Ανασχηματισμός: η καμένη γη της επικοινωνίας

 του Σπύρου Αλεξίου 

 

Οι ανασχηματισμοί συνήθως είναι ανιαροί, αφορούν εσωκομματικές και προσωπικές ισορροπίες. Η τυπική ανακοίνωση των αριστερών κομμάτων ήταν στο πνεύμα της παροιμίας «άλλαξαν τα πρόσωπα και όχι η πολιτική», και είχαν δίκιο. Ο τελευταίος ανασχηματισμός δεν είναι μια από τα ίδια. Εντάσσεται σε ένα ευρύτερο επικοινωνιακό σχέδιο, σηματοδοτεί αλλαγές στην πολιτική  γεωγραφία αλλά και στην κυβερνητική πολιτική: Θα γίνει χειρότερη! 

Τα επικοινωνιακά τρένα που ήρθαν για να φύγουν…

Μια «απλή» είδηση: Η ιταλική εταιρεία Ferrovie dello Stato (FS), στην οποία η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ξεπούλησε την ΤΡΑΙΝΟΣΕ στην τιμή ενός καλού ποδοσφαιριστή, έφερε το περασμένο Σάββατο στη Θεσσαλονίκη ένα υπερσύγχρονο τρένο! Το «ασημένιο βέλος», όπως αποκαλείται το συγκεκριμένο τρένο, που θα κάνει το δρομολόγιο Αθήνα – Θεσσαλονίκη σε 3,5 ώρες.

Σε συνεννόηση με την κυβέρνηση το έφεραν οι ιταλικοί σιδηρόδρομοι στη Θεσσαλονίκη τυπικά «για τις ανάγκες της φετινής Διεθνούς Έκθεσης», δηλαδή για να φωτογραφηθούν ο Τσίπρας και στελέχη της κυβέρνησης και να αποθεωθεί η «ιδιωτική πρωτοβουλία». Ωστόσο το τρένο δεν θα παραμείνει στην Ελλάδα καθώς τα έργα ηλεκτροκίνησης στο σιδηροδρομικό δίκτυο του ΟΣΕ «αναμένεται» να ολοκληρωθούν το… 2019! Μετά την κυβερνητική φιέστα θα γυρίσει στην Ιταλία!

Πέρα από την προφανή κοροϊδία υπάρχουν ερωτήματα: Πόσο κόστισε η φιέστα, ποιος την πλήρωσε, πόσο θα κοστίζει το εισιτήριο του;

Πάνω από όλα όμως είναι μια συμβολική ιστορία. Θα μπορούσε ίσως να είναι όλη η ιστορία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΕΛ από το 2015: Ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου και των υποδομών στο κεφάλαιο, πλήρης υποταγή στις ΗΠΑ, χειροτέρευση της ζωής των εργαζομένων και την ίδια στιγμή  επικοινωνιακή διαχείριση, παιχνίδι με τα σύμβολα και «αριστερή» φρασεολογία απέναντι στην «κακή» Δεξιά που αν έρθει θα κάνει… όσα κάνει ήδη ο ΣΥΡΙΖΑ!

Η τακτική αυτή απέδωσε καρπούς καθώς επέτρεψε στον ΣΥΡΙΖΑ να εκμεταλλευτεί την απογοήτευση και το αίσθημα ήττας που κυριάρχησε στο κίνημα και την Αριστερά και να περάσει «αβρόχοις ποσίν» πρωτοφανή αντιλαϊκά μέτρα αναδεικνυόμενος σε πολύτιμο εργαλείο του συστήματος. Μέχρι αυτό το καλοκαίρι…

Αλλιώς τα είχαν σχεδιάσει…

Το σχέδιο προέβλεπε ένα ήσυχο καλοκαίρι με αποκαλύψεις –σε δόσεις – σκανδάλων των προηγούμενων κυβερνήσεων μέχρι την 21η Αυγούστου όπου από την Πνύκα (!) ο σύγχρονος Περικλής – Τσίπρας θα ανακοίνωνε την «έξοδο από τα μνημόνια» και θα έδινε το έναυσμα για τη συγκρότηση του «αντιδεξιού μετώπου» κατά της ΝΔ που «θέλει να μας ξαναφέρει τα μνημόνια». Μεγάλη μερίδα της αστικής τάξης στηρίζει τον ΣΥΡΙΖΑ, ο διάδοχος του Πιουριφόι λειτουργεί ως ύπατος αρμοστής και επιθεωρεί ακόμη και τα γήπεδα των «δικών μας» επιχειρηματιών. Η φάση αυτή θα ολοκληρωνόταν με ανασχηματισμό που θα σηματοδοτούσε το «αντιδεξιό μέτωπο». Καλό σαν σχέδιο, μακριά από την πραγματικότητα όμως…

Μέσα στην απέραντη αλαζονεία τους οι επικοινωνιακοί εγκέφαλοι του ΣΥΡΙΖΑ παράβλεψαν μια μεγάλη αλήθεια: Η αντιλαϊκή τους πολιτική, η πρωτοφανής ασυνέπεια λόγων και έργων και ο αμοραλισμός τους συσσωρεύουν σταθερά μεγάλα φορτία κοινωνικής οργής. Τα φορτία αυτά μπορεί να μην εκφράζονται με κινηματικές διαδικασίες όμως δεν παύουν να υπάρχουν και να διογκώνονται. Μια πρώτη γεύση πήρε η κυβέρνηση με το «Μακεδονικό» όπου χιλιάδες άνθρωποι ακολούθησαν εθνικιστικές και φασιστικές απόψεις ξένες γι αυτούς εκτονώνοντας ευρύτερη κοινωνική αγανάκτηση. Ήταν φανερό πως ακόμα και ένα τυχαίο γεγονός θα λειτουργούσε ως θρυαλλίδα.

Κι αυτό το τυχαίο γεγονός ήρθε και δυστυχώς ήταν αφάνταστα τραγικό. Μιλάμε φυσικά για την τραγωδία στο Μάτι.

Μακάρι να καιγόταν μόνο ο επικοινωνιακός αμοραλισμός…

Για την ανείπωτη τραγωδία με τα …(πόσα άραγε θύματα;) έχουν γραφτεί χιλιάδες σελίδες. Προφανώς οι ευθύνες δεν είναι μόνο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΕΛ. Υπάρχουν και η κλιματική αλλαγή, υπάρχουν και οι ευθύνες των προηγούμενων, υπάρχουν και τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Αυτό δεν αναιρεί πως κυβέρνηση είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και έχει το δικό του μερίδιο στην κατάρρευση της προστασίας και της κοινωνικής μέριμνας με τη συνέχιση των μνημονιακών πολιτικών.

Κι όμως… Αυτό που συγκλόνισε την κοινωνία και ουσιαστικά αποτέλεσε την ταφόπλακα του πολιτικού σχεδιασμού του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν τόσο οι ευθύνες. Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της κοινωνικής οργής ήταν ο πρωτοφανής αμοραλισμός με τον οποίο αντιμετώπισε η κυβέρνηση την τραγωδία. Καιγόταν μια πόλη και δεκάδες άνθρωποι και τα στελέχη της κυβέρνησης ενδιαφέρονταν να μην φανούν οι νεκροί και να ριχτούν οι ευθύνες σε ότι κινείται… εκτός της κυβέρνησης. Ένας αδίστακτος μηχανισμός επικοινωνίας τέθηκε σε κίνηση μόνο που αυτήν τη φορά το αποτέλεσμα ήταν το αντίθετο! Όσο ανέβαινε ο αριθμός των νεκρών τόσο τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ξέφευγαν με αποκορύφωμα τη συνέντευξη τύπου όπου …συνέχαιραν(!) αλλήλους.

Η συσσωρευμένη κοινωνική οργή θα ξεσπάσει καθώς, μαζί με τον απίστευτο αριθμό νεκρών, με καταιγιστικό ρυθμό έρχονταν στην επιφάνεια πληροφορίες όχι μόνο για τις ευθύνες όσο κυρίως για την -χωρίς προηγούμενο- απόπειρα συγκάλυψης. Η προσπάθεια να περάσει κλίμα «μπουλντόζας» κατέρρευσε από την απλή ερώτηση «και γιατί 4 χρόνια δεν γκρεμίσατε ούτε ένα;»!

Το αποτέλεσμα ήταν ο Τσίπρας να επισκεφθεί (…) την πληγείσα περιοχή κρυφά και άγρια χαράματα και η Δούρου να εξαφανιστεί για 11 μέρες. Αυτό τα λέει όλα!

Συμβολικά, την επόμενη μέρα της τραγωδίας, υπουργοί και κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης ασχολούνταν με το πώς θα περάσει άσχετη τροπολογία που διπλασίαζε τον μισθό των στελεχών του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) που έχουν ως αποστολή να ξεπουλήσουν τη δημόσια υπηρεσία! Ματαιώθηκε μετά τον κοινωνικό  σεισμό που προκάλεσε η γνωστοποίησή της. Αντίστοιχο σεισμό στο διαδίκτυο προκάλεσε ανάρτηση γνωστής «προσωπικότητας» του χώρου του ΣΥΡΙΖΑ που συνέκρινε τον αριθμό των νεκρών με τις πυρκαγιές του 2007 εκτιμώντας πως «νικούν» οι …δεξιές φωτιές!

Οι λέξεις χάνουν τη σημασία τους και πλέον στα μάτια της κοινωνίας οι κυβερνητικοί βασιλείς της επικοινωνίας είναι γυμνοί και απωθητικοί.

Η επικοινωνιακή Ιθάκη κάηκε στο Μάτι…

Η «Έξοδος από τα μνημόνια» ούτως ή άλλως ήταν ένα επικοινωνιακό παιχνίδι. Δεν υπάρχει κανείς και καμιά στην Ελλάδα που πιστεύει πως τελείωσε η μνημονιακή εποχή, δεν υπάρχουν Έλληνες που δεν «ήξευραν τι άξιζαν αυτά, τι κούφια λόγια ήσανε αυτές ή βασιλείες», για να θυμηθούμε και τον, τόσο κακοποιημένο αυτές τις μέρες, αλεξανδρινό ποιητή. Όμως η εμπιστοσύνη στη δύναμη του συμβολισμού αλλά και η απεχθής εικόνα της Δεξιάς που γίνεται όλο και απεχθέστερη, επέτρεπαν αισιόδοξα σχέδια.

Μετά το Μάτι και το ξέσπασμα της κοινωνικής κατακραυγής τα σχέδια αυτά ναυάγησαν, η ιδέα για ρωμαϊκούς θριάμβους εγκαταλείφθηκε. Η τελευταία προσπάθεια επικοινωνιακής διαφυγής με την «έξυπνη» επιλογή της Ιθάκης τροφοδότησε κύμα ανεκδότων που εντάθηκαν με την «αυθόρμητη υποδοχή» από λίγους υποψήφιους βουλευτές και υπουργούς. Το κλίμα όχι απλά δεν αντιστράφηκε αλλά αντίθετα χειροτέρεψε. Και επειδή η φτώχεια φέρνει γκρίνια πλέον μαίνεται και πόλεμος μεταξύ των επικοινωνιακών κέντρων της κυβέρνησης που αλληλοκατηγορούνται για το Βατερλό.

Ανασχηματισμός με μπλε και πράσινους κόκκους…

Με αυτό το κλίμα ο ανασχηματισμός είναι η τελευταία επικοινωνιακή ζαριά. Πλέον, με ξεκάθαρο τρόπο εγκαταλείπονται τα περί «Αριστεράς» και προωθείται το «δημοκρατικό μέτωπο» που, υποτίθεται, θα συγκρουστεί με την ακροδεξιά ΝΔ. Αυτό σηματοδοτείται με τη συγκρότηση μιας οικουμενικής κυβέρνησης των πιο απεχθών πλευρών του αστισμού: Από την ακροδεξιά Κ. Παπακώστα που αποκαλούσε τους μετανάστες «κατσαρίδες», τον υφυπουργό της διαπόμπευσης των οροθετικών γυναικών Μ. Μπόλαρη, την σκληρή «σημιτική» Μ. Ζορμπά μέχρι και τη στενή συνεργάτιδα του Γ. Παπανδρέου, Μ. Ξενογιαννακοπούλου.

Οι, τελειωμένοι κοινωνικά, ακροδεξιοί ΑΝΕΛ αναβαθμίστηκαν. Όπως ακριβώς το είπε στην κωμωδία της Ιθάκης ο Τσίπρας: «δεν ξεχνάμε ποιοι χρεοκόπησαν την Ελλάδα»! Όντως, τους θυμήθηκε όλους…

Είναι περιττό να αναφερθούμε στην αστειότητα του σκηνικού «φως εναντίον σκότους» που στήνουν. Τα δύο κόμματα υπηρετούν την ίδια πολιτική, διαγκωνίζονται για το ποιο από τα δύο είναι πιο αποτελεσματικό στην εφαρμογή της. Ο ανασχηματισμός σηματοδοτεί κάτι ευρύτερο: επισημοποιεί τη συνολική μετατόπιση του πολιτικού σκηνικού προς τα δεξιά και γι αυτό αντιμετωπίστηκε με συμπάθεια από το σύνολο του αστικού τύπου. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός πως ενώ οι συγκεκριμένες επιλογές προσώπων δημιουργούσαν όλες τις προϋποθέσεις για επικοινωνιακό διασυρμό τα, αδίστακτα σε άλλες περιπτώσεις, ΜΜΕ σιώπησαν.

Ας προσέξουμε φυσικά μερικές λεπτομέρειες: Την εβδομάδα πριν τον ανασχηματισμό το ένα μετά το άλλο κορυφαία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ συνάντησαν τον πρέσβη των ΗΠΑ. Έτσι, για μια κουβεντούλα! Να προσέξουμε επίσης την ανατριχιαστική (από τον τίτλο και μόνο…) αυτονόμηση και αναβάθμιση του υπουργείου Δημοσίας Τάξεως. Πίσω από τα φληναφήματα για «άρωμα γυναικών» δεν μπορεί να κρυφτεί η ουσία της αναβάθμισης της καταστολής και μάλιστα με επικεφαλής δύο, ακροδεξιών απόψεων και πρακτικών, κυρίες. Η κρίσιμη λέξη είναι το «ακροδεξιών», όχι το «κυρίες».

Το σκηνικό έχει στηθεί…

Θα είναι λάθος να πιστέψει κανείς πως ο ΣΥΡΙΖΑ θα παραδοθεί. Αντίθετα, στους μήνες που απομένουν μέχρι την τριπλή (;) εκλογική αναμέτρηση θα πρέπει να περιμένουμε ακόμα μεγαλύτερη όξυνση της επικοινωνιακής αντιπαράθεσης, θα χρησιμοποιηθούν όλα τα μέσα από τους δύο «μονομάχους». Κι αν για τη ΝΔ ο στόχος είναι η διασφάλιση της νίκης, για την ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ και το περιβάλλον της είναι η πολιτική επιβίωση και ο ρόλος της στο μετεκλογικό σκηνικό.

Ο πόλεμος αυτός θα γίνει με την ευλογία του ΣΕΒ, της ΕΕ και φυσικά των ΗΠΑ καθώς γι’ αυτούς είναι δευτερεύοντα ζητήματα οι επιμέρους επιδιώξεις. Το κύριο είναι η εδραίωση του δικομματισμού και ο εγκλωβισμός του μεγαλύτερου μέρους της κοινωνίας σε ένα πολιτικό πλαίσιο που ο άξονάς του θα βρίσκεται στο πιο δεξιό σημείο μετά τη μεταπολίτευση.

Από την πλευρά της κυβέρνησης η επικοινωνιακή τακτική θα στοχεύει στην προβολή «ελαφρύνσεων» που σηματοδοτούν την «έξοδο από τα μνημόνια». Πρόκειται για μικροπαροχές από το «ματωμένο πλεόνασμα» (τι ωραία που τα έλεγε παλιά ο ΣΥΡΙΖΑ ε;) που θα παρουσιαστούν ως «αρχή του τέλους της λιτότητας» σε αντιπαράθεση με την εικόνα μιας σκληρής νεοφιλελεύθερης ΝΔ. Ο δεύτερος πυλώνας θα είναι ένα μόνιμο focus σε απεχθή πρόσωπα της ΝΔ  και η σχέση τους με, ακόμα πιο απεχθείς, επιχειρηματίες, προεξάρχοντος του Μαρινάκη.

Η δίωξη (πολλοί μιλούν και για σύλληψη) του ταυτισμένου με τη ΝΔ επιχειρηματία είναι ο μεγάλος επικοινωνιακός άσσος που κρατά η κυβέρνηση στο μανίκι της. Αν θα πέσει στο τραπέζι δεν εξαρτάται μόνο από την ίδια καθώς σε τέτοια θέματα το υπερατλαντικό αφεντικό έχει βαρύνουσα… γνώμη. Άλλωστε, η στήριξη από τους Αμερικανούς είναι στην πραγματικότητα η τελευταία ελπίδα του ΣΥΡΙΖΑ.

Εντύπωση προκαλεί σε πολλούς στην Αριστερά η «κουτή» τακτική της ΝΔ. Συνηθισμένοι να θεωρούμε κοινωνία τον μικρόκοσμό μας, δυσκολευόμαστε συχνά να εξηγήσουμε την ακροδεξιά τροχιά της ΝΔ, τις ανάλγητες κοινωνικά θέσεις της. Παραβλέπουμε το γεγονός πως σε πολλούς τομείς ο ΣΥΡΙΖΑ έχει υπερκεράσει από τα δεξιά τη ΝΔ περιορίζοντάς της τα περιθώρια. Παραβλέπουμε κυρίως τη δεξιά μετατόπιση στο εσωτερικό της κοινωνίας που έχει επιφέρει η ήττα της Αριστεράς και του κινήματος. Όταν η ΝΔ φέρνει στο προσκήνιο τα ιδεολογήματα του «ανταγωνισμού», της «αριστείας» ή της «άρσης της μονιμότητας», όταν διατυπώνει ρατσιστικές θέσεις, εμείς θεωρούμε βέβαιη την αντίδραση της κοινωνίας. Μάλλον κάνουμε λάθος. Όπως σε όλη την Ευρώπη, με διαφορετικές ταχύτητες φυσικά, έτσι και στην Ελλάδα δυναμώνει ένα ρεύμα με αντιδραστικά κοινωνικά και ιδεολογικά χαρακτηριστικά και είναι αυτό που προσπαθεί να εκφράσει η ΝΔ.

Παίζουν τα χαρτιά με την Αριστερά απούσα…

Το μεγαλύτερο επικοινωνιακό όπλο του ΣΥΡΙΖΑ παραμένει… η απουσία της Αριστεράς. Δεν υπάρχει πολίτης, χωρίς σχέση με την εξουσία, που να είναι ικανοποιημένος από την κυβέρνηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ ελπίζει  να κερδίσει την τελευταία στιγμή τη μεγάλη μάζα των ανθρώπων που ανατριχιάζουν στην ιδέα της επανόδου της ΝΔ και δεν βλέπουν καμιά ουσιαστική πρόταση από την Αριστερά.

Βρισκόμαστε 9 μήνες πριν από τις ευρωεκλογές. Δεν υπάρχει δημοσκόπηση αστικού Μέσου που να μην δείχνει πώς η πλειοψηφία των πολιτών αντιμετωπίζει εχθρικά την ΕΕ. Το τεράστιο αυτό κοινωνικό δυναμικό αναζητά έκφραση. Η Αριστερά θα έπρεπε ήδη να συγκροτεί παντού ενωτικές κινήσεις κατά της ΕΕ που θα εκφράσουν με ουσιαστικό, αριστερό περιεχόμενο την κοινωνική δυναμική και δεν θα τη χαρίσουν στον ακροδεξιό σκεπτικισμό.

Βρισκόμαστε 9 μήνες πριν από τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Προνομιακός χώρος για την κοινή δράση και έκφραση όλων των μαχόμενων δυνάμεων για τα προβλήματα της ζωής των πολιτών και τη σύνδεσή τους με τις πολιτικές διεργασίες.

Βρισκόμαστε 9 μήνες πριν από τις εθνικές εκλογές. Η κυβέρνηση απονομιμοποιείται στα μάτια της κοινωνίας ενισχύοντας με κάθε πράξη της την πιο σκληρή Δεξιά. Η Αριστερά έπρεπε ήδη να παρουσιάζει πειστική πρόταση τόσο στο περιεχόμενο όσο και στον φορέα υλοποίησης!

Τέτοιες διεργασίες θα ενίσχυαν την αυτοπεποίθηση του μαζικού κινήματος, θα συνέβαλαν στην ενοποίηση και πολιτικοποίησή του.

Δυστυχώς τα πάντα κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση. Οι φορείς της Αριστεράς δεν βλέπουν την αντιμετώπιση της ήττας και της κρίσης στην υπέρβαση, στην ανώτερη σύνθεση αλλά στην ομφαλοσκόπηση, την πολυδιάσπαση και το ξεκαθάρισμα των «άλλων». Η έκφραση που ένα μέλος του ΚΚΕ έγραψε, «ένα μέτωπο χρειαζόμαστε, τη συμπόρευση με το ΚΚΕ»(!) είναι ενδεικτική της σύγχυσης εννοιών και προτεραιοτήτων και χαρακτηρίζει το σύνολο της Αριστεράς.

Οι καιροί δεν περιμένουν. Είναι ανάγκη τώρα να διατυπωθεί ένα συνολικό πολιτικό σχέδιο πάνω στο οποίο θα κληθούν να τοποθετηθούν όλοι. Ένα σχέδιο που θα διαπεράσει τους πολιτικούς χώρους και θα αποτελέσει βάση συσπείρωσης, προετοιμασίας και ελπίδας για το δύσκολο αύριο που έρχεται.

Τους επόμενους μήνες θα κριθούν πολλά. Ο ένας δρόμος είναι να δώσουμε μια μάχη για την τιμή των όπλων, για την «ενίσχυση των συνεπών δυνάμεων» (όλοι συνεπείς θεωρούν ότι είναι και, στο επίπεδο τουλάχιστον των προθέσεων, είναι…). Ο άλλος δρόμος είναι να προχωρήσουν τολμηρά τα μικρά βήματα αναδιάταξης της Αριστεράς που ξεκίνησαν.

Ας το πούμε με την ορολογία της επικαιρότητας: Αναγκαίος όσο ποτέ ο πραγματικός ανασχηματισμός της Αριστεράς που θα την καταστήσει ικανή να χαλάσει τα σχέδιά τους. Τώρα, δεν έχουμε απεριόριστο χρόνο.

 ΠΗΓΗ:- Kommon