Οι μπόρες του Σεπτέμβρη και η αξιοπρέπεια

Του Παναγιώτη Φραντζή Αργούν ακόμα τα πρωτοβρόχια αλλά αυτός ο Αύγουστος έχει κάτι από χειμώνα στη βαριά του, την ασήκωτη ειδησεογραφία. Με την παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία να παίρνει τη διπλή κάτω βόλτα, τις κοινωνικές εκρήξεις να παραμένουν στην ημερήσια διάταξη βάζοντας φωτιά στην ησυχία της «μεσαίας τάξης» του πρώτου κόσμου, και την Ελλάδα, που δεν κάηκε φέτος από πυρκαγιές αλλά από τις απανωτές εξαγγελίες για τους τρόπους υφαρπαγής μερικών δισεκατομμυρίων από μισθωτούς και συνταξιούχους, να παραπαίει μακριά από οποιοδήποτε θαύμα μεγαλόχαρης. Έρχεται όμως βροχή, έρχεται μπόρα, κι από Σεπτέμβρη ο νέος λογαριασμός στην πόρτα των λαϊκών νοικοκυριών θα ζητά πληρωμή. Έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης και άλλα ωραία πράγματα στο περιτύλιγμα των «αναγκαίων μέτρων». Κατά τα άλλα ο Πρωθυπουργός της χώρας, που έκανε κρυφά τα μπάνια του στη Σέριφο φιλοξενούμενος σε σπίτια χωμένα σε απόμακρους βράχους, έχοντας πρώτα ρίξει στις ξέρες το σκάφος στο οποίο επιβαίνουμε όλοι μας, κι έχοντας εξαντλήσει τα όποια αποθέματα επιρροής και τρομοκρατίας απέναντι στο λαό του, προφανώς θα καταφύγει στο τελευταίο οχυρό, τον μπαμπούλα της διεθνούς ύφεσης που μας έφερε τις χειρότερες των προβλέψεων. Σε αυτό το τοπίο τα συνδικάτα και η Αριστερά δεν μπορούν να συνεχίζουν στην πεπατημένη των αγωνιστικών ραντεβού ανά κλάδο ή τόπο δουλειάς – όπου η κυβέρνηση ή η εργοδοσία ανοίγουν πυρ ή στήνουν επικοινωνιακές παγίδες (αν έχουν πλέον αυτή την πολυτέλεια). Και το ξέρουν. Όλοι, λίγο ή πολύ, καταλαβαίνουν ότι κάτι πιο σοβαρό πρέπει να γίνει προκειμένου να πάρουν την πρωτοβουλία των κινήσεων οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, η νεολαία, οι άνεργοι, με τις οργανώσεις, τα κόμματα, τα δικά τους επιτελεία. Είναι η ώρα των στρατηγικών απαντήσεων. Το στοίχημα του Σεπτέμβρη δεν είναι μόνο το πού θα πάει ο φόβος. Η θερινή κοινωνική έκρηξη στη Βρετανία δείχνει ότι το καζάνι βράζει. Ότι οι φτωχοί αυτού του κόσμου δεν φοβούνται να τα σπάσουν. Η αξιοπρέπεια της οργάνωσης για μια αλλαγή βαθιά στην κοινωνία είναι που τους λείπει. Μια πραγματική αυτοπεποίθηση στη θέση της οργής. Ή και μαζί με την οργή. Στις μέρες μιας τέτοιας καπιταλιστικής κρίσης ιστορικών διαστάσεων, οι αριστεροί και οι σκεπτόμενοι προοδευτικοί άνθρωποι δεν μπορούν να μένουν στην επαλήθευση των θέσεών τους για τον αυταπόδεικτο χαρακτήρα της συστημικής φθοράς. Έχουν αντίθετα πολλή δουλειά να κάνουν. Όπως λέει και ο Μπρεχτ, το πρόβλημα σε τέτοιες εποχές δεν είναι ότι λείπουν οι σωστές γραμμές – αλλά είναι πάρα πολλές. Για την ώρα βρισκόμαστε στο στάδιο των διαπιστώσεων. Τόσο για τους εργαζόμενους, που συνειδητοποιούν την κατάσταση και τους κινδύνους για την εργασία και τη ζωή τους. Αλλά αυτή η συνειδητοποίηση χωρίς προοπτική είναι καταδικασμένη να φέρει απάθεια και απογοήτευση – ίσως μαζί με κάποιου είδους κοινωνική αναταραχή χωρίς όμως πολιτικό ανατρεπτικό περιεχόμενο και κατεύθυνση. Η χαρά και η ηθική ανάταση που έφερε η μαχητική συνάντηση παλιών και νέων αγωνιστών στην πλατεία Συντάγματος και σε όλη τη χώρα, μόνο σαν καρικατούρα μπορεί να πάρει παράταση στο νέο σκληρό τοπίο του Σεπτέμβρη. Όλα τα προηγούμενα θετικά βήματα του κινήματος – από τη δημιουργία και κυκλοφορία του Debtocracy και το εγχείρημα της Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου μέχρι τις λαϊκές συνελεύσεις και τις περιφρουρήσεις των απεργιών στους μεγάλους εργασιακούς χώρους, τις αποφασιστικές διαδηλώσεις απέναντι στη βία και τον τρόμο του κράτους – τώρα δεν φτάνουν. Απαιτείται πιο γερό δέσιμο των ανθρώπων, συλλογικότητα και συντροφικότητα επαναστατικού κόμματος. Αυτή η αξιοπρέπεια που προέρχεται από την ανώτερη οργάνωση των μεμονωμένων βουλήσεων. Οι εφημερίδες που γράφουμε και διαβάζουμε, τα διαδικτυακά μέσα, αυτή εδώ η ιστοσελίδα, παρά την όποια συμβολή τους στην ενημέρωση και στο διάλογο για την έξοδο από τον μακρύ χειμώνα που μας ετοιμάζουν, όπως είναι δεν αρκούν. Υστερούν σε σφρίγος και αποτελεσματικότητα. Δεν φτάνουν ούτε τα σωστά συμπεράσματα για το χαρακτήρα της εποχής και της κρίσης και την προοπτική υπέρβασής της. (Αν και αυτή η συζήτηση δεν έχει εξαντληθεί και πρέπει να την κάνουμε και από εδώ.) Όλοι εμείς, ο υπόγειος κόσμος του μέλλοντος, που ακόμα δεν πιστεύουμε ότι μπορούμε να πατήσουμε πάνω από τα νούμερα της ανεργίας, πάνω από τους δείκτες της παρακμής της αγοράς, με στοιχεία συγκεκριμένα να πάμε το ψάξιμο και τον αγώνα ένα βήμα πιο πέρα. Συνδυάζοντας την τόλμη της σκέψης με την απόφαση της πράξης. Ακούγεται σαν ευχή, μα είναι η κατάρα τού να ζεις σε ενδιαφέροντες καιρούς – που έλεγε κάποιος. - - εικ. Τζόρτζιο ντε Κίρικο, Η επιστροφή του Οδυσσέα, 1968.