαού και της χώρας, το ηλεκτρικό ρεύμα να ξαναγίνει κοινωνικό αγαθό, τότε η παραγωγή, η μεταφορά και η διάθεσή του πρέπει να το καθιστούν προσιτό σε όλα τα βαλάντια. Πρέπει στην ηλεκτροπαραγωγή να αξιοποιούνται όλοι οι εγχώριοι ενεργειακοί πόροι εξασφαλίζοντας, παράλληλα με την προστασία του περιβάλλοντος, τη μέγιστη δυνατή επάρκεια και ανεξαρτησία. Πρόκειται για εθνική αναγκαιότητα, ολότελα ασύμφορη όμως, από τη σκοπιά των ιδιωτών επενδυτών! Μόνο μια πραγματικά Δημόσια ΔΕΗ μπορεί να ανοίξει αυτό το δρόμο!

Όσοι είναι πραγματικοί δημοκράτες και πατριώτες επιβάλλεται να παλέψουμε ενωμένοι, χωρίς τους εκτός τόπου και χρόνου ιδεολογικούς διχασμούς, για να μη ιδιωτικοποιηθεί η ΔΕΗ σήμερα!

Επιβάλλεται να ανοίξουμε το δρόμο για την επανεθνικοποίηση της ηλεκτρικής ενέργειας, την ανάκτησή της ως κοινωνικό αγαθό αύριο! Πραγματικά Δημόσιο, δηλαδή του Δήμου, του Λαού αυτή τη φορά!