Το κίνημα ενάντια στις εξορύξεις στις Σκουριές ψάχνει βηματισμό #skouries

Ρεπορτάζ τoυ Κώστα Παπαντωνίου για την ΑΥΓΗ, αποκαλυπτικό για το ρόλο του ΣΥΡΙΖΑ στη διάβρωση του κινήματος.

10ετία αγώνων για την προστασία του περιβάλλοντος – Καθημερινοί άνθρωποι τα έβαλαν με έναν οικονομικό κολοσσό που θέλησε να καταλάβει την περιοχή τους και κατάφεραν να του δημιουργήσουν σοβαρό πρόβλημα με δράσεις σε όλα τα επίπεδα, που περιλάμβαναν από κινητοποιήσεις μέχρι επιστημονικές τεκμηριώσεις για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της “επένδυσης”

Μέσα από τους διαρκείς και μαζικούς αγώνες οι Σκουριές εξελίχθηκαν σε κάτι πολύ περισσότερο από την ονομασία ενός τόπου. Έγιναν η λέξη σύμβολο του πιο ολοκληρωμένου κινήματος που είδαμε τις τελευταίες δεκαετίες. Καθημερινοί άνθρωποι τα έβαλαν με έναν οικονομικό κολοσσό που θέλησε να καταλάβει την περιοχή τους και κατάφεραν να του δημιουργήσουν σοβαρό πρόβλημα με δράσεις σε όλα τα επίπεδα, που περιλάμβαναν από κινητοποιήσεις μέχρι επιστημονικές τεκμηριώσεις για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της “επένδυσης”.

Γαλατικό χωριό

Ιερισσός, Μεγάλη Παναγιά, Νέα Ρόδα, Παλαιοχώρι, Νεοχώρι και πόσα ακόμη χωριά πλησίον των Σκουριών ένωσαν τις δυνάμεις του και έγιναν ένα πραγματικό γαλατικό χωριό, που αντιστάθηκε στην αυτοκρατορία και είχε για δικό του ζωμό τη συλλογικότητα. Οι ρόλοι άλλαζαν, άλλα πάντα ο καθένας είχε έναν.

Στις διαδηλώσεις, για παράδειγμα, η Μαρίλυ κρατούσε την ντουντούκα, η Λόλα έβρισκε συνθήματα, η Αργυρώ με τη Μελαχρινή μοίραζαν τα φυλλάδια, η Κατερίνα έβγαζε τις φωτογραφίες, η Λίζη ανέβαζε τα tweets, η Μαρίνα ανέβαζε στο Facebook, η άλλη Κατερίνα ξεσήκωνε την Κοινοβουλευτική Ομάδα.

Το κίνημα δεν είχε τα μέσα, είχε όμως ευρηματικότητα και έκανε δουλειά μυρμηγκιού. Την ώρα που για την εταιρεία αρκούσε ένα τηλεφώνημα ώστε να παίξει παντού το μήνυμά της στα ΜΜΕ, οι αγωνιστές κάτοικοι έπαιρναν ένα λεωφορείο και γύριζαν όλη την Ελλάδα για να μοιράσουν χέρι με χέρι φυλλάδια με στοιχεία που έδειχναν μια άλλη πραγματικότητα από αυτή που παρουσίαζε η εταιρεία. «Είμαστε Γαλάτες και είμαστε πολλοί» φώναζαν.

Απογοήτευση

Το κίνημα πλέον βρίσκεται σε μία δύσκολη καμπή, εξ ου και ο αόριστος που χρησιμοποιείται παραπάνω για το κίνημα. Ενώ συνεχίζουν να υπάρχουν αντιδράσεις στην εξόρυξη χρυσού, δεν υπάρχουν οι μαζικοί όροι που χαρακτήριζαν τις κινητοποιήσεις, ειδικά τη διετία 2012-2013. Την Πρωτομαγιά που μας πέρασε αγωνιστές κάτοικοι ανέβηκαν ξανά στο βουνό, στην περιοχή Τσικάρα, για να τιμήσουν έτσι τη μέρα.

Ανέβηκα μαζί τους, όμως, σε αντίθεση με το παρελθόν, αντίκρισα ελάχιστο κόσμο και μια – δυο σημαίες με το γνωστό «Save Skouries” που έχει σύμβολο το δέντρο με κορμό του τη γροθιά, για να δείξει τη δύναμη ενός ενωμένου αγώνα. Περισσότερο όμως αυτές οι σημαίες προκαλούσαν νοσταλγία, παρά αντιπροσώπευαν το timing του κινήματος. Ή συνολική εικόνα αντίθετα ήταν μια απόλυτα αντιπροσωπευτική μικρογραφία της κατάστασης που επικρατεί τώρα.

“Ο κόσμος κουράστηκε και απογοητεύτηκε” μου είπαν. Απογοητεύτηκε γιατί “εναπόθεσε όλες τις ελπίδες του στον ΣΥΡΙΖΑ και είχε βάλει ταβάνι του αγώνα την εκλογή μιας κυβέρνησης που θα του έλυνε το πρόβλημα.”

Από τη στιγμή που το πρόβλημα δεν λύθηκε, προέκυψε ένας νέος τύπου διχασμός στην τοπική κοινωνία. Όχι μεταξύ υποστηρικτών του έργου και πολέμιών του, αλλά μεταξύ δύο πλευρών που εναντιώνονται και οι δύο στο έργο. Δηλαδή, μεταξύ εκείνων που στηρίζουν την κυβέρνηση και θεωρούν πως ο αγώνας πρέπει να δοθεί διαφορετικά και μεταξύ αυτών που διαφωνούν με την παραπάνω άποψη και βλέπουν με καχυποψία τους χειρισμούς που τη συνοδεύουν.

Θεωρούν ότι τους αποκρύπτουν δεδομένα όσοι εκλέχθηκαν από το κίνημα (βουλευτής, δήμαρχος, δημοτικό συμβούλιο) και πιστεύουν ότι το κίνημα πρέπει να επιστρέψει στα χαρακτηριστικά που είχε πριν, λαμβάνοντας αμεσοδημοκρατικά αποφάσεις και προχωρώντας σε δυναμικές κινητοποιήσεις.

Πολλοί είναι όμως κι εκείνοι που δεν βλέπουν τον εαυτό τους μέσα στη διαφωνία και έχουν αποσυρθεί στα σπίτια τους “χωρίς να περιμένουν τίποτα”.

Άλλαξαν τα πράγματα

Σύμφωνα με αγωνίστρια κάτοικο, το κίνημα είχε αρχίσει να παίρνει τον λάθος δρόμο από την περίοδο που ήταν να εκλεγεί νέος δήμαρχος στη θέση του Χρήστου Πάχτα, ο οποίος είχε ανοίξει τον δρόμο στην εταιρεία. Όπως θυμάται, από το καλοκαίρι του 2013 μέχρι τον Μάιο του 2014 «όλη η ενέργεια του κινήματος διοχετεύθηκε σε αυτόν τον προεκλογικό αγώνα”. Ο εκλογικός αγώνας κερδήθηκε, όμως είχε χαθεί ο προσανατολισμός του κινήματος, που στη συνέχεια ρίχθηκε σε ακόμη έναν προεκλογικό αγώνα, αυτόν των βουλευτικών εκλογών.

Από μέρα σε μέρα τα πράγματα άλλαζαν πολύ. «Άρχισαν να πυκνώνουν οι φωνές από την πλευρά των μελών του ΣΥΡΙΖΑ που ήθελαν να περιορίσουν το κίνημα στα όρια του Δήμου Αριστοτέλη, προφανώς γιατί θα μειώνονταν οι διαφωνίες με δικούς τους χειρισμούς, ενώ όλο το προηγούμενο διάστημα γινόταν πολύ σοβαρή δουλειά με ενημερώσεις σε όλα τα χωριά της Χαλκιδικής, αλλά και εκτός του νομού. Και οι ίδιοι όμως υποστήριζαν άλλα». Πέρα από αυτό, αραίωσαν, όπως μου είπε η ίδια αγωνίστρια, οι συμμετοχές των μελών του ΣΥΡΙΖΑ στα συντονιστικά και στις κινητοποιήσεις.

Πριν και μετά τις εκλογές

Πριν από τις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015 ο κόσμος άκουγε από πολιτευτές και υποστηρικτές του ΣΥΡΙΖΑ το περίφημο “25 βγαίνουμε, 26 κλείνουμε τα μεταλλεία”. Και μετά τις νικηφόρες εκλογές άκουγαν ότι “δεν θα χρειαστεί καν να διαδηλώσουμε ξανά”.

Οι μέρες όμως περνούσαν και τα μεταλλεία δεν έκλειναν. Έτσι, ύστερα από πίεση αρκετών μελών, πραγματοποιήθηκαν κινητοποιήσεις στο βουνό, όπου η αστυνομική παρουσία δεν διέφερε σε τίποτα με παλιά. Ακόμη χειρότερα στις 5 Απριλίου του 2015 υπήρξε ταυτόχρονη επίθεση ΜΑΤ και μεταλλωρύχων κατά των κατοίκων.

Ενόσω πύκνωναν οι αμφιβολίες για τη στάση της κυβέρνησης, άρχισαν να πυκνώνουν και οι εντάσεις. Άλλο μέλος του κινήματος, που έζησε από κοντά τα γεγονότα, μου είπε ότι «στα συντονιστικά γίνονταν διαρκείς καβγάδες. Κάθε φορά που προτείναμε κινητοποιήσεις, η βουλευτής μάς έλεγε «Καλέ τώρα θα κάνουμε πορεία; Μόλις μίλησα με τον Παναγιώτη» (σ.σ.: τον τότε υπουργό Περιβάλλοντος Π. Λαφαζάνη).

Στη συνέχεια η ενημέρωση που είχαμε ήταν μηδαμινή και από τον δήμαρχο και από τους δημοτικούς συμβούλους, που βγήκαν από το κίνημα. Μόνο μισόλογα με υφάκι ‘τι θέλετε τώρα εσείς;. Ήθελαν να κάνουν μια κυβέρνηση του κινήματος”.

Τελικώς το συντονιστικό διασπάστηκε.

Και τώρα, τι;

Επιστρέφοντας από την Πρωτομαγιά στην Τσικάρα, βλέπω ένα γράμμα του SOS που είχε στερεωθεί επιβλητικά σε μια πλαγιά την περίοδο που ήταν στα πάνω του το κίνημα, να έχει σχεδόν φύγει. Ένα ακόμη δείγμα από τη μία της πορείας που ακολουθεί το κίνημα, από την άλλη όμως κι ένα δείγμα ότι αυτός ο αγώνας δεν ξεριζώνεται εύκολα, καθώς ακόμη άντεχαν κι έμεναν εκεί τα γράμματα.

Η πορεία όλων αυτών των χρόνων είναι η παρακαταθήκη για το μέλλον και, όπως λέει μέλος του κινήματος, «η υποχρέωση να παλέψεις για το νερό δεν σταματάει στον ΣΥΡΙΖΑ. Πρέπει να καταλάβουμε ότι, αν συνεχίσουμε να μην αντιδρούμε, κάποια στιγμή θα ανοίξουμε τις βρύσες και δεν θα τρέχει νερό».

Άλλη αισιόδοξη οπτική αναφέρει ότι η συζήτηση για το θέμα έχει ζωηρέψει ξανά στη Θεσσαλονίκη. «Ο αγώνας στη Ρόσα Μοντάνα, χωριό που πήγε να γίνει μεταλλείο χρυσού, κερδήθηκε από το Βουκουρέστι. Εκεί κατάφεραν να το κάνουν ζήτημα όλης της Ρουμανίας, το ίδιο μπορεί να συμβεί και εδώ”.

ΠΗΓΗ:| AntiGold Greece