Η απεργία στα Μεταλλεία του Σκαλιστήρη το 1976

Η εργοδοσία και ο κατασταλτικός μηχανισμός του κράτους χρησιμοποίησαν κάθε μέσο για να χτυπήσουν τον αγώνα των εργατών

Από συγκέντρωση των απεργών

Την Τρίτη 30 Μάρτη 1976 ξεκίνησε η απεργία στα μεταλλεία του επιχειρηματία Σκαλιστήρη στην Εύβοια. Πέντε χιλιάδες εργάτες διεκδικούν την υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Απέναντί τους δεν έχουν μόνο την εργοδοσία, αλλά το σύνολο των κρατικών δυνάμεων καταστολής, που έσπευσαν να περιφρουρήσουν τα συμφέροντα του επιχειρηματία.Από την πρώτη μέρα της απεργίας εξαπολύθηκε μια άνευ προηγουμένου επίθεση από τις αστυνομικές δυνάμεις. Την Τετάρτη, 31 Μάρτη, στο πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη» δεσπόζει ο τίτλος: «2η ΜΕΡΑ ΑΠΕΡΓΙΑΣ 5.000 ΜΕΤΑΛΛΩΡΥΧΩΝ. Αύρες, ελικόπτερα και "ειδικές μονάδες" για τους απεργούς στα μεταλλεία Σκαλιστήρη». Μέσα στο θέμα αναφέρεται: «Δεκάδες αύρες, κλούβες, ροπαλοφόροι των "ειδικών" ομάδων μεγάλες μονάδες χωροφυλακής αλλά και ελικόπτερο, προσπαθούν να τρομοκρατήσουν τους απεργούς χωρίς να το κατορθώσουν.

Οι απεργοί έχουν κηρύξει απεργία διαρκείας γιατί η εργοδοσία αρνείται να υπογράψει τοπικές συλλογικές συμβάσεις με τους εργαζόμενους. Οι εργάτες συγκεντρώθηκαν χθες το πρωί μπροστά από τα τέσσερα εργοτάξια (...) Ολόκληρη η περιοχή ελεγχόταν από την εργοδοσία με ελικόπτερο, ενώ αύρες και ροπαλοφόροι του "ειδικού" βρίσκονταν προκλητικά μπροστά από τους απεργούς (...) ήταν εννιάμισι το πρωί όταν ο εισαγγελέας κ. Καράμπελας διέταξε τη διάλυση των απεργών μπρος από το ορυχείο του Σκαλιστήρη.

Οι «αύρες» είχαν κυριολεκτικά στρατοπεδεύσει στην περιοχή τις μέρες που διήρκεσε η απεργία

Οι "ειδικές" μονάδες άρχισαν να κινούνται. Τα χέρια των ανδρών της "ειδικής" μονάδας έπιασαν τις σκανδάλες των δακρυγονοβόλων, τα γκλομπς σηκώθηκαν. Οι εργάτες δεν πήγαν ούτε ένα βήμα πίσω. Ξάπλωσαν στο λασπωμένο χώμα. Πέρασαν λίγα λεπτά απόλυτης σιγής. Τελικά μπροστά στην αποφασιστικότητα των απεργών, οι αρμόδιοι έδωσαν εντολή στους αστυνομικούς να αποχωρήσουν. Ο χώρος τότε μπρος από τα ορυχεία σείστηκε από τις φωνές των απεργών. Η πρώτη μάχη είχε κερδηθεί.Μεμονωμένα πάντως επεισόδια έγιναν σε άλλους τόπους δουλειάς. Στους φούρνους ένα Γκρέιντζερ, που το οδηγούσε άνθρωπος του Σκαλιστήρη έπεσε πάνω σε απεργούς και τους τραυμάτισε. Τους απεργούς επισκέφθηκε αντιπροσωπεία της ΝΕ Εύβοιας του ΚΚΕ...». Σε άλλο ρεπορτάζ στο ίδιο φύλλο, γίνεται αναφορά στη συγκέντρωση που έγινε στο Μαντούδι την Κυριακή, δύο μέρες πριν από την απεργία. Ο τελευταίος ομιλητής είπε: «Την Τρίτη το πρωί, συνάδελφοι, ώρα 6 να 'μαστε όλοι μπροστά στις πύλες του εργοταξίου κι όχι στα σπίτια μας, για να περιφρουρήσουμε την απεργία, για να αντιμετωπίσουμε την εργοδοσία».

Κατάσταση πολιορκίας

Η αστυνομοκρατία και το όργιο της κρατικής καταστολής είναι τέτοια που στην 1η Απρίλη 1976 ο «Ριζοσπάστης» ξανά στο πρωτοσέλιδο γράφει: «Οι "ελεύθεροι πολιορκημένοι" του Σκαλιστήρη συνεχίζουν την απεργία τους». Το ρεπορτάζ αναφέρει: «Μαντούδι, Κάκαβος, Παρασκευόρεμα, Φούρνοι, Προκόπι είναι οι περιοχές όπου δεκάδες "αύρες", κλούβες και ροπαλοφόροι της χωροφυλακής προσπαθούν δύο μέρες τώρα να πτοήσουν τους απεργούς, χωρίς να το κατορθώσουν». Τη μέρα εκείνη αντιπροσωπεία της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΣΑΚ πραγματοποιεί διαμαρτυρία στο υπουργείο Απασχόλησης, για την αντιμετώπιση των απεργών.

Η εργοδοσία προσπαθεί να στρατολογήσει απεργοσπάστες από τα γύρω χωριά χωρίς επιτυχία. Ετσι, έφερε εργάτες, πιθανόν από το Βόλο - αναφέρει ο «Ριζοσπάστης» - οι οποίοι όμως δε δέχθηκαν να πιάσουν δουλειά όταν τους μίλησαν οι απεργοί. Στο μεταξύ, η αστυνομία έχει ξεκινήσει συλλήψεις.

Στην 1η Απρίλη, αντιπροσωπεία της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΣΑΚ με επικεφαλής τον Τ. Μαυροδόγλου επισκέπτεται τους απεργούς. Μετά τη συνάντηση ο Τ. Μαυροδόγλου δήλωσε: «Είναι απαράδεκτο να παίρνει χειριστής σε μεταλλείο 234 δραχμές και οι γυναίκες 199. Οι εργάτες έχουν ακμαίο το ηθικό τους και ανεβασμένο αγωνιστικό φρόνημα. Είναι αποφασισμένοι να μη λυγίσουν».

Την ίδια μέρα, αντιπροσωπεία του ΚΚΕ βρέθηκε στα ορυχεία και συζήτησε με τους εργάτες. Στο σχετικό δημοσίευμα του «Ριζοσπάστη» μεταφέρονται τα λόγια εργατών: «"Με λένε Κώστα Καρατζά, είμαι εννιά χρόνια μηχανοδηγός, αλλά με βάζουν να κάνω το συντηρητή στα υποστηρίγματα των τούνελ. Λοιπόν είναι σάπια και με μια κλωτσιά γκρεμίζονται". Ο Δημήτρης Μάρκου δουλεύει σε γαλαρία. "Οι κάσες είναι σάπιες, κάπου - κάπου πέφτουν χώματα. Ενα από τα τούνελ είναι από το 1936. Το λεν "υγρό τάφο". "Δουλεύω μέσ' το νερό - λέει ο Παν. Τσαπέχης. Τα κόκκαλά μου μουχλιάζουν κάθε μέρα". "Ηρθε και ο Νομάρχης μια μέρα και μας είπε: «Γιατί παραπονείσθε είσαστε μέσα στα πεύκα, μέσα στο οξυγόνο". "Οταν τα καταγγείλαμε όλα αυτά στο υπουργείο ήρθε για επιθεώρηση από αυτό κάποιος πρώην διευθυντής του Σκαλιστήρη"»!

Μαύρες σημαίες στα σπίτια

Στις 2 Απρίλη 1976 το μεσημέρι, η αστυνομία εξαπέλυσε νέα επίθεση, στη θέση Παρασκευόρεμα. «Τα δακρυγόνα - αναφέρει ο Ριζοσπάστης - έπεφταν ασταμάτητα». Επίθεση είχε γίνει και στη θέση «Φούρνοι», στην 1η Απρίλη, στις 10.30 το βράδυ. Στο μεταξύ οι συλλήψεις συνεχίστηκαν. Ο «Ριζοσπάστης» σημειώνει στο φύλλο της 3ης Απρίλη: «Ανταριασμένη είναι σήμερα (σ.σ. εννοεί στις 2 Απρίλη) ολόκληρη η Κεντρική Εύβοια. Στα σπίτια κρέμονται μαύρες σημαίες. Τα καφενεία, παντοπωλεία και άλλα καταστήματα είναι κλειστά σ' ένδειξη διαμαρτυρίας για την επίθεση της αστυνομίας». Τη μέρα εκείνη επισκέπτεται ξανά την περιοχή αντιπροσωπεία του ΚΚΕ.

Για την επίθεση που έγινε στο Παρασκευόρεμα ο «Ριζοσπάστης» σημειώνει: «Τα πρώτα επεισόδια έγιναν στην περιοχή Προκόπι στις 3 το απόγευμα. Πιάστηκαν δύο εργάτες. Λίγα λεπτά αργότερα αρχίζει η επιχείρηση Παρασκευόρεμα. Οι αστυνομικοί πάνω από τις "αύρες" ετοιμάζονται. Δεκάδες ροπαλοφόροι και ασπιδοφόροι βγαίνουν από τις κλούβες και παίρνουν τις θέσεις τους. Σε λίγο φθάνουν τρία πούλμαν με ελάχιστους απεργοσπάστες και με τη συνοδεία αστυνομικών οργάνων με αύρες. Η Επιτροπή Αγώνα των απεργών ζητάει να γίνει έλεγχος για να διαπιστωθεί εάν εκείνοι που μεταφέρονται είναι εργάτες του Σκαλιστήρη.

Ο βουλευτής του ΚΚΕ σ. Δ. Γόντικας προσπαθεί να πείσει τον επικεφαλής της δύναμης των αστυνομικών να μη γίνει επίθεση. Τα πρώτα δακρυγόνα όμως πέφτουν. (...) Οι απεργοί αμύνονται. Σε λίγο η περιοχή γεμίζει ασφυκτικά από τους καπνούς των δακρυγόνων. Ανάμεσα στους απεργούς που δέχονται την επίθεση είναι και μικρά παιδιά, γερόντισσες και μια έγκυος γυναίκα. Στο πόδι χτυπήθηκε ένας νέος εργάτης».

Ο υπουργός Δικαιοσύνης δηλώνει πως οι «νόμοι θα εφαρμοστούν αυστηρώς προς πάσαν κατεύθυνσιν». Στη μόνη κατεύθυνση που στρέφονται ήταν βέβαια κατά των απεργών...

«Απαγόρευση πάσης συγκέντρωσης»

Οπως αναφέρει ο «Ριζοσπάστης», ενώ η απεργία βρισκόταν σε εξέλιξη, ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ), με επίσημες ανακοινώσεις του, ζήτησε από την κυβέρνηση «την άμεση επέμβασή της για την καταστολή των απεργιών και τη μη ικανοποίηση των εργατικών αιτημάτων (...). Οι μεταλλευτικές επιχειρήσεις ανεβαίνουν σήμερα στις 27 και ανήκουν στην πλειοψηφία τους στα τρία μονοπώλια του Μποδοσάκη, του Σκαλιστήρη και του Ηλιόπουλου. Αυτοί μαζί με την Πεσινέ και δύο-τρεις άλλες ξένες εταιρείες έχουν αναλάβει την πλήρη εκμετάλλευση των πλούσιων κοιτασμάτων του ελληνικού υπεδάφους».

Η κατάσταση πολιορκίας που βιώνουν οι κάτοικοι της Βόρειας Εύβοιας εντείνεται μετά και τη διαταγή του διοικητή της Χωροφυλακής Εύβοιας για «απαγόρευση πάσης συγκέντρωσης» στην περιοχή! Η διαταγή δόθηκε στις 3 Απρίλη και απαγόρευε να γίνονται συγκεντρώσεις στους δρόμους, στις πλατείες, στους ανοιχτούς χώρους των χωριών Μαντούδι, Προκόπι, Στροφιλιά, Κήρινθος, Σπαθάρι, Καλύβια και ειδικότερα σε απόσταση 500 μέτρων από τα εργοστάσια Σκαλιστήρη.

Ο απολογισμός από τις επιθέσεις της αστυνομίας στη 1 και στις 2 Απρίλη είναι 38 συλληφθέντες και αρκετοί τραυματίες.

Η εργοδοσία συνέχισε τις απεργοσπαστικές μεθοδεύσεις. Στις 4 και 5 Απρίλη ελικόπτερο του Σκαλιστήρη πετούσε πάνω από τα χωριά της Κεντρικής και Βόρειας Εύβοιας και έριχνε ανακοινώσεις με τις οποίες καλούσε τους εργάτες να σπάσουν την απεργία. Η ίδια ανακοίνωση έγραφε ότι η απεργία υποκινήθηκε από ταραχοποιά στοιχεία. Οι Ομοσπονδίες Μεταλλωρύχων και τα σωματεία κυκλοφόρησαν προκηρύξεις στα χωριά διαψεύδοντας τους ισχυρισμούς του Σκαλιστήρη. Οι ελάχιστοι απεργοσπάστες πήγαν στα εργοτάξια με τη συνοδεία αστυνομικών με αύρες και κλούβες.

Στις 5 Απρίλη καταδικάστηκαν 4 απεργοί από το Μονομελές Πλημμελειοδικείο Χαλκίδας. Ποινή 7 μηνών χωρίς αναστολή. Αν και άσκησαν έφεση οδηγήθηκαν στη φυλακή. Ενας ακόμα απεργός καταδικάστηκε σε 13 μήνες φυλάκιση χωρίς αναστολή και ένας άλλος σε 5 μήνες φυλάκιση με αναστολή. Στις 6 Απρίλη καταδικάζονται σε 4μηνη φυλάκιση ακόμα 13 που όμως αφέθηκαν ελεύθεροι αφού άσκησαν έφεση.

Το ελικόπτερο της εργοδοσίας πέταξε για δεύτερη μέρα ρίχνοντας ξανά ανακοινώσεις με τις οποίες στρέφεται και κατά του «Ριζοσπάστη».

Από πού αντλεί τη δύναμη το κεφάλαιο;

Η απεργία έληξε στις 7 Απρίλη 1976 χωρίς να ικανοποιηθεί κάποιο από τα αιτήματα των εργαζομένων, που είχαν απέναντί τους το κράτος και τους μηχανισμούς του. Η κρατική τρομοκρατία οργίασε ενώ η «τυφλή» Δικαιοσύνη μοίρασε αφειδώς ποινές. Την ίδια στιγμή, η εργοδοσία υπονόμευε με κάθε τρόπο την απεργία, έχοντας στο πλευρό της το σύνολο των κεφαλαιοκρατών του κλάδου και όχι μόνο. Στο φύλλο του «Ριζοσπάστη» στις 8 Απρίλη σημειώνεται: «Οι αστυνομικές επιθέσεις, η αστυνόμευση, η χρησιμοποίηση του αστικού Τύπου, οι μαζικές συλλήψεις, οι δίκες, ολόκληρος απεργοσπαστικός μηχανισμός κινήθηκε σε βάρος των εργατών».

Η συνύφανση του αστικού κράτους και της τάξης των κεφαλαιοκρατών αναδεικνύεται άμεσα σε σχόλιο του «Ριζοσπάστη» στις 7 Απρίλη, στη σελίδα 5. Στο ίδιο σχόλιο αναδεικνύεται και η ανάγκη για ενιαία δράση της εργατικής τάξης: «Πέντε χιλιάδες εργάτες, ένας καπιταλιστής. Πέντε χιλιάδες απεργοί από τη μια ο Σκαλιστήρης από την άλλη. Ενας με πέντε χιλιάδες κι όμως οι απεργοί κάθονται στο σκαμνί. Πώς γίνεται; Από πού αντλεί αυτή τη δύναμη ο Σκαλιστήρης, ο ένας για να ταλαιπωρεί τους χιλιάδες: Γιατί οι αύρες και οι αστυνομικοί επιτίθενται στους απεργούς και όχι σε κείνον που τους κλέβει τον ιδρώτα τους; Πώς γίνεται να κινείται ένας τεράστιος μηχανισμός ενάντια στους απεργούς, μηχανισμός που ελέγχεται από την κυβέρνηση; Πώς γίνεται και ο αστικός Τύπος δημοσιεύει τις ακριβοπληρωμένες ανακοινώσεις του μεγαλοεπιχειρηματία που στρέφονται ενάντια στους εργάτες; Ποιος διαμορφώνει απεργοσπάστες, αυτή τη μεγάλη ντροπή για κάθε τίμιο εργάτη;»...

ΠΗΓΗ: | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Ο φασισμός είναι λαϊκισμός -και κάθε λαϊκισμός είναι φασισμός ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΑΦΑΗΛΙΔΗΣ 15 Μαΐου 2012 Ένα απόσπασμα από την Ιστορία (κωμικοτραγική) του Nεοελληνικού Kράτους όπου «καταγράφει την ιστορία της Ελλάδας από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους το 1830 έως και την πτώση της χούντας». Ας μάθουμε επιτέλους να λέμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους και να μην παραποιούμε την ιστορία μας. Ο ελληνικός λαός, στην πλειοψηφία του, αγάπησε το Μεταξά. Όπως και οι Ιταλοί που αγάπησαν το Μουσολίνι, όπως και ο Γερμανοί που αγάπησαν το Χίτλερ, όπως και οι Ισπανοί που αγάπησαν το Φράνκο. Ο φασισμός είναι λαϊκισμός -και κάθε λαϊκισμός είναι φασισμός κατά βάσιν και κατ’ ουσίαν. Ο φασισμός δεν αγαπά το μεγάλο κεφάλαιο (εκτός από το πάρα πολύ μεγάλο που τον γεννάει) και λατρεύει το μικρομεσαίο. Ο φασισμός είναι κοινωνικό καθεστώς σπέσιαλ για μικροαστούς. Όχι για αστούς, ούτε για προλετάριους. Οι αστοί και οι προλετάριοι βρέθηκαν αντίπαλοί του εξ αρχής. Και δεδομένου ότι στη λεγόμενη αστική κοινωνία δεν κυριαρχούν οι αστοί αλλά οι μικροαστοί, δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς την απήχηση που είχαν στο λαό τα φασιστικά καθεστώτα. Άλλωστε, οι στολές, οι παρελάσεις, οι λαμπαδηδρομίες, τα κολοσσιαία θεάματα αρένας, τα συνθήματα, το προγονικό μεγαλείο απ’ το οποίο ο χάλιας μικροαστός αντλεί δύναμη για να υποφέρει την ασημαντότητά του, όλα αυτά τα εκμεταλλεύτηκαν τέλεια όλοι οι φασίστες δικτάτορες. Και τα πλήθη ουρλιάζουν «ζήτω! Είσαι ο μπαμπάς μας»! Ο χάλιας μικροαστός πάντα έχει ανάγκη από έναν σούπερ πατέρα του έθνους, που να τον προστατεύει απ’ τους παμφάγους καπιταλιστές, αλλά και από τους κομμουνιστές που απειλούν το όνειρό του για ένα πέρασμα στην «ανώτερη τάξη». Κάθε μικροαστός ονειρεύεται τον αστό που ζεσταίνει μέσα του, που τον μεγαλώνει στο θερμοκήπιο της μεγάλης ελπίδας για ένα πέρασμα στην «ανώτερη τάξη». Κάθε ψιλικατζής ονειρεύεται ένα σούπερ μάρκετ. Και επειδή το όνειρο για μερικούς πραγματοποιείται, όλοι οι χάχες πιστεύουν πως θα βγει αληθινό και γι αυτούς. Δεν έχει σημασία που οι περισσότεροι πεθαίνουν φτωχοί. Σημασία έχει που ο καπιταλισμός τους επιτρέπει να ονειρεύονται το δικό τους πλούτο. Και ο φασισμός, που είναι η ακραία μορφή καπιταλισμού, είναι μια εγγύηση για τη διατήρηση του ονείρου για ένα πέρασμα στην «ανώτερη τάξη». Το Φολκσβάγκεν (το Λαϊκό Όχημα) είναι δημιούργημα του Χίτλερ. Αλλά υπάρχει ακόμα. Και ο αγκυλωτός σταυρός (η σβάστικα), αυτό το εκπληκτικής ψυχολογικής αποτελεσματικότητας λαϊκό σύμβολο, που δίνει φτερά στο σταυρό και τον κάνει να γυρίζει και να αλέθει, θα δώσει και στο χριστιανισμό τη δυναμική που του λείπει. Τώρα πια δεν είναι αμαρτία να σκοτώνει ο καλός χριστιανός. Και ο Μεταξάς, όπως και ο Μουσολίνι άλλωστε, ξέρουν καλά τι κάνουν όταν υιοθετούν σα σύμβολο το διπλό πέλεκυ. Που κόβει κεφάλια και από τα δεξιά και από τ’ αριστερά. Κάτω απ’ αυτές τις ιδιάζουσες στο φασισμό συνθήκες ψυχολογίας της μάζας, και με το πρόσθετο πραγματικό κίνητρο της απειλής της περιουσίας απ’ τον καταχτητή που, βέβαια, δεν καταχτά μια χώρα για να κάνει περίπατο υπό το σεληνόφως στις ακρογιαλιές αλλά για να επωφεληθεί υλικά, δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί οι Έλληνες έτρεξαν με τέτοια προθυμία στο μέτωπο και πολέμησαν τόσο καλά τους Ιταλούς. Όχι όμως και τους Γερμανούς. Που είχαν ισχυρότερα σύμβολα, ισχυρότερα κίνητρα και κυρίως ισχυρότερη μικροαστική τάξη απ’ αυτή των μεσογειακών λαών. Που ακόμα και τον πόλεμο τον αντιλαμβάνονται σαν λαϊκή γιορτή. Απόσπασμα από το βιβλίο του Βασίλη Ραφαηλίδη, Ιστορία (κωμικοτραγική) του νεοελληνικού κράτους, εκδ. του Εικοστού Πρώτου, (Ο ελληνοϊταλικός Πόλεμος της Αλβανίας). Ανακαλύψτε τη βιβλιογραφία του εδώ. [Πηγή: www.doctv.gr]