Το άγριο θηρίο της ήπιας προσαρμογής

του Θανάση Σκαμνάκη

Το πιο δύσκολο είναι να παλέψεις με τις εδραιωμένες πεποιθήσεις. Όχι τις απόψεις που ακούγονται κάθε βράδυ από τις οθόνες, είτε από ανόητους είτε από «εμβριθείς» παρουσιαστές και αναλυτές, αλλά από εκείνη τη, θρησκευτικής απλότητας, πίστη πως έτσι είναι τα πράγματα και δεν αλλάζουν, και η οποία αναλύεται σε χιλιάδες άλλες μικρές διαπιστώσεις βεβαιότητας: έτσι τα βρήκαμε, έτσι κάνουν όλοι, κανείς δεν άλλαξε τον κόσμο, κοκ. Όλα αυτά που σέρνουν μιά αποδοχή, μοιρολατρεία εν τέλει, και μιά ελπίδα σταθερότητας, ακόμα κι αν το σύμπαν καταρρέει γύρω σου. Ίσα ίσα πιο πολύ τότε. Όσο προστίθενται αβεβαιότητες στο περιβάλλον τόσο αναζητείται μια βεβαιότητα στον μικρόκοσμο. Φυσικά ως αυταπάτη. Αλλά ισχυρή αυταπάτη, ικανή να δημιουργεί πεποίθηση και να διαμορφώνει πραγματικότητα.

Μέσα σε αυτή την πραγματικότητα βολεύεται, περισσότερο σέρνεται, η ύπαρξή μας, κάτι που φτάσαμε να θεωρούμε φυσιολογικό, αν όχι και αναγκαίο, έκφραση του μοντέρνου καιρού που μας παρέχει ατομικές ευκολίες. Το επιβεβαιώνουν και οι στατιστικές, καθώς και όλες οι δημοσκοπήσεις των εταιριών!

Καίγονται γύρω οι θημωνιές, τα δάση, οι θάμνοι, κι εσύ γυρίζεις σπίτι, που το έχεις χτίσει πέτρινο ακολουθώντας τη σοφή συμβουλή του φρόνιμου από τα τρία γουρουνάκια, και το θεωρείς απόρθητο από τις επιβουλές του κακού λύκου, μαζεύεις οικογένεια και υπάρχοντα, και καταβρέχεις τους τοίχους, αρνούμενος να συνδράμεις εκείνους που τρέχουν να σβήσουν τις εστίες της φωτιάς. Ποιός γλιτώνει έτσι;

Το χειρότερο είναι πως οι ζωές αυτές διαμορφώνονται από μια εκούσια άγνοια που περνιέται για υπερηφάνεια. Αυτή είναι η εικόνα ενός μικρού και αμετάπειστου (και αμετακίνητου) κόσμου. Το ιδανικό πεδίο για να συντηρείται το εκάστοτε καθεστώς.

Η παλιά αυτή ιδέα και συνήθεια εκμοντερνίζεται και σκορπάει σε πολλά μεταμοντέρνα τεμάχια, όπου δεν υφίσταται αντικειμενική αλήθεια (καθένας και μια δική του), ή αντικειμενική πραγματικότητα, είσαι ό,τι νομίζεις, όπου κάθε αλήθεια είναι μοιρασμένη σε μερίδια και συνεπώς δεν μπορείς να πεις τι είναι γνώση και τι άγνοια, τι σωστό και τι λάθος. Όπου, εν τέλει, αυτό που συμβαίνει είναι το μόνο εφικτό και πραγματικό, ενώ αυτό που θέλουμε και, κυρίως, αυτό που χρειάζεται είναι ανέφικτο, μια ονειροφαντασία.

Με αυτό το άγριο θηρίο της ήπιας προσαρμογής η αναμέτρηση είναι άνιση. Και οι ελπίδες να το φάμε πριν μας καταπιεί μικρότερες. Αλλά ποτέ οι πιθανότητες δεν ήταν το πεδίο που αναπτύσσονταν οι μάχες των πο(ρ)θητών του κόσμου.

 ΠΡΙΝ