Μένουμε... Παναμά

Πηγή: Η Εφημερίδα των Συντακτών

Συντάκτης: Κώστας Ζαφειρόπουλος, Μαρία Δήμα, Αντα Ψαρρά

Εκατοντάδες πρόσωπα του δημόσιου βίου και του επιχειρηματικού κόσμου της χώρας συνδέονται είτε άμεσα είτε με έμμεσες διαδρομές με τα εντυπωσιακά σε όγκο δεδομένων στοιχεία των Panama Papers, το δεύτερο μέρος των οποίων αποκαλύφθηκε από την προχθεσινή δημοσίευση της Διεθνούς Σύμπραξης Ερευνητών Δημοσιογράφων, ICIJ.

Η μισή αλήθεια είναι ότι η εμπλοκή ενός φυσικού ή νομικού προσώπου με μια υπεράκτια εταιρεία δεν συνιστά από μόνη της αξιόποινη πράξη, ενώ πάντα ενυπάρχει ο κίνδυνος... παρεξηγήσεων λόγω συνωνυμίας.

Καθώς όμως είναι αποδεδειγμένα ο αποτελεσματικότερος τρόπος φοροδιαφυγής και ξεπλύματος μαύρου χρήματος, τα 400 ελληνικά ονόματα φυσικών ή νομικών προσώπων και οι συνολικά 223 offshore που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας ήδη έχουν μπει στο στόχαστρο της ελληνικής Δικαιοσύνης.

Δεδομένη θα πρέπει να είναι η ανησυχία όλων όσοι είδαν το όνομά τους στη συγκεκριμένη, εκτενέστερη της προηγούμενης, λίστα καθώς ήδη από χθες το πρωί οι οικονομικοί εισαγγελείς Παναγιώτης Αθανασίου και Γαληνός Μπρης συντάσσουν με ταχείς ρυθμούς νέα αιτήματα δικαστικής συνδρομής προς τις Aρχές του Παναμά.

Και αν η αρχική αναφορά έκανε λόγο για τουλάχιστον 200 αιτήματα, βάσει των πρώτων διαρροών, θεωρείται δεδομένο πως οι εισαγγελείς θα ψάξουν εξονυχιστικά το σύνολο των ονομάτων.

Ηδη οι οικονομικοί εισαγγελείς έχουν προχωρήσει σε εξονυχιστικούς ελέγχους σε συγκεκριμένα πρόσωπα που διέθεταν υπεράκτιες εταιρείες ή ιδρύματα μέσω της δικηγορικής εταιρείας Mossack Fonseca, τα αρχεία της οποίας δημοσιοποιήθηκαν προκαλώντας παγκόσμιο σάλο και συσχετίζουν τα δεδομένα με αυτά των άλλων λιστών (και ειδικά αυτά της λίστας Λαγκάρντ), με προτεραιότητα σε πρόσωπα που με διάφορους τρόπους έχουν διαχειριστεί και δημόσιο χρήμα.

Η διαφορά με τη λίστα Λαγκάρντ έγκειται πως στα Panama Papers υπάρχει διαρροή εταιρικών δεδομένων και όχι τραπεζικών στοιχείων, γι’ αυτό καθοριστικής σημασίας θεωρείται ο βαθμός ανταπόκρισης των Αρχών του Παναμά στην αποστολή τραπεζικών δεδομένων, τα οποία στη συνέχεια θα συσχετιστούν με τις φορολογικές δηλώσεις και τους εταιρικούς ισολογισμούς.

Ωστόσο, αν και οι Ελληνες οικονομικοί εισαγγελείς εργάζονται πυρετωδώς για την άμεση αποστολή των αιτημάτων δικαστικής συνδρομής προς τις Αρχές του Παναμά, ορισμένες προβλέψεις για την ανταπόκριση των Αρχών του Παναμά στα αιτήματα ήταν το τελευταίο διάστημα δυσοίωνες.

Κι αυτό, διότι πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες διαρροές εμπιστευτικών εγγράφων σχετιζομένων με offshore εταιρείες, που ακουμπούν πρόσωπα σε πολλές χώρες του κόσμου και κατά συνέπεια οι Αρχές του Παναμά δέχονται βομβαρδισμό αντίστοιχων αιτημάτων και από άλλες χώρες και οι απαντήσεις ενδεχομένως θα χρειαστούν μεγάλο χρονικό διάστημα.

Από την άλλη πλευρά, παρ’ ότι στο παρελθόν ο Παναμάς δεν ανταποκρινόταν θετικά σε αντίστοιχα αιτήματα ενώ δεν υπάρχει και συγκεκριμένη διακρατική συμφωνία, η πολιτική πίεση που ασκείται σε διεθνές επίπεδο στη συγκεκριμένη χώρα τους τελευταίους μήνες είναι αφόρητη και το κλίμα ήδη έχει αρχίζει να μεταστρέφεται. Οι «κόκκινες» γραμμές του Παναμά έχουν υποχωρήσει τόσο λόγω ΟΟΣΑ όσο και λόγω πίεσης των ΗΠΑ.

Αιτήματα και από αλλού

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι οικονομικοί εισαγγελείς με τη συνδρομή της οικονομικής αστυνομίας ήδη προχωρούν σε ελέγχους σε Ελληνες πολίτες που εμφανίζονται να διέθεταν υπεράκτιες εταιρείες ή ιδρύματα.

Κατά τις ίδιες πηγές, έχουν υποβληθεί και αιτήματα δικαστικής συνδρομής για άνοιγμα λογαριασμών και παροχή όλων των στοιχείων όχι μόνο στον Παναμά αλλά και σε ευρωπαϊκές χώρες, με χαρακτηριστικότερη περίπτωση αυτή της Κύπρου.

Πλούσια τα βιογραφικά πολλών πρωταγωνιστών της λίστας Παναμά και των εξωχώριων διαδρομών του χρήματος. Εξέχουσες προσωπικότητες του δημόσιου βίου, επιχειρηματίες, εφοπλιστές, δικηγόροι, στελέχη τραπεζών, καθηγητές Πανεπιστημίου, πολλοί εκ των οποίων υπηρέτησαν και σε δημόσιες θέσεις, ανακάλυψαν -όπως προκύπτει- τη φιλόξενη παναμαϊκή γη. Απουσιάζει όμως οποιοδήποτε όνομα πολιτικού προσώπου της χώρας.

Αν και ακόμα κανείς δεν γνωρίζει (αν δεν μελετήσει σε βάθος τα στοιχεία) ποια είναι τα λευκά και ποια τα μαύρα προφίλ των εταιρειών αυτών, εντούτοις παρατηρήθηκε πολύ μεγάλος συνωστισμός, ειδικά τα τελευταία χρόνια της κρίσης, στις συστάσεις εταιρειών.

Πολλά όμως από τα ονόματα που αναφέρονται παραπέμπουν και σε σκάνδαλα που απασχόλησαν τη χώρα στα μέσα της δεκαετίας του 2000, με σημαντικότερη υπόθεση αυτή των εξοπλιστικών δαπανών.

Σε πολλές περιπτώσεις εμφανίζονται να συμμετέχουν στις εταιρείες ολόκληρες οικογένειες, ακόμα και μέλη τους σε πολύ νεαρή ηλικία, που είναι προφανές πως δεν μπορούν να έχουν επιχειρηματικές δραστηριότητες.

Σε μια πρώτη διερεύνηση των ελληνικών ονομάτων της λίστας, εκτός από τα πλέον γνωστά που ήδη είδαν το φως της δημοσιότητας πριν από μερικές εβδομάδες, όπως του στενού συμβούλου του Αντ. Σαμαρά, Σταύρου Παπασταύρου, της οικογένειας Σωκράτη Κόκκαλη, του επιχειρηματία Πάνου Γερμανού, του επιχειρηματία Σάμπι Μιωνή (της λίστας Λαγκάρντ), συναντά κανείς αυτά του δημοσιογράφου Γιώργου Τράγκα αλλά και του προέδρου του ΣΕΒ, Θεόδωρου Φέσσα. Ο στρατευμένος κατά δήλωσή του στον... αντιμνημονιακό αγώνα Γ. Τράγκας είχε δει το όνομά του και στη λίστα Λαγκάρντ.

Με τη σύζυγό του

O δε Φέσσας, ο οποίος πριν από λίγες μέρες είχε μιλήσει για απολύσεις 180.000 δημοσίων υπάλληλων, φέρεται να είναι μέτοχος μαζί με τη γυναίκα του Ευτυχία Κουτσουρέλη (βασικοί μέτοχοι της Quest Συμμετοχών Α.Ε. και οι δύο) των εταιρειών Terminus Development και Gladstone Equities LTD, με έδρα τις Παρθένους Νήσους.

Σε χθεσινές του διευκρινίσεις ο πρόεδρος του ΣΕΒ υποστήριξε πως «τα στοιχεία των εταιρειών και οι επενδύσεις είναι δηλωμένα στο “πόθεν έσχες”».

Επιπλέον πληροφόρησε «πως το 2004 ρευστοποίησαν τις επενδύσεις τους, καταβάλλοντας όλους τους αναλογούντες φόρους στην Ελλάδα. Εκτοτε οι ανωτέρω εταιρείες παρέμειναν αδρανείς μέχρι την τυπική εκκαθάριση και διάλυσή τους το 2013 και 2015, αντίστοιχα».

Στα Panama Papers εμπεριέχεται και το όνομα του δικηγόρου Παναγιώτη Μπερνίτσα, που εκπροσωπεί την εταιρεία Siemens στην υπόθεση της αντιδικίας του Ελληνικού Δημοσίου με τη γερμανική εταιρεία για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό.

Το 2013 προσελήφθη ως νομικός σύμβουλος αποκρατικοποίησης της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ενώ ήταν παρών στις συζητήσεις που είχε ο πρώην πρωθυπουργός κ. Σαμαράς στο Κατάρ για την ανάπτυξη συνεργασιών και την υλοποίηση επενδύσεων.

Αλλο ένα όνομα που συνδέεται με τον Ακη Τσοχατζόπουλο συναντάμε στην προχθεσινή διαρροή. Πρόκειται για τον Ε. Χρόνη, στενό συνεργάτη του Ομίλου Λάτση και συνδεόμενο στη συγκεκριμένη περίπτωση με την εταιρεία HARPINS PROPERTIES LTD με έδρα τις Βρετανικές Παρθένους Νήσους.

Ενδιάμεσος σύνδεσμος προς αυτήν την εταιρεία παρουσιάζεται η EFG Bank. Σύμφωνα με ιδιόχειρο σημείωμα του Ακη Τσοχατζόπουλου, ο Χρόνης, γενικός διευθυντής τότε του Ομίλου Λάτση, φερόταν να έχει δώσει στον Γιάννη Σμπώκο, συνεργάτη του Ακη Τσοχατζόπουλου, τον Φεβρουάριο του 2003 ποσό 10 εκατ. ευρώ. Στη βίλα του κ. Χρόνη έγινε πρόσφατα έφοδος από τους οικονομικούς εισαγγελείς.

Στα έγγραφα εντοπίζεται και το όνομα του διευθύνοντος συμβούλου της LOGIC DATA INFORMATION (μετέπειτα SINGULAR LOGIC) Γιάννη Καρακαδά.

Η εταιρεία πρωταγωνίστησε επί δεκαετίες σε σειρά εκλογικών διαδικασιών, εισπράττοντας εκατομμύρια ευρώ, ενώ ο συγκεκριμένος εντοπίζεται να αναλαμβάνει πρόεδρος της Olympic Air, με αντιπρόεδρο τον Ανδρέα Βγενόπουλο, το 2011. Η offshore που τον συνδέει με τα Panama Papers είναι η LOWCO INTERNATIONAL COMPANY.

Πρώην πρόεδρος του Τ.Τ.

Στη λίστα περιλαμβάνεται και το όνομα του πρώην προέδρου του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, Παναγιώτη Τσουπίδη, ο οποίος είχε εμπλακεί και στο σκάνδαλο των δομημένων ομολόγων.

Μεταξύ των ονομάτων που ξεχωρίζουν είναι και αυτό του πρώην γενικού διευθυντή της EFG Eurobank, Βίκτωρα Πιζάντε, μέλους του διοικητικού συμβουλίου και μετόχου της αεροπορικής εταιρείας Aegean.

Στα Panama Papers αναφέρονται τα ονόματα του προέδρου της Πανελλήνιας Ενωσης Φαρμακοβιομηχανίας, των επιχειρηματιών Σ. και Λ. Φάις, οι οποίοι, αφού φρόντισαν να παίξουν στο Χρηματιστήριο με τη μετοχή της ΜΑΚΛΩ με εικονική αγορά μετοχών ανέβασαν απότομα την τιμή τους, προκαλώντας αμέσως μετά μεγάλη ζημιά στους επενδυτές, καταδικάστηκαν για απάτη σε βαθμό κακουργήματος.

Μεταξύ άλλων εντοπίζεται η υπεράκτια εταιρεία που ήδη βρίσκεται υπό δικαστικό έλεγχο Hedley Finance Limited με πολλές καταδικαστικές αποφάσεις για τη λειτουργία της σαν παρατράπεζας (γνωστή ως παρατράπεζα της Γλυφάδας).

Οικογένειες εφοπλιστών, ονόματα αθλητικών παραγόντων μεγάλων ΠΑΕ που ακούστηκαν ακόμα και σε υπόθεση ναρκωτικών σε ελληνικό νησί, διευθύνοντες σύμβουλοι ναυτιλιακών εταιρειών με δημόσια παρουσία, πολλοί δικηγόροι και επιστήμονες εμφανίζονται στη νέα λίστα. Μια μια πρώτη ενδεικτική επεξεργασία των στοιχείων από την «Εφ.Συν.» στη λίστα εντοπίζονται:

● Καθηγητής, σύμβουλος πολιτικής επικοινωνίας σε Ελλάδα και Κύπρο, που εργάστηκε στη Βουλή αλλά και σε υπουργείο.

● Ιδιοκτήτης γνωστού αθηναϊκού κέντρου διασκέδασης.

● Τεχνικός διευθυντής του κλάδου μεγάλων έργων σε γνωστή εταιρεία πληροφορικής.

● Επιχειρηματίες που εμπλέκονται σε υπόθεση που εκκρεμεί δικαστικά, γνωστή ως «σκάνδαλο Καρούζος», και βαρύνονται με κατηγορίες για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομη δραστηριότητα (ξέπλυμα βρόμικου χρήματος), φοροδιαφυγή και έκδοση εικονικών τιμολογίων.

● Εκδότης επιστημονικών βιβλίων.

● Διευθυντικό στέλεχος στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος».

● Γιος πρώην υπουργού.

● Επιχειρηματίας γνωστός για τη συμμετοχή του σε δημοπρασίες έργων τέχνης και την προτίμησή του στην αγορά έργων Ελλήνων καλλιτεχνών.

● Πρόξενος αλλά και μέλη διοικητικού συμβουλίου ελληνικών κοινοτήτων σε υπερατλαντική χώρα.

● Πρώην μέλος της διοίκησης στη Μονάδα Οργάνωσης της Διαχείρισης του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.

● Οι Γ.Μ. και Δ.Χ., ιδιοκτήτες της offshore Muju International Limited, την οποία έστησε στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους το τμήμα private banking του υποκαταστήματος της BNP Paribas στη Σιγκαπούρη («Βήμα» 6/4/2013).

● Υψηλό στέλεχος της Ιντρακόμ.

● Ιδιοκτήτης εταιρείας με αντικείμενο την επιλογή τουριστικών παραδείσων στην Ελλάδα.

● Στέλεχος εταιρείας τηλεπικοινωνιών και πρόεδρος σε πολυμετοχική εταιρεία με παρόμοιο αντικείμενο και με συμμετοχή στη διοίκηση του Συνδέσμου Εμπορίας Πετρελαιοειδών και σε επιτροπές επενδύσεων.

● Μεγαλομέτοχοι εταιρείας συμμετοχών με δραστηριότητα στη Σερβία, στην Τουρκία και στο Μαυροβούνιο.

● Υψηλόβαθμο στέλεχος του ομίλου ΑΚΤΩΡ.

● Γιατροί και ιδιοκτήτες διαγνωστικών κέντρων.

● Ιδιοκτήτες μεγάλης εταιρείας ηλεκτρολογικού υλικού, που πρόσφατα έκανε αίτηση πτώχευσης αφού εξασφάλισε μεγάλο δάνειο και άφησε απλήρωτους τους εργαζομένους.

12 εκατ. δολάρια από περιπτώσεις διαφθοράς μπορούν να κλείσουν μαύρες τρύπες στην Ελλάδα

Στα ανεκμετάλλευτα από την ελληνική πολιτεία χρήματα που έχουν δεσμευθεί για την καταπολέμηση της διαφθοράς στη χώρα μας, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής συμφωνίας για το σκάνδαλο της Siemens, επικέντρωσε την ομιλία του ο πρόεδρος της ομάδας εργασίας κατά της διαφθοράς του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), Ντράγκο Κος, την οποία εκφώνησε χθες στην ημερίδα για την Εταιρική Ευθύνη στο Διεθνές Νομικό Περιβάλλον.

«Στις συστάσεις μου προς την Ελλάδα έλεγα να αυξήσετε τους πόρους για την καταπολέμηση της διαφθοράς, αλλά δεν ήξερα το εξής: ότι υπάρχουν 168 εκατ. δολάρια (σ.σ.: εκ των οποίων τα 12 εκατ. δολάρια αντιστοιχούν στην Ελλάδα) που έχουν δεσμευθεί για την καταπολέμηση της διαφθοράς από το 2012 σε ευρωπαϊκό επίπεδο», τόνισε.

Οπως εξήγησε, ο γερμανικός κολοσσός μετά το παγκόσμιας κλίμακας σκάνδαλο δωροδοκιών, υποχρεώθηκε να καταβάλει υπέρογκα πρόστιμα. «Αν δεν αρχίσετε να χρησιμοποιείτε τα χρήματα μέχρι το 2017, θα τα χάσετε. Φαντάζεστε τι μπορείτε να κάνετε με τόσα χρήματα;» προειδοποίησε και ταυτόχρονα αναρωτήθηκε.

Κατά την έκθεση του ΟΟΣΑ για την Ελλάδα το 2014, οι κλάδοι που ήταν περισσότερο εκτεθειμένοι στη δωροδοκία και τη διαφθορά είναι κατασκευές, ορυκτά, πληροφορική, ενώ δωροδοκούνται κυρίως δημόσιοι λειτουργοί, τελωνειακοί και στελέχη ή υπάλληλοι στον τομέα της περίθαλψης.

Ο ίδιος χαρακτήρισε τη χώρα «ωραία κοιμωμένη στο θέμα της διαφθοράς, που συνεχίζει να κοιμάται». Εσπευσε πάντως να συμπληρώσει πως υπάρχουν ενθαρρυντικά σημεία, που μπορούν να γίνουν περισσότερα.

Από την πλευρά του ο υπουργός Οικονομίας, Γιώργος Σταθάκης, χαρακτήρισε κεφαλαιώδους σημασίας θέμα για τη διεθνή οικονομία το πρόβλημα της διαφθοράς, ενώ ο γ.γ. Καταπολέμησης της Διαφθοράς, Γ. Βασιλειάδης, γνωστοποίησε την πρωτοβουλία της κυβέρνησης να συλλέξει όλα τα περιστατικά διαφθοράς που έχουν εντοπίσει δημόσιες υπηρεσίες και επιχειρηματίες τα τελευταία πέντε χρόνια και να τα στείλει στον εισαγγελέα.