Χάρης Σμυρνιώτης: Καμία μορφή ιδιωτικοποίησης του νερού!

  ΠΗΓΗ: ΠΡΙΝ

«Η παροχή νερού θα λειτουργήσει με κριτήρια ακραίας νεοφιλελεύθερης λογικής. Δηλαδή πουλάω όσο πιο ακριβά γίνεται, επενδύω στην ποιότητα όσο γίνεται λιγότερο και αφήνω τις υποδομές να ζήσουν όσο αντέχουν με κρατικά λεφτά», σχολιάζει στο Πριν για την επιχειρούμενη ιδιωτικοποίηση ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, ο αντιπρόεδρος του συνδικάτου εργαζομένων ΙΓΜΕ, Χάρης Σμυρνιώτης.

Συνέντευξη στον Κυριάκο Νασόπουλο

Το σωματείο εργαζομένων στο ΙΓΜΕ τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε ένα συνεχή κύκλο κινητοποιήσεων αγώνα. Ποιες ήταν οι επιπτώσεις των μνημονιακών πολιτικών στη λειτουργία του ΙΓΜΕ;

Το 1999 το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ) είχε 1200 εργαζόμενους, ενώ σήμερα έχουμε φτάσει τους 200. Από 100 εργοτάξια που είχαμε σε όλη την χώρα, σήμερα συντηρούμε ένα με ενάμιση. Τα τελευταία χρόνια, με ηγέτη τον Πάγκαλο, σαρώθηκαν τα πάντα, στα πλαίσια του τα δίνουμε όλα στους ξένους. Εμείς παλέψαμε. Και τις εφεδρείες ακυρώσαμε και, εν πάση περιπτώσει, είμαστε ο μόνος φορέας που καταργήθηκε και επανασυστήθηκε με το ίδιο θεσμικό πλαίσιο. Θεωρούμε ότι είναι μια μεγάλη νίκη των εργαζόμενων γιατί πραγματικά πίστευαν στην δουλειά τους. Η κοινωνία που δεχόταν τις υπηρεσίες του ΙΓΜΕ, ειδικά η επαρχία, ξεσηκώθηκε ολόκληρη. Και σήμερα, βρισκόμαστε πάλι στο χείλος της καταστροφής. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έχει ίσως μεθοδεύσει ένα άλλο σχέδιο. Να μην κάνει τις χοντράδες που έκαναν οι προηγούμενοι με τις βίαιες ενέργειες κλεισίματος αλλά βλέποντας ότι, όχι μόνο στο ΙΓΜΕ άλλα σε όλη σχεδόν την έρευνα, οι εργαζόμενοι βρίσκονται σε ένα μέσο όρο ηλικίας 58-60 ετών, να τα αφήσει να «πεθάνουν» μόνα τους. Βασικός πρωταρχικός στόχος του συνδικάτου είναι τώρα οι προσλήψεις.

Πριν λίγες μέρες το συνδικάτο σας παραχώρησε συνέντευξη τύπου, με αφορμή τη νέα Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την τιμολόγηση του νερού. Περί τίνος πρόκειται;

Καταρχήν, η Κοινή Υπουργική Απόφαση είναι απόρροια της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2000/60. Αυτό ως απάντηση στο ιδεολόγημα ότι όλα τα στραβά ήρθαν μαζί με την τρόικα. Τα στραβά έχουν ξεκινήσει από την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το περιεχόμενο της Οδηγίας 2000/60 υποτίθεται ότι ήταν η περιβαλλοντική προστασία των νερών. Στην πράξη, όμως, ήταν μια πολιτική προσαρμοσμένη κυρίως στις χώρες της βόρειας Ευρώπης και αποσκοπούσε στην προστασία της ποιότητας των υδατικών αποθεμάτων τους, καθαρά με όρους αγοράς. Το τιμολόγιο υποτίθεται, με βάση το σκεπτικό της οδηγίας, ότι θα έκανε δυο δουλειές. Πρώτον, θα λειτουργούσε αποτρεπτικά στις υπερκαταναλώσεις. Αυτό όμως είναι μέγα ψέμα και έχει αποδειχθεί και στη χώρα μας με τη λειψυδρία της περιόδου 1990-91. Τότε η ΕΥΔΑΠ ανέβασε κατακόρυφα τις τιμές, με ελάχιστο όμως αποτέλεσμα στη μείωση της κατανάλωσης. Δεύτερον, θα συνέβαλλε στη βελτίωση των παροχών ύδρευσης, αποχέτευσης και γενικά διαχείρισης των υδατικών πόρων, μέσω της είσπραξης των χρημάτων. Επίσης, μέρος αυτών θα πήγαινε στο πράσινο ταμείο για την υλοποίηση πολιτικών περιβάλλοντος. Άλλο ένα μέγα ψέμα καθώς τα μεγαλύτερα ποσά του πράσινου ταμείου έχουν διατεθεί στην τρύπα του χρέους.

Ποιες είναι οι βασικές αλλαγές που επιφέρει στην υπάρχουσα τιμολόγηση των υπηρεσιών ύδατος η ΚΥΑ;

Η τιμολόγηση του νερού στοχεύσει σε δυο, κυρίως, πράγματα. Πρώτον, να κληθεί να πληρώσει η μεγάλη μάζα των αγροτών που δεν καλύπτεται στην άρδευση από τα συλλογικά δίκτυα αλλά από ατομικές γεωτρήσεις, για τις οποίες έχει ήδη πληρώσει μεγάλα ποσά. Το τιμολόγιο στο αγροτικό νερό –στα ατομικά δίκτυα που καλύπτουν περίπου το 62% της αρδευόμενης έκτασης της χώρας– μπορεί να είναι κάλλιστα το εργαλείο εκείνο με το οποίο θα αλλάξει οριστικά το μοντέλο της γεωργικής παραγωγής. Θα γίνει, δηλαδή, συγκεντροποίηση της γης και οι καλλιέργειες θα προσαρμοστούν στις ανάγκες των επιχειρηματικών ομίλων και όχι των λαϊκών αναγκών. Οι δεύτεροι που θα πληγούν είναι όλοι οι καταναλωτές αστικού περιβάλλοντος, οι οποίοι υπάγονται είτε στις μεγάλες εταιρείες ύδρευσης είτε στις δημοτικές, και θα είναι υποχρεωμένοι να ενσωματώσουν στο κόστος παροχής, το περιβαλλοντικό τέλος. Αυτό θα οδηγήσει τις δημοτικές επιχειρήσεις σε κατακόρυφη αύξηση των τιμολογίων τους και –επειδή δεν θα μπορούν να εισπράξουν– είτε θα ιδιωτικοποιηθούν κατευθείαν είτε θα γίνουν δορυφόροι των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ. Τέλος να σημειωθεί ότι, όπως προβλέπεται, από την ΚΥΑ δεν βλάπτονται οι μεγάλοι καταναλωτές, οι βιομηχανίες και οι ξενοδόχοι…

Πώς τοποθετήστε απέναντι στο, ορατό πλέον, ενδεχόμενο η κυβέρνηση να ιδιωτικοποιήσει το νερό μέσω του ξεπουλήματος της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ;

Είμαστε ενάντια σε οποιαδήποτε μορφή ιδιωτικοποίησης στη χρήση του νερού και των μεγάλων εταιρειών του δημόσιου τομέα που καλύπτουν τις δυο μεγαλύτερες πόλεις της χώρας. Είτε περάσει το πλειοψηφικό πακέτο της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ σε ιδιώτη είτε μόνο το μάνατζμεντ. Άλλωστε, είναι μύθος αυτό που λένε ότι αν κρατάς το 51% του πλειοψηφικού πακέτου κρατάς και τη διαχείριση της επιχείρησης. Ο Λάτσης μια χαρά τα πάει με το 37% στα Ελληνικά Πετρέλαια. Αν η Vivendi μπει στην ΕΥΔΑΠ, ακόμα και με ποσοστό μικρότερο του 51%, λόγω τεχνογνωσίας αλλά κυρίως λόγω της χρηματοπιστωτικής της δυνατότητας, μπορεί κάλλιστα να ελέγχει την πολιτική της εταιρείας. Έτσι, η παροχή νερού για τον μισό περίπου πληθυσμό της χώρας θα λειτουργήσει με κριτήρια ακραίας νεοφιλελεύθερης λογικής. Δηλαδή πουλάω όσο πιο ακριβά γίνεται, επενδύω στην ποιότητα όσο γίνεται λιγότερο λόγω κόστους και αφήνω τις υποδομές να ζήσουν όσο αντέχουν με κρατικά λεφτά.

Η κυβέρνηση καθησυχάσει τον κόσμο, υπενθυμίζοντας την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για τη μη ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ. Παράλληλα, δεσμεύεται ότι θα πάρει πρωτοβουλία κατοχύρωσης, στην επόμενη Συνταγματική Αναθεώρηση, της απαγόρευσης άρσης του δημόσιου ελέγχου του νερού. Θεωρείται ότι ο λαός και οι εργαζόμενοι μπορούν να βασιστούν σε αυτό;

Σε ότι αφορά το ΣτΕ και τα όρια ερμηνείας της απόφασής του, είναι τα ίδια με αυτό που λέει και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Ότι το νερό είναι αγαθό κοινής ωφέλειας, όχι κοινωνικό, και ότι το κράτος πρέπει να έχει μια εποπτεία στη διαχείρισή του. Αυτό δεν παράγει νομικό αποτέλεσμα σε ό,τι αφορά τα ζητήματα ιδιοκτησίας και, πολύ περισσότερο, στην παραγωγική διαχείριση του πόρου. Μπορεί να γίνει ένα σχήμα που σε νομική μορφή να εμφανίζεται υπό κρατικό έλεγχο, με το δημόσιο να κατέχει το 51%. Αυτό όμως όπως προείπαμε έχει πολύ λίγη αξία. Σε ό,τι αφορά τις κυβερνητικές εγγυήσεις, έχουν τόση αξιοπιστία όση αποδείχθηκε ότι είχαν και οι υπόλοιπες δεσμεύσεις που είχε κάνει η κυβέρνηση. Δηλαδή η συνταγματική αναθεώρηση και η κατοχύρωση του νερού ως κοινωνικό αγαθό μπορεί να παραμείνει νεκρό γράμμα, όπως η συνταγματική επιταγή ότι όλοι οι Έλληνες πρέπει να έχουν δουλειά.

Συντονισμός του κινήματος ενάντια στο γενικό ξεπούλημα
Η πάλη ενάντια στην ΕΕ μονόδρομος για τον λαό

Επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ, παρά την «καταιγίδα» ψήφισης και εφαρμογής αντιλαϊκών μέτρων, σε κινηματικό επίπεδο οι αντιδράσεις είναι μέχρι τώρα αναντίστοιχες της επίθεσης. Παρόλα αυτά πιστεύετε ότι υπάρχει η δυνατότητα, οι ταξικές δυνάμεις να μπλοκάρουν, σε πρώτη φάση, το ξεπούλημα όλων των δημόσιων αγαθών;

Για να κάνουμε μια γενικότερη αναφορά, δεν είναι δυνατόν το συνδικαλιστικό κίνημα να βρίσκεται σε ένα καλό επίπεδο οργανωτικής και πολικής επάρκειας όταν τα διάφορα υποκείμενα της αριστεράς βρίσκονται και αυτά στην ίδια πολιτική αναντιστοιχία. Ακόμα και οι ηρωικές μάχες που έχουν δοθεί κατά καιρούς, έκαναν τον κύκλο τους και αφού δεν υπήρξε πολιτική συνέχεια, στην ουσία χάθηκαν. Τα τελευταία χρόνια της τρόικας, είναι η αλήθεια ότι εξαντλούμε τις μπαταρίες τόσων χρόνων πείρας και αγώνων. Ο κόσμος κάπου στην απελπισία του πίστεψε ότι με κάποια μεγάλη μάχη, συνδικαλιστική ή κοινωνική, θα υπάρξει πολιτική λύση, η οποία θα τον απαλλάξει από την υποχρέωση να αγωνίζεται. Και ήρθε ο ΣΥΡΙΖΑ με τους συμμάχους του να αποδείξει ότι πρόκειται για ψευδαισθήσεις και ότι δεν μπορείς να αναθέτεις σε κανέναν το καθήκον που έχει η τάξη για τον εαυτό της. Δεν πρέπει όμως ούτε να δεχτούμε την ήττα μας ούτε να το βάλουμε κάτω. Πρέπει να ξαναπιάσουμε το νήμα από την αρχή. Αυτή η επίθεση που γίνεται στους Οργανισμούς Κοινής Ωφέλειας είναι μια αφορμή για την αριστερά να αναδιατάξει τις δυνάμεις που υπήρχαν σε αυτούς τους χώρους αλλά και να φτιαχτεί ένα συντονιστικό πάνω στον στόχο και τη στιγμή. Είναι μια ευκαιρία συντονισμού των συνδικάτων. Στα πλαίσια αυτά το δικό μας συνδικάτο, με αφορμή το νερό, θα προσπαθήσει να συμβάλλει στις προσπάθειες συντονισμού του αγώνα. Πιστεύω ότι ο κόσμος είναι μουδιασμένος αλλά ταυτόχρονα περιμένει και κάποιον να τραβήξει προς τα εμπρός.

Στο επιχείρημα ότι ο λαός πρέπει να υποστεί όλα τα δεινά διότι πρώτιστο μέλημα-μονόδρομο αποτελεί η παραμονή της χώρας στην ΕΕ, πώς απαντάτε;

Με δημόσιες δηλώσεις και τοποθετήσεις μου, εδώ και πολλά χρόνια, έχω εκφράσει την προσωπική μου άποψη απέναντι στο διαχρονικό αφήγημα, αλλά και σε αυτό της τωρινής κυβέρνησης, για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα έλεγα όμως ότι και σε επίπεδο συλλογικότητας, η συντριπτική πλειοψηφία των συναδέλφων μου, οι οποίοι λειτουργούν αλλά και έχουν εκλεγεί στα όργανα του σωματείου έχουν μια καθαρή θέση. Δηλαδή, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά σημαντικούς τομείς όπως είναι η έρευνα –με την οποία εμείς ασχολούμαστε– αλλά και η υγεία, η παιδεία, συνολικά όλα αυτά που ονομάζουμε κοινωνικά αγαθά όσο βρισκόμαστε στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν υπάρχει περίπτωση να έχουν ουσιαστική στήριξη. Άρα και στη μάχη για τη διατήρηση της δουλειάς μας, για την αξιοπρέπεια μας σε σχέση με την προσφορά μας στην κοινωνία, για να υπάρξουν αυτές οι περίφημες καλύτερες μέρες, η πάλη ενάντια στην ΕΕ και στις επιπτώσεις των πολιτικών της είναι μονόδρομος. Σε αντίθεση με τους μονόδρομους που συνήθως χρησιμοποιούν οι δεξιές κυβερνήσεις και γενικά οι συντηρητικές αντιλήψεις, οι οποίες θεωρούν ότι μονόδρομος είναι να μην αλλάξει τίποτα στην κοινωνία διότι είναι νομοτέλεια, τελικά, να δουλεύουμε όλοι με μοναδικό κριτήριο το κέρδος.