Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος – Κλιματική αλλαγή εναντίον προστασίας του Περιβάλλοντος

Του Στέφανου Πράσσου

Δεκάδες άρθρα συνδικάτων και άλλων μαζικών φορέων κυκλοφορούν σήμερα στα Τοπικά ΜΜΕ της Κοζάνης με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος. Χιλιάδες λέξεις γράφτηκαν με πάσης φύσεως γενικότητες και λιβανίσματα στην ΕΕ που παίρνει μέτρα για το Περιβάλλον, την κλιματική αλλαγή κλπ. Ούτε μία λέξη όμως δε γράφτηκε για τα πραγματικά περιβαλλοντολογικά προβλήματα του Νομού και της Περιοχής που προκαλεί η καύση του λιγνίτη και η προβληματική διακίνηση της τέφρας. 

Ο ΟΗΕ καθιέρωσε την 5^η Ιούνη ως Παγκόσμια ημέρα Περιβάλλοντος. Άγνωστο είναι αν και πόσο προσφέρουν αυτές οι επετειακές αναφορές στην ευαισθητοποίηση των λαών και κυρίως στην ανάπτυξη μαζικού, αγωνιστικού κινήματος που θα διεκδικεί τα αυτονόητα: Να ζει και να δημιουργεί σε ένα βιώσιμο, καθαρό Περιβάλλον απολαμβάνοντας ταυτόχρονα και όλα τα σύγχρονα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνολογίας.

Αυτό είναι ένα σύνθετο ζήτημα και δεν αφορά μόνο το Περιβάλλον αλλά και την οικονομία, τα γεωπολιτικά συμφέροντα, τις κοινωνικές σχέσεις και την ταξική πάλη. Αφορά την  ουσία και τη φύση του καπιταλισμού ως σύστημα κυριαρχίας της μειοψηφίας των ολιγαρχιών του πλούτου πάνω στους λαούς ολόκληρου του Πλανήτη με μοναδικό σκοπό την όλο και μεγαλύτερη κερδοφορία. Για να το πετύχει αυτό εκμεταλλεύεται ασύστολα ανθρώπινα χέρια και νου, ζώα και μηχανές αλλά και ολόκληρη τη  φύση  αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, στην υγεία και την επιβίωση των ανθρώπων.

Και ενώ «το σύστημα» κερδοσκόπησε επί 250 και πλέον χρόνια από την καύση του άνθρακα χωρίς να παίρνει ούτε τα στοιχειώδη μέτρα προστασίας των ανθρώπων και του περιβάλλοντος, τώρα κερδοσκοπεί και με την υπόσχεση «σωτηρίας του πλανήτη από την κλιματική αλλαγή που τη δημιουργεί το διοξείδιο του άνθρακα;!»  

Αν όντως το Κεφάλαιο και το πολιτικό του προσωπικό καταφέρει να σταματήσει την κλιματική αλλαγή τότε μπορεί να σταματήσει και τη Γη να γυρίζει… [1] 

Βασιζόμενοι σ αυτό το «αφήγημα» άνοιξαν ένα νέο, τεράστιο πεδίο κερδοφορίας («Πράσινη ανάπτυξη») αλλά και νέας, τεράστιας και ανεπανόρθωτης καταστροφής του Περιβάλλοντος: «Οι παγκόσμιες επενδύσεις για ΑΠΕ (Αιολικά & Φ/Β) θα κυμανθούν από 1.360 έως 5.100 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2020 και από 1.490 έως 7.180 δισεκατομμύρια δολάρια την δεκαετία 2021 – 2030».   [2]    

Ταυτόχρονα τεράστια ποσά (πάνω από 200δις δολάρια ετησίως) διακινούνται στο χρηματιστήριο αγοράς «δικαιωμάτων ρύπανσης» ή δικαιώματα εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Με βάση αυτή την αγορά βρίσκεται σε εξέλιξη ένα τεράστιο σκάνδαλο στην ΕΕ που ονομάστηκε «η απάτη του αιώνα» όπου εμπλέκονται τραπεζίτες, βιομήχανοι και στελέχη της κομισιόν (υπέρτατης αρχής της ΕΕ) κάνοντας εικονικές αγορές δικαιωμάτων!   [3] 

Την μόνη υπέρτατη αξία που αναγνωρίζει το Κεφάλαιο είναι το Κέρδος. Έτσι βλέπεις τη Γαλλική ΔΕΗ (EDF) να «επενδύει» στα αιολικά σε Πολλές Ευρωπαϊκές Χώρες ενώ στην πατρίδα της λειτουργεί 56 Πυρηνικές μονάδες παραγωγής ρεύματος. Επίσης πολλές είναι οι Γερμανικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στα αιολικά αλλά στη Χώρα τους λειτουργούν λιγνιτικές μονάδες.

Σε ότι αφορά την Περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας που όντως έχει πολλά περιβαλλοντολογικά προβλήματα το όραμα των τοπικών αρχόντων, των πολιτικών παραγόντων των εργολάβων και των επιμελητηρίων λέγεται «μεταλιγνιτική εποχή». Βιάζονται να ξεμπερδέψουν με τον λιγνίτη παίρνοντας για αποζημίωση μερικά Ευρωπαϊκά αργύρια αδιαφορώντας και για τις χιλιάδες θέσεις εργασίας που χάνονται αλλά και τις τεράστιες περιβαλλοντολογικές πληγές που θα αφήσει πίσω του ο «ξαφνικός θάνατος» Ατμοηλεκτρικών Σταθμών και Ορυχείων. 

Χαίρονται που θα πάρουν κονδύλια από το Ταμείο Δίκαιας Μετάβασης και θα μπει η Παγκόσμια Τράπεζα να επενδύσει στην Περιοχή. Πολύ Περισσότερα κονδύλια πήρε η Τοπική αυτοδιοίκηση από τη ΔΕΗ μέσω Τοπικού Πόρου Ανάπτυξης. 

Πού πήγαν; 

Είδαν οι πολίτες κανένα πραγματικό έργο ανάπτυξης;

Ούτε ένα!

Όσο για τον ληστρικό οργανισμό που λέγεται Παγκόσμια Τράπεζα ας δουν τα έργα της ανά τον πλανήτη για να προβλέψουν το μέλλον της Περιοχής και των κατοίκων.

Αδιαφορούν για τις πραγματικές περιβαλλοντολογικές επιπτώσεις που θα έχει αυτό στην Περιοχή από τις μόνιμες «πληγές» που θα μείνουν από τα ανοιχτά Ορυχεία, τεράστιες τρύπες χιλιάδων στρεμμάτων και εκατοντάδων μέτρων βάθους αλλά και την αιθαλομίχλη από το μονοξείδιο που θα παράγουν τα ανοιχτά Ορυχεία αλλά και οι σόμπες και οι λέβητες λόγω παύσης της τηλεθέρμανσης.

Ποια είναι τα πραγματικά και οξυμένα περιβαλλοντολογικά προβλήματα της Ενεργειακής Περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας;

1.     Από τη μόνη επιδημιολογική μελέτη που έγινε στο Ν. Κοζάνης προκύπτει ότι ένα στα δυο παιδιά (50%) έχει κάποιο αναπνευστικό πρόβλημα. (Παιδικό άσθμα, αποφρακτικές ρινίτιδες, πνευμονοπάθειες). Στους οικισμούς κοντά στα Ορυχεία και στα εργοστάσια, σε κάθε σπίτι υπάρχει και μια αναπνευστική συσκευή για αντιμετώπιση των αναπνευστικών προβλημάτων των κατοίκων

2.       Η ιπτάμενη τέφρα, η σκόνη, το μονοξείδιο του άνθρακα, τα οξείδια του αζώτου, τα λάδια στον υδροφόρο ορίζοντα δημιουργούν πολλά προβλήματα στην υγεία των κατοίκων.

 Η χώρα μας έχει καταδικαστεί  από το Συμβούλιο της Ευρώπης γιατί, στην Περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης, δεν πήρε μέτρα για την προστασία των κατοίκων και των εργαζομένων, από την εξόρυξη και επεξεργασία του λιγνίτη και επιπλέον γιατί δεν έκανε επιδημιολογικές μελέτες σε βάθος χρόνου για τις επιπτώσεις αυτών των δραστηριοτήτων. 

Με την ίδια Απόφαση  χαρακτηρίστηκε η ανυπαρξία μέτρων προστασίας της υγείας κατοίκων και εργαζομένων, ως έγκλημα κατά της ζωής!!!

Μήπως υπάρχει αντίφαση στο να θέλουμε και λιγνιτική παραγωγή για ηλεκτρική ενέργεια και καθαρό Περιβάλλον;

Αν καταργούσαμε κάθε βιομηχανική δραστηριότητα, κάθε παρέμβαση στη φύση, σίγουρα θα είχαμε καθαρότερο Περιβάλλον αλλά θα ήμασταν ακόμα στην «εποχή των σπηλαίων.» Ο Μαρξισμός έχει απαντήσει πριν πολλά χρόνια σ αυτό το ερώτημα. Ο άνθρωπος παρεμβαίνει στη φύση αλλά οφείλει να παίρνει μέτρα για την αειφορία και φροντίζει να  μην την καταστρέφει. 

Υπάρχουν λύσεις για το πρόβλημα της ρύπανσης στην Περιοχή;

Υπάρχουν και είναι κατατεθειμένες (τουλάχιστον από το Σ.Ε.ΕΝ. "ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ") στα υπουργεία, στα κόμματα, στην Τοπική αυτοδιοίκηση, στα Συνδικάτα.

Μπορούμε να μειώσουμε ως και 95% τις εκπομπές τέφρας στη διακίνησή τους από τους ΑΗΣ στα Ορυχεία με:

1.     Κατασκευή σωληνωτών ταινιοδρόμων μεταφοράς τέφρας

2.     Διαβροχή σε όλα τα σημεία μεταφόρτωσης

3.     Κυβοποίηση- Κοκοποίηση της τέφρας

4.     Απαγόρευση διάστρωσης δρόμων, πρανών και άλλων χώρων με τέφρα (στο επίπεδο των εντολών αυτό έχει επιτευχθεί στην πράξη όμως παραβιάζεται καθημερινά)

5.     Απαγόρευση μεταφοράς της τέφρας με φορτηγά καθώς και απόθεση σε χώρους δίπλα στους ΑΗΣ κοντά, σε οικισμούς κλπ

Υπάρχουν τρόποι να προστατευτούμε από του χημικούς ρύπους, διοξείδιο του θείου, οξείδια του αζώτου κλπ;

Ναι υπάρχουν αρκεί να εφαρμόσουμε τις βέλτιστες τεχνικές που διαθέτει σήμερα η επιστήμη και η τεχνολογία, επενδύοντας στην προστασία της υγείας: Φίλτρα, μονάδες αποθείωσης και άλλα πολλά!

Σαφώς αυτά δεν είναι τα μοναδικά και τα καλύτερα μέτρα που μπορούμε να πάρουμε. Αν επικεντρωθούμε στη λύση αυτών των προβλημάτων έχουν προτάσεις και οι επιστήμονες, οι ειδικοί, τα στελέχη και οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ, στελέχη της Τοπικής αυτοδιοίκηση, οι κάτοικοι των οικισμών και πολλοί νέοι επιστήμονες της περιοχής μας. Τεχνογνωσία από το εξωτερικό κλπ.

Εκεί θα πρέπει να στοχεύουμε και όχι να επαναπαυόμαστε στη «μεταλιγνιτική εποχή», την οποία κάποιοι την επικαλούνται εδώ και 25 χρόνια, γιατί απ’ ότι φαίνεται, θα ζήσουμε με το λιγνίτη άλλα 50 χρόνια τουλάχιστον.

Φυσικά όλα αυτά για να γίνουν χρειάζεται μόνιμη και διαρκής πάλη ενάντια στο αδηφάγο σύστημα, τον καπιταλισμό και άμεσα για μια ενιαία και πραγματικά δημόσια ηλεκτρική εταιρεία, υπό τον έλεγχο της κοινωνίας και των εργαζομένων, χωρίς ιδιώτες, ανταγωνισμούς και κίνητρο την κερδοφορία αλλά την εξυπηρέτηση των εργαζομένων, των ανέργων και των λαϊκών στρωμάτων. 

Αυτά πρέπει να είναι μόνιμα στο στόχαστρο των εργαζομένων, των κατοίκων και του Κινήματος της Περιοχής μας και όχι μόνο…

Κοζάνη 5/6/2019

Πράσσος Στέφανος

Πρώην Πρόεδρος του ΣΕΕΝ «Εργατική Αλληλεγγύη»

Παραπομπές

[1] Κλιματική Αλλαγή : Πολλοί μύθοι, λίγες αλήθειες

[2] ΑΠΕ: «Καθαρή» ενέργεια για «βρώμικες» δουλειές (ΙΙ. Κλιματική αλλαγή και ο δρόμος που άνοιξε η Θάτσερ)

[3] «απάτη του αιώνα» με το εμπόριο ρύπων | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ | Ημερήσια Πολιτική και Οικονομική Εφημερίδα