Το Ισραήλ σκότωσε 222 διαδηλωτές από τον Μάρτιο του 2018

Πηγή: Eyal Sagiv – +972 Magazine
 
Μετάφραση/Επιμέλεια: Ανδρέας Κοσιάρης

Δύο γυναίκες και ένα έφηβο αγόρι στέκονται κοντά στον φράχτη που χωρίζει τη Γάζα από το Ισραήλ, κουνώντας Παλαιστινιακές σημαίες. Το αγόρι, ο 14χρονος Othman Hiles, φορά ένα λευκό πουκάμισο και σκούρο παντελόνι. Πλησιάζει τον φράχτη, τον ακουμπά, προχωρά παράλληλα με αυτόν για λίγα μέτρα και τον ακουμπά και πάλι. Βάζει το πόδι του στον φράχτη και αρχίζει να τον σκαρφαλώνει. Καθώς το δεύτερο πόδι του φτάνει στον φράχτη, ακούγεται πυροβολισμός. Ο Hiles χτυπιέται στο στήθος και πέφτει.

Ένα μήνα αφότου σκοτώθηκε ο Hiles, ο Γενικός Εισαγγελέας του Ισραηλινού Στρατού Sharon Afek διέταξε έρευνα για το περιστατικό. Περισσότερο από ένα χρόνο αργότερα — αφότου ο Afek είχε διατάξει άλλες 10 έρευνες για θανάτους διαδηλωτών από τη Γάζα στα χέρια Ισραηλινών στρατιωτών — ο στρατός ανακοίνωσε πως ο στρατιώτης που ήταν υπεύθυνος για τον θάνατο του Hiles καταδικάστηκε μέσω εξωδικαστικού διακανονισμού για «υπέρβαση εξουσίας με τρόπο που θέτει σε κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή και υγεία». Ο στρατός του επέβαλλε ποινή ενός μήνα στρατιωτικής εργασίας, 4μηνη ποινή φυλάκισης με αναστολή, και τον υποβίβασε στον βαθμό του απλού στρατιώτη.

Δε θα μάθουμε ποτέ τι συνέβη κατά τις συναντήσεις του σώματος της Γενικής Στρατιωτικής Εισαγγελίας (ΓΣΕ) στον ένα χρόνο που ο Afek και οι άνθρωποί του αποφάσισαν να ερευνήσουν τους θανάτους μονάχα 11 Παλαιστίνιων διαδηλωτών, να κατηγορήσουν μονάχα έναν στρατιώτη, να συμφωνήσουν σε έναν παράλογο εξωδικαστικό συμβιβασμό και, πιο σημαντικά, να αφήσουν τους κανονισμούς έναρξης πυρός του IDF ουσιαστικά ίδιους.

Όχι ότι έχει μεγάλη σημασία. Αυτό που έχει σημασία είναι τα γεγονότα: ο Hiles, μόνο δεκατεσσάρων, σκοτώθηκε πριν πάνω από ένα χρόνο, στις 13 Ιουλίου 2018. Αυτό που έχει σημασία είναι πως καταγράφτηκε σε βίντεο να πυροβολείται ενώ σκαρφάλωνε στον περιμετρικό φράχτη απέναντι από την πόλη της Γάζας κατά τη διάρκεια μιας από τις εβδομαδιαίες διαδηλώσεις των κατοίκων της Γάζας, που διεξάγονται σχεδόν κάθε σαββατοκύριακο από τα τέλη Μαρτίου 2018. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι από τότε που ξεκίνησαν αυτές οι διαδηλώσεις, οι Ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας έχουν σκοτώσει 222 διαδηλωτές και έχουν τραυματίσει περίπου 8.000 με αληθινά πυρά. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι 45 από τους δολοφονημένους ήταν ανήλικοι, 28 από αυτούς κάτω των 16, και πως η πλειοψηφία των νεκρών ή τραυματιών ήταν άοπλοι και δεν έθεταν σε κίνδυνο τους στρατιώτες, που ήταν οπλισμένοι και καλά προστατευμένοι πίσω από έναν ηλεκτρονικό φράχτη δεκάδες μέτρα μακριά. Υπήρχαν σκοποί, τζιπ, μέτρα ελέγχου πλήθους και, περιστασιακά, άρματα μάχης.

Διακόσιοι είκοσι δύο άνθρωποι σκοτώθηκαν.

Ο στρατός έχει αρνηθεί να κάνει ουσιαστικές αλλαγές στους κανονισμούς έναρξης πυρός, υποσχόμενος απλά να ερευνήσει «εξαιρετικά περιστατικά». Μέχρι σήμερα, η ΓΣΕ έχει αναγνωρίσει 11 τέτοιες υποθέσεις, σύμφωνα με ανακοίνωση του στρατού. Γιατί έντεκα; Γιατί αυτές οι έντεκα; Κανείς δε γνωρίζει.

Κάποια από τα περιστατικά καταγράφτηκαν σε βίντεο· άλλα, όπως η δολοφονία της διασώστριας Razan al-Najjar ή του έφηβου Muhammad Ayoub, τράβηξαν διεθνή προσοχή και κριτική. Είναι αυτοί οι λόγοι που ο στρατός επέλεξε να ερευνήσει αυτές τις υποθέσεις; Απίθανο. Γιατί δεν ερεύνησε άλλα, καλά καταγεγραμμένα και όχι λιγότερο σοκαριστικά περιστατικά, όπως η δολοφονία του 16χρονου Ahmad Abu Tyour, που πυροβολήθηκε από στρατιώτες αφότου τους πέταξε μια πέτρα την ώρα που τους χαιρετούσε;

Ο κύριος σκοπός της διερεύνησης αυτών των «εξαιρετικών περιστατικών» δεν είναι να αποκαλυφθεί η αλήθεια ή να γίνει σίγουρο ότι δε θα υπάρξουν άλλοι θάνατοι άοπλων, ακίνδυνων αμάχων. Ακριβώς το αντίθετο: γίνονται για να διατηρηθεί το ψεύτικο θέατρο ενός λειτουργικού συστήματος δικαιοσύνης και η διεστραμμένη λογική ότι η δολοφονία εκατοντάδων Παλαιστινίων και ο τραυματισμός χιλιάδων — επουδενί «εξαιρέσεις» — είναι νόμιμος

Αυτός είναι ο λόγος που αυτές οι έρευνες στερούνται νοήματος. Πάντα επικεντρώνονται στους στρατιώτες — ποτέ στους διοικητές που τους εκπαίδευσαν, ή στο Σώμα της ΓΣΕ που ενέκρινε τις διαδικασίες και τους κανονισμούς πυρός που τους οδηγούν. Αυτοί που φέρουν την αληθινή ευθύνη δεν πηγαίνουν ποτέ σε δίκη, ούτε έστω ερευνώνται.

Ο στρατός, εντωμεταξύ, προσπαθεί να μην ερευνά πολύ σκληρά. Αρκεί να εξετάσουμε το πώς η Μονάδα Ερευνών της Στρατονομίας — υπό τη στενή επίβλεψη της ΓΣΕ — χειρίζεται τις έρευνες: τις επεκτείνει για μήνες χωρίς να συλλέξει εξωτερικά πειστήρια, ενώ βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στις αναφορές των εμπλεκόμενων στρατιωτών (και, σε κάποιες περιπτώσεις, στις αναφορές των Παλαιστίνιων θυμάτων). Το Σώμα της ΓΣΕ βιάζεται να κλείσει την υπόθεση — ελλείψει στοιχείων (χωρίς προσπάθεια να συλλεχθούν) ή «ελλείψει ενοχής» — αφότου έχει δεχτεί άνευ όρων τις αναφορές των στρατιωτών, ακόμα κι όταν αντιφάσκουν μεταξύ τους.

Όμως ακόμα κι ένα επιτυχημένο σύστημα ξεπλύματος χρειάζεται ένα φύλλο συκής για να αποσιωπήσει την κριτική. Γι’αυτό, μια στο τόσο, μια έρευνα καταλήγει σε δίωξη και καταδίκη. Γιατί αυτός ο συγκεκριμένος στρατιώτης που σκότωσε τον 14χρονο Hiles; Κανείς δεν μπορεί να ξέρει — ακριβώς επειδή η καταδίκη σε αυτήν την υπόθεση είναι κομμάτι της συστημικής φάρσας.

Γι’αυτό ο στρατιώτης δεν κατηγορήθηκε για «ανθρωποκτονία» ή ακόμα και «ανθρωποκτονία εξ αμελείας», αλλά για «υπέρβαση εξουσίας με τρόπο που θέτει σε κίνδυνο ανθρώπινη ζωή και υγεία». Γι’αυτό, παρά τα πλάνα του αγοριού να στέκεται σχεδόν μόνος του δίπλα στον φράχτη σε μία ήσυχη περιοχή — χωρίς λόγους για να ισχυριστεί κανείς ότι οι βολές των ελεύθερων σκοπευτών δεν προορίζονταν για εκείνον — ο στρατός δήλωσε με πλήρη ειλικρίνεια ότι «η έρευνα δεν αποκάλυψε στοιχεία που να πληρούν τα εγκληματικά κριτήρια και να τεκμηριώνουν μια σχέση αιτίου μεταξύ του πυροβολισμού του στρατιώτη και του τραυματισμού του ταραχοποιού».

Κανείς μπορεί μονάχα να φανταστεί πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις στα γραφεία της ΓΣΕ στο Τελ Αβίβ, που εγκρίνει τους κανονισμούς πυρός, ανοίγει και κλείνει έρευνες για ανθρώπους που σκοτώνονται λόγω ακριβώς αυτών των κανονισμών, και αποφασίζει να δεχτεί εξωδικαστικούς διακανονισμούς υπερβολικά παράλογους για να ληφθούν στα σοβαρά.

Εντωμεταξύ, στην αποκλεισμένη Γάζα; Η Asmahan Hiles, μητέρα του Othman, αντιλαμβάνεται μια διαφορετική πραγματικότητα: «Από τότε που σκοτώθηκε ο Othman, έχω δει τα πλάνα ξανά και ξανά, διερωτώμενη, “Τι έκανε που ήταν τόσο τρομερό;”. Βλέπω το βίντεο και σπαράζω στο κλάμα. Ρωτώ τον εαυτό μου, πώς αισθάνθηκε την ώρα που η σφαίρα τρυπούσε το κορμί του; Προκάλεσε πολύ πόνο στο μικρό μου αγόρι; Πώς θα μπορούσε να αντέξει τον πόνο της σφαίρας όταν τον χτύπησε;».

Ο Eyal Zagiv είναι συντονιστής δεδομένων στην Ισραηλινή οργάνωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, B’ Tselem