3 Ιουνίου 1963 πέθανε εξόριστος στη Μόσχα ο Ναζίμ Χικμέτ

3 Ιουνίου 1963 πέθανε εξόριστος στη Μόσχα ο Ναζίμ Χικμέτ, ένας από τους σημαντικότερους Τούρκους λογοτέχνες του 20 ου αιώνα.

Ο Ναζίμ Χικμέτ Ραν (Nazim Hikmet Ran), όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη στις 15 Ιανουαρίου 1902

Ο ρομαντικός επαναστάτης -όπως τον έχουν αποκαλέσει οι κριτικοί -πέρασε πολλά χρόνια στη φυλακή για τις κομμουνιστικές του ιδέες και θεωρούνταν ίδαλμα της τουρκικής αριστεράς.
Στα ελληνικά ποιήματα του έχει μεταφράσει ο Γιάννης Ρίτσος ενώ έχουν μελοποιήσει ο Θάνος Μικρούτσικος και ο Μάνος Λοϊζος.


Ένα από τα πιο γνωστά αντιπολεμικά του ποιήματα είναι το “Μικρό κορίτσι” ( Kız Çocuğu) όπου στα αγγλικά είναι γνωστό ως ” I come and Stand at every door”.
Είναι η έκκληση από ένα επτάχρονο κορίτσι δέκα χρόνια μετά το θάνατο του στη Χιροσίμα.

Ο Χικμέτ ήταν σπουδαίος λυρικός ποιητής.
Επηρέασε σημαντικά την ποίηση στην Τουρκία το ’30 ενώ εισήγαγε τον ελεύθερο στίχο.
Στην αρχή έγραφε κυρίως πατριωτικά ποιήματα αλλά όταν στη Μόσχα ήλθε σε επαφή με το φουτουρισμό έκανε στροφή εγκαταλείποντας τις παραδοσιακές ποιητικές φόρμες.

Το έργο του

Ο Χικμέτ υπήρξε έξοχος χειριστής της γλώσσας και σπουδαίος λυρικός ποιητής. Εισήγαγε τον ελεύθερο στίχο κι ένα ευρύ φάσμα νέων θεμάτων στην ποίηση, επηρεάζοντας σημαντικά την τουρκική λογοτεχνία της δεκαετίας του '30. Στην αρχή έγραφε πατριωτικά ποιήματα, αλλά στη συνέχεια, όταν γνώρισε στη Μόσχα τον ρωσικό φουτουρισμό, εγκατέλειψε τις παραδοσιακές ποιητικές φόρμες, χρησιμοποιώντας εξαιρετικά πληθωρικές ποιητικές εικόνες, σε εντυπωσιακούς και απρόσμενους συσχετισμούς. Αργότερα, πάντως, ο τόνος αυτός μετριάστηκε. Η κριτική τον έχει χαρακτηρίσει ως «ρομαντικό κομουνιστή» και «ρομαντικό επαναστάτη».

Εκτός από ποίηση, ο Χικμέτ έγραψε το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα Οι Ρομαντικοί και ορισμένα θεατρικά έργα, το πιο γνωστό από τα οποία έχει τον τίτλο «Άραγε υπήρξε ο Ιβάν Ιβάνοβιτς;» Μετά τον θάνατό του όλα του έργα, που ήταν προηγουμένως απαγορευμένα από τη λογοκρισία, εκδόθηκαν και γνώρισαν μεγάλη επιτυχία στην Τουρκία.

Στα ελληνικά, ποιήματα του Ναζίμ Χικμέτ μετέφρασε ο Γιάννης Ρίτσος και ορισμένα από αυτά μελοποίησαν ο Μάνος Λοΐζος και ο Θάνος Μικρούτσικος.

Το ποίημά του Kız Çocuğu (Το μικρό κορίτσι) είναι μια έκκληση για την ειρήνη από ένα επτάχρονο κοριτσάκι, δέκα χρόνια μετά το θάνατό του στη Χιροσίμα. Είναι ένα από τα πιο σημαντικά αντιπολεμικά τραγούδια και το έχουν ερμηνεύσει σπουδαίοι καλλιτέχνες και συγκροτήματα, όπως η Τζόαν Μπαέζ, οι The Byrds, ο Πολ Ρόμπσον, οι This Mortal Coil, και The Fall. Στον αγγλόφωνο κόσμο είναι γνωστό με τους τίτλους I Come and Stand At Every Door, I Come and Stand At Your Door και Hiroshima Girl. Την προσαρμογή των στίχων έκανε ο Μπομπ Σίγκερ, ενώ η μουσική βασίζεται σε λαϊκό σκοπό της Σκωτίας.

Το 2001 ο γνωστός Τούρκος πιανίστας και συνθέτης Φαζίλ Σαί, συνέθεσε το ορατόριο Ναζίμ, σε ποίηση Ναζίμ Χικμέτ.

Ταξιδεύοντας ανοίγουμε τις πόρτες
κλείνουμε τις πόρτες
δρασκελάμε τις πόρτες
και στο τέρμα του μοναδικού μας ταξιδιού
μήτε πολιτεία μήτε και λιμάνι
Το τραίνο εκτροχιάζεται,
το πλοίο ναυαγεί,
τ’ αεροπλάνο συντρίβεται
Ένα μονάχα επισκεπτήριο στον πάγο χαραγμένο.
Αν είχα δικαίωμα, δικαίωμα εκλογής
Να ξαναρχίσω ή όχι τούτο το ταξίδι
τούτο το ταξίδι Θα το ξανάρχιζα,
Θα το ξανάρχιζα,

Δημοσιεύτηκε 3rd June 2015 από τον χρήστη kinisienergoipolites@gmail.com 

ΠΗΓΗ: Σαν σήμερα 3 Ιουνίου 1963 πέθανε εξόριστος στη Μόσχα ο Ναζίμ Χικμέτ, | " Kίνημα Ενεργοί Πολίτες " -