Χαρίζουν την Αγροτική Τράπεζα

Λεωνίδας Βατικιώτης

Θυσία στο βωμό της ιδιωτικής κερδοφορίας γίνεται η Αγρο­τική Τράπεζα, μετά την εσπευ­σμένη μεν, παρότι αναμενόμε­νη, ανακοίνωση διαχωρισμού της σε «καλή» και «κακή» τράπεζα (με την πρώτη να συγκεντρώνει τα κερδοφό­ρα στοιχεία και η δεύτερη τα ζημιογό­να) και την πώληση του πρώτου κομμα­τιού στην Τράπεζα Πειραιώς, την προη­γούμενη Παρασκευή 27 Ιουλίου. Η πώ­ληση της ΑΤΕ φέρει φαρδιά πλατιά την υπογραφή του Μνημονίου και της τρόι­κας, καθώς η ιδιωτικοποίηση της απο­τελούσε σαφέστατο όρο του Μνημονί­ου κι ας υπόσχονταν προεκλογικά και τα τρία κόμματα της σημερινής κυβέρ­νησης ότι θα εξασφαλίσουν την επιβίω­ση της.

 

Πρόκειται για μια απόφαση που ενισχύει τις ολιγοπωλιακές τάσεις στην τραπεζική αγορά (εδώ δεν ισχύει η φι­λολογία περί ανοίγματος των «κλειστών επαγγελμάτων») καθώς σε συνάρτηση και με άλλες παράλληλες εξελίξεις, οδηγεί στην κυριαρχία 2-3 τραπεζικών ομί­λων στην εγχώρια αγορά και το σημαντικότερο, θωρακίζει κι ευνοεί με προ­κλητικό τρόπο τα ιδιωτικά συμφέροντα στον κλάδο, σε βάρος των δημοσίων. Όχι μάλιστα μόνο των εν δυνάμει δημο­σίων συμφερόντων, όπως για παράδειγ­μα η προοπτική δημιουργίας ενός ισχυ­ρού δημόσιου πυλώνα που θα μπορούσε να προκύψει από την συγχώνευση της Αγροτικής, του Ταχυδρομικού Ταμιευ­τηρίου και της Εθνικής Τράπεζας (ενδε­χόμενο που αποσύρεται οριστικά πλέον από το τραπέζι) αλλά και των ενεργών, τρεχόντων δημόσιων συμφερόντων.

Αδιάψευστος μάρτυρας, το τίμημα που θα καταβάλλει η Τράπεζα Πειραι­ώς για την εξαγορά της «καλής» ΑΤΕ, ύψους 95 εκ. ευρώ (όταν το 2010 προ­σέφερε 370 εκ. ευρώ για την εξαγορά της). Προσέξτε τι αγοράζει ο Μιχά­λης Σάλλας με 95 εκ. ευρώ (δίνοντας μια άλλη διάσταση στον όρο της εσωτε­ρικής υποτίμησης, που δεν πλήττει μό­νο τα εργατικά δικαιώματα αλλά και το δημόσιο συμφέρον): Καταθέσεις ύψους  14.3 δισ. ευρώ (που αποτελούν το σημα­ντικότερο στοιχείο του παθητικού ύψους 21,4 δισ. ευρώ) και στοιχεία ενεργητι­κού αξίας 14,7 δισ. ευρώ εκ των οποίων 10,6 δις αφορούν χορηγήσεις μετά από προβλέψεις (δηλαδή δάνεια καλής ποι­ότητας που εξυπηρετούνται κανονικά) και 4,2 δισ. ευρώ λοιπά στοιχεία ενερ­γητικού. Ως αποτέλεσμα αυτής της με­τάγγισης πλούτου, η νέα Τράπεζα Πει­ραιώς (διαθέτοντας πλέον ενεργητι­κό ύψους 75 δισ. ευρώ, καταθέσεις 35 δις για  δάνεια 47 δισ.) ανέρχεται στη δεύτερη θέση της εγχώριας τραπεζικής αγοράς.

Παρ όλ' αυτά, το «φούσκωμα» της Πειραιώς δεν πρόκειται να γλιτώσει τους φορολογούμενους από νέα βάρη που θα καταβάλουν, ώστε ο δείκτης κε­φαλαιακής επάρκειας της να φτάσει το πολυπόθητο όριο του 8%. Για να γίνει αυτό υπολογίζεται πως θα δοθούν από το. Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθε­ρότητας 3,5 δισ. ευρώ. Αν δίπλα σε αυ­τό το ιλιγγιώδες ποσό προστεθούν και τα 3,8 δισ. ευρώ που θα στοιχίσει η «κα­κή» τράπεζα, τότε προκύπτει ένας λογα­ριασμός συνολικής αξίας 7,3 δισ. ευρώ ή 7,2 δισ. ευρώ αν αφαιρέσουμε και το τί­μημα της εξαγοράς που θα καταβάλει η Πειραιώς, ύψους 95 εκ. ευρώ, το οποίο αξίζει να αναφερθεί ότι όπως ειπώθηκε στη Βουλή την Παρασκευή, ισοδυναμεί με την αξία του ακινήτου του Τσίλερ που έχει στην κατοχή της η τράπεζα...

Τόσο θα στοιχίσει στους Έλληνες φορολογού­μενους η εξαγορά της ΑΤΕ από την Πει­ραιώς, μέχρι στιγμής. Γιατί δεν αποκλεί­εται όσο η Τράπεζα Πειραιώς θα γιγα­ντώνεται και θα γίνεται «πολύ μεγάλη για να χρεοκοπήσει» εκβιάζοντας συνε­χώς τη χρηματοδότηση της από το κρά­τος, να έρχονται στο φως μαύρες τρύπες και λογιστικές αλχημείες με τη βοή­θεια των οποίων κατάφερνε μέχρι στιγμής να επιπλέει. Τέτοιες μέθοδοι ήρθαν στην επιφάνεια από πρόσφατο ρεπορ­τάζ του πρακτορείου Ρόιτερς, βάσει του οποίου ο Μιχ. Σάλλας συμμετείχε σε αυ­ξήσεις μετοχικού κεφαλαίου της Πειραι­ώς με δάνεια που έπαιρνε από την Μαρ-φίν μέσω υπεράκτιων εταιρειών. Η επι­νοητικότητα και η αλληλεγγύη των χρε­οκοπημένων τραπεζιτών σε όλο τους το μεγαλείο!

Με αφορμή τα παραπάνω αποκαλύ­πτεται ότι πίσω από τη μεταβίβαση, αυ­τό που επιτυγχάνεται είναι η διάσωση της Τράπεζας Πειραιώς, η οποία μάλι­στα έχει ήδη πάρει 4,2 δισ. ευρώ στο πλαίσιο της ανσκεφαλαιοποίησής της! Όλα τα υπόλοιπα, όπως για παράδειγ­μα το τεράστιο κόστος που θα είχε για τους φορολογούμενους η συνέχιση της λειτουργίας της ΑΤΕ, το οποίο επικα­λέστηκε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος προχθές στη Βουλή (κι ο οποί­ος να σημειωθεί πως πριν διοριστεί στην κεντρική τράπεζα, δούλευε ως αντιπρό­εδρος και διευθύνων σύμβουλος στην Τράπεζα Πειραιώς) αποτελούν αστήρι­χτη κινδυνολογία.

Η κυβέρνηση απαντώντας στην κρι­τική που έχει διατυπωθεί ότι η πώλη­ση της ΑΤΕ κυρίως έρχεται να δωρίσει στον αγοραστή την αγροτική γη που έχει μπει ώς ενέχυρο σε μη εξυπηρετούμε­να δάνεια μικρομεσαίων και μεγάλων καλλιεργητών, υποσχέθηκε νομοθετική ρύθμιση που θα αποτρέπει τη μεταβίβα­ση της γης. Το πιθανότερο ωστόσο εί­ναι κι αυτή η υπόσχεση να αποδειχθεί κενή περιεχομένου (πολύ περισσότερο αν λάβουμε υπόψη μας τα ανοίγματα της Πειραιώς στις «πράσινες μπίζνες» που χρειάζονται πρώτη ύλη, δηλαδή αγροτι­κή γη) όπως θα αποδειχθεί η προφορι­κή δέσμευση της διοίκησης της Τράπε­ζας Πειραιώς ότι δεν πρόκειται να μει­ωθούν οι θέσεις εργασίας: Τίποτε σχε­τικό δεν υπάρχει στο ΦΕΚ που εκδόθη­κε, με αποτέλεσμα να είναι πλέον στη διακριτική ευχέρεια του Μιχ. Σάλλα το τι θα γίνει με τους εργαζόμενους στην ΑΤΕ. Κρίνοντας δε από τις εργασιακές σχέσεις που επικρατούν στο εσωτερικό της Πειραιώς, χωρίς κίνδυνο μπορούμε να περιμένουμε τα χειρότερα...

Το ίδιο ισχύει και για τις άλλες τρά­πεζες που βρίσκονται στο μάτι του κυ­κλώνα. Κυρίως το Ταχυδρομικό Ταμιευ­τήριο που αποτελεί «την πρώτη τράπε­ζα στην Ελλάδα και την τρίτη στην Ευ­ρώπη σε κεφαλαιακή επάρκεια», όπως γράφει ανακοίνωση του συλλόγου εργα­ζομένων. Η σχεδιαζόμενη πώληση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου αποτελεί σκάνδαλο όχι μόνο λόγω του ότι η ποιό­τητα του χαρτοφυλακίου χορηγήσεων εί­ναι η καλύτερη της αγοράς κι έχει τις χα-μηλοτερες.επισφάλειες δανείων. Αποτε­λεί σκάνδαλο επίσης λόγω του ότι το ελ­ληνικό Δημόσιο που κατέχει το 34% του μετοχικού του κεφαλαίου, έχει εισπρά­ξει την τελευταία πενταετία 3 δισ. ευ­ρώ. Η πώληση του Ταμιευτηρίου επομέ­νως θα στερήσει τον κρατικό προϋπολο­γισμό από σημαντικά έσοδα που θα μπο­ρούσαν να διοχετευτούν για την άσκη­ση κοινωνικής πολιτικής, οξύνοντας έτσι τη δημοσιονομική κρίση, ενώ τώρα αυ­τά τα έσοδα θα μεταφερθούν στον ιδιωτικό τομέα, συμβάλλοντας στην υπέρβα­ση της κρίσης βιωσιμότητας αποτυχημέ­νων τραπεζιτών που θα δουν την κερδο­φορία τους να απογειώνεται.

Η τρίτη κίνηση που αναμένεται άμε­σα στο χώρο του χρηματοπιστωτικού το­μέα αφορά την πώληση της Εμπορικής Τράπεζας, στην οποία αυτή τη στιγμή απασχολούνται 5.200 εργαζόμενοι. Ως πιθανοί αγοραστές της Εμπορικής (με ενεργητικό ύψους 21 δισ. ευρώ, χορηγή­σεις δάνειων 19 δια και καταθέσεις 11 δισ. ευρώ) εμφανίζονται η Εθνική Τρά­πεζα και η Άλφα Μπανκ. Ζητούμενο εκ μέρους τους από την απόκτηση της Εμπορικής Τράπεζας είναι η εδραίωση της θέσης τους στην ελληνική αγορά.

Ακόμη κι αν ολοκληρωθούν επιτυ­χώς όλες αυτές οι εξαγορές και συγχω­νεύσεις του τραπεζικού κλάδου (που δεν αποκλείεται σύντομα να αποδει­χθούν ενδιάμεσα βήματα πριν την ολο­κληρωτική εξαγορά του από την Ντόιτσε Μπανκ), ο χρηματοπιστωτικός το­μέας δεν πρόκειται να ξεπεράσει την αστάθεια ή να λειτουργήσει περισσό­τερο ορθολογικά. Οι συντελούμενες αλλαγές εντείνουν τα κερδοσκοπικά -αντικοινωνικά χαρακτηριστικά της λει­τουργίας του, χωρίς να είναι βέβαιο ότι ξεφεύγει έστω από τη ζώνη της ζημιο­γόνας λειτουργίας. Προκαλεί εντύπω­ση για παράδειγμα η απροθυμία των αρχών να δώσουν στη δημοσιότητα τα πορίσματα της Μπλάκροκ, η οποία με­λέτησε τη βιωσιμότητα των ελληνικών τραπεζών. Αρχικά είχε ειπωθεί πως η έκθεση θα δινόταν στη δημοσιότητα τα Χριστούγεννα. Έκτοτε επικρατεί σιγή ιχθύος...

Όλα τα παραπάνω επιβεβαιώνουν πως η μοναδική λύση για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι η εθνικοποίη­ση του, με ταυτόχρονα εξασφάλιση των καταθέσεων και η δημιουργία εξ αρ­χής 2-3 εξειδικευμένων τραπεζών (μια για λιανική τραπεζική, μία αναπτυξι­ακή, μία που θα εξειδικεύεται στο δι­εθνές εμπόριο κ.λπ.) όπως συνέβαινε μέχρι και τη δεκαετία του '80.  Η δημι­ουργία ενός ριζικά καινούργιου τραπε­ζικού τομέα, που θα λειτουργεί όμως με κοινωνικό έλεγχο, κι όπου θα απασχο­ληθεί όλο το σημερινό προσωπικό, εί­ναι μονόδρομος για να μην πληρώσει ο ελληνικός λαός το κόστος της εξυγίανσης όπως γίνεται τώρα με την περίφημη ανακεφαλαιοποίηση που θα μας στοιχί­σει 50 δισ. ευρώ κι επίσης για να απο­φευχθεί η εξαγορά του κλάδου από διε­θνείς ανταγωνιστές, ενδεχόμενο που θα οξύνει τις δομικές αντιφάσεις του ελλη­νικού καπιταλισμού.

Πριν 5/8/12