Η μάχη της Φλώρινας – Διαπράχθηκε ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα του Εθνικού Στρατού

Στις 11 Φλεβάρη ξεκινά μεγάλη επιχείρηση του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας για την κατάληψη της Φλώρινας (11-13/2/1949), που έχει καταγραφεί σαν η δυσκολότερη και μεγαλύτερη μάχη που έδωσε ο ΔΣΕ σε κατοικημένες περιοχές.

Απέναντί του είχε μια πολύ καλά οχυρωμένη πόλη, που την υπεράσπιζαν μεγάλες δυνάμεις του κυβερνητικού στρατού. Ο ΔΣΕ στη μάχη της Φλώρινας είχε πολύ μεγάλες απώλειες, πάνω από 800 νεκρούς και 930 τραυματίες.

Στις 12 Φλεβάρη 1949 διαπράχτηκε ένα μεγάλο έγκλημα από αξιωματικούς του εθνικού στρατού στη Φλώρινα. Εκτελούνταν, επιτόπου, τραυματίες του ΔΣΕ παραβιάζοντας αποτρόπαια κάθε στρατιωτική δεοντολογία και τις σχετικές διεθνείς συμβάσεις. Υπολογίζεται ότι εκτελέστηκαν περί τους 350 τραυματίες του ΔΣΕ. Εκεί έσκαψαν ένα λάκκο και με μπουλντόζες έριξαν μέσα τα πτώματα – ανάμεσα στα πτώματα υπήρχαν και μαχητές του ΔΣΕ που ήταν ακόμα ζωντανοί-ημιθανείς!

***

Οι συσχετισμοί

    Στη Φλώρινα , από τις 11 μέχρι τις 13 Φλεβάρη του 1949, ο ΔΣΕ έδωσε μία από τις πιο σκληρές μάχες του. Η μάχητης Φλώρινας έχει καταγραφεί σαν η δυσκολότερη και μεγαλύτερη μάχηπου έδωσε ο ΔΣΕ σε κατοικημένους χώρους. Απέναντί του είχε μια πολύ καλά οχυρωμένη πόλη, που την υπεράσπιζαν μεγάλες δυνάμεις του Αστικού Στρατού (ΑΣ) και είχαν στη διάθεσή τους άφθονο πολεμικό υλικό.

    Η διαταγή του Γενικού Αρχηγείου για τις επιχειρήσεις στη Φλώρινα εκδόθηκε στις 5-2-1949. Παράλληλα, όμως, ετοιμαζόταν γι’ αυτήν τη μάχη και ο αστικός στρατός που είχε έγκαιρα αντιληφθεί τις προθέσεις του ΔΣΕ. Γνώριζε τη συγκέντρωση μεγάλων δυνάμεων του ΔΣΕ στην περιοχή και τις εντατικές ασκήσεις με πραγματικά πυρά.

    Το γεγονός ότι ο αστικός στρατός ήταν προετοιμασμένος γι’ αυτήν τη μάχη , σε συνδυασμό με το συσχετισμό δύναμης, έδινε εξαρχής στη μάχη το χαρακτήρα της άνισης. Ο ΔΣΕ είχε χάσει το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού, με αποτέλεσμα να βρίσκεται σε μειονεκτική θέση από το ξεκίνημά της.

    Οι στρατιωτικοί συσχετισμοί

    Για τη μάχη ο αστικός στρατός είχε διατάξει όλες τις δυνάμεις της 2ης Μεραρχίας του, που αποτελούνταν από την 3 Ταξιαρχία με τα 501, 502, 503 Τάγματα Πεζικού, την 21 Ταξιαρχία με τα 504, 505, 506 Τάγματα Πεζικού, την 22 Ταξιαρχία με τα 507, 508, 509 Τάγματα Πεζικού. Στο Πυροβολικό διέθετε 1 Μοίρα Πεδινού Πυροβολικού, 2 Πυροβολαρχίες Ορειβατικού Πυροβολικού, 1 Πυροβολαρχία Μέσων Πυροβόλων.

    Επίσης έναν ουλαμό θωρακισμένων, καθώς επίσης και τις τοπικές δυνάμεις Χωροφυλακής, ΜΑΥ – ΜΕΑ. Σύνολο 8.000 φαντάρους, 300 χωροφύλακες και 1.000 MAY – MEΑ. Πρόσθετα σ’ αυτές τις δυνάμεις στάλθηκαν για ενίσχυσή τους: Το 105 ΤΠ της 77 Ταξιαρχίας, το 615 ΤΠ της 31 Ταξιαρχίας, το 514 ΤΠ της 32 Ταξιαρχίας, το 556 και 517 ΤΠ μείον Διλοχία και Ιλη Αρμάτων και Ιλη Θωρακισμένων από Κοζάνη προς Φλώρινα , Ιλη Θωρακισμένων από Καστοριά προς Φλώρινα , μία Πυροβολαρχία του 102 ΣΠ από Καστοριά προς Φλώρινα , μια Πυροβολαρχία του 107 ΣΠΠ από Εδεσσα προς Φλώρινα .

    Απέναντι σ’ αυτήν τη τρομαχτική δύναμη πυρός, ο ΔΣΕ είχε να διαθέσει: Από τη 10η Μεραρχία του την 14 Ταξιαρχία με τα 580, 589, 601 Τάγματα συν Διλοχία Σαμποτέρ, Λόχο Κυνηγών Αρμάτων Μάχης (ΚΑΜ), Αντιαρματικό ουλαμό συν 1 ορειβατικό πυροβόλο, Αντιαεροπορικό ουλαμό. Την 103 Ταξιαρχία με Ι, ΙΙ, ΙΙΙ Τάγματα (Διλοχίες) συν Διμοιρία Σαμποτέρ, Αντιαρματικό ουλαμό και Διμοιρία Αντιαεροπορικής Αμυνας (5 μυδράλια).

    Απο την 11η Μεραρχία, την 18 Ταξιαρχία με δυο διλοχίες πεζικού συν διλοχία Σαμποτέρ, Λόχο Κυνηγών Αρμάτων Μάχης , Αντιαεροπορικό ουλαμό συν 1 ορειβατικό πυροβόλο, την 107 Ταξιαρχία με τα 538, 539, 588 Τάγματα (Διλοχίες) συν ουλαμό και 1 Πυροβολαρχία ορειβατικού πυροβολικού (4 κανονιά). Από την 9η Μεραρχία την 108 ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ με δυο (τα Ι και ΙΙΙ) τάγματα (Διλοχίες). Το III Τάγμα είχε τρεις λόχους των 45-50 ανδρών.

    Στην εφεδρεία ήταν η Σχολή Αξιωματικών του Γενικού Αρχηγείου, ενώ ειδική συμβολή προβλεπόταν από το Αρχηγείο Καϊμακτσαλάν με 1 Τάγμα Πεζικού συν 2 Ιλες Ιππικού, τρεισήμισι ορειβατικές πυροβολαρχίες, ένα τάγμα τραυματιοφορέων και έναν όρχο αυτοκινήτων.

    Ηθικοπολιτική ανωτερότητα του ΔΣΕ

    Η μάχη ήταν εξαρχής άνιση, όμως οι μαχητές και οι μαχήτριες του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας πολέμησαν με άφθαστο κομμουνιστικό ηρωισμό και αυτοθυσία, έχοντας συναίσθηση του κομματικού τους καθήκοντος και της αποστολής τους. Αντιμετώπισαν αφάνταστα δύσκολες συνθήκες και παρά τον άνισο συσχετισμό δυνάμεων ανέδειξαν περίτρανα την ηθικοπολιτική ανωτερότητα και τη γενναιότητα του ΔΣΕ.

    Ο ΔΣΕ στη μάχη της Φλώρινας είχε πολύ μεγάλες απώλειες, πάνω από 800 νεκρούς και 930 τραυματίες. Μετά το τέλος των επιχειρήσεων, ο ΑΣ μάζεψε τους νεκρούς μαχητές του ΔΣΕ μαζί με πολλούς τραυματίες και με μπουλντόζες όλους μαζί, ζωντανούς και νεκρούς, τους παράχωσε σε ένα λάκκο, στο χωράφι που είναι στη νοτιοανατολική πλευρά της πόλης, στην Περιοχή Αγιος Γεώργιος.

    Πηγή: Ριζοσπάστης

***

Μαρτυρία μαχητή που συμμετείχε στις επιχειρήσεις

    Λέγομαι Σεραφείμ Φλώρος – Κούτσικος. Γεννήθηκα το 1930 στο χωριό Παλιούρι Καρδίτσας. Σε ηλικία 17 χρόνων, το 1947, κατατάχτηκα στο Αρχηγείο Αγράφων του ΔΣΕ. Με την μεγάλη πορεία έφτασα στο Γράμμο. Ημουν διοικητής διμοιρίας συνδέσμων στην 103 Ταξιαρχία. Συμμετείχα στην εποποιία του Γράμμου το 1948 και με τον ελιγμό πέρασα στο Βίτσι. Το φθινόπωρο του 1948 εντάχθηκα στο λόχο κυνηγών Αρμάτων της 103 Ταξιαρχίας. Πήρα μέρος στη μάχη της Νάουσας(11-14/1/1948). Εκεί τραυματίστηκα ελαφρά.

    Στις 11 Φλεβάρη 1949, το τμήμα μας ξεκίνησε από τη Βίγλα προς Φλώρινα. Στις 12.2.1949 άρχισε η μάχη. Με Πάντζερ – Φάους κάναμε το πρώτο χτύπημα. Το τμήμα στρατού υποχώρησε. Εμείς μπήκαμε μέσα στην πόλη από την πλευρά της Γεωργικής Σχολής. Αφού κάναμε οδομαχίες επί 2-3 ώρες, πήραμε διαταγή να οπισθοχωρήσουμε μέσα σε συνθήκες σκληρής παγωνιάς και στα χιόνια. Ο στρατός έκανε αντεπίθεση, το τμήμα μας εγκλωβίστηκε, είχαμε πολλούς νεκρούς και τραυματίες. Εγώ τραυματίστηκα βαριά στο αριστερό πόδι και δεν μπορούσα να περπατήσω. Η ομάδα τραυματιοφορέων με βοήθησε και με έβαλε πάνω στο άλογο, εγώ, όμως, έπεσα από το άλογο και έμεινα εκεί 24 ώρες. Με βρήκαν 2 φαντάροι και ο υπολοχαγός Βυζάντιος του Α2. Ο υπολοχαγός Βυζάντιος τράβηξε αμέσως το πιστόλι του να με πυροβολήσει. Τότε, ένας στρατιώτης, Γκίζας Αλέκος, από τα Φάρσαλα, εμπόδισε τον υπολοχαγό Βυζάντιο να με πυροβολήσει λέγοντάς του: “Μικρό παιδί είναι, τραυματίας, μην το κάνεις αυτό”. Ενας από τους φαντάρους μου είπε ότι “ο υπολοχαγός Βυζάντιος εκτέλεσε 52 τραυματισμένους εκείνη την ημέρα”.

    Αφού σώθηκα, τελικά, πέρασα στρατοδικείο και καταδικάστηκα σε 10 χρόνια φυλακή με αναστολή. Στη φυλακή έμεινα 12 μήνες. Μετά το 1950, όμως, πέρασα από το Κακουργιοδικείο της Φλώρινας. Στο Κακουργιοδικείο παραβρέθηκε ως μάρτυρας κατηγορίας ενάντιά μας, ο ίδιος ο υπολοχαγός Βυζάντιος. Ενας από τους δικαστές του Κακουργιοδικείου έκανε πολλές ερωτήσεις στον υπολοχαγό Βυζάντιο και ανοιχτά τον επετίμησε γιατί “εκτέλεσε εν ψυχρώ 50 τραυματισμένα άτομα”.

    Παρόμοια περιπέτεια είχε ο συμπατριώτης μου, τραυματισμένος στη Φλώρινα, ο Οικονόμου Βασίλης, αδελφός του αετού του θεσσαλικού ιππικού, του Γαζή, από το Λεοντάρι Σοφάδων και ο Τσαρούχας από το Θραψίμι Καρδίτσας. Μετά την ανάρρωσή μου επέστρεψα στο χωριό μου Παλιούρι, έκανα οικογένεια και συνεχίζω τον αγώνα μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ για τα ιδανικά που αγωνίστηκε ο ΔΣΕ.

    Παλιούρι Καρδίτσας, 20 Οκτώβρη 2007.

***

Μαρτυρία μαχήτριας που συμμετείχε στις επιχειρήσεις

Αναστασία Χριστακάκη από τις Ανω Κλεινές της Φλώρινας .  Από τα 16 της στο βουνό. Νοσοκόμα στην αρχή, τηλεφωνήτρια στη συνέχεια. Παρούσα στη μάχη του Κλέφτη, μετά στον ελιγμό, ύστερα στο Μάλι Μάδι, αργότερα στην 11η Μεραρχία, με τη δύναμη της οποίας πήρε μέρος στη μάχη της Φλώρινας .

    Φύγαμε απ’ την έδρα της Μεραρχίας, που ήταν στο Λέσιτς, απέναντι απ’ τον Κώττα και φτάσαμε στο Πισοδέρι, τότε το χωριό ήταν πάνω από τον δρόμο. Αρχισε να σουρουπώνει, αλλά όσο ανεβαίναμε τόσο ανέβαινε και το χιόνι. Ανεβήκαμε στη Βίγλα και μέχρι να βγούμε επάνω σχεδόν με σκέπαζε το χιόνι, τόσο πολύ. Οταν φτάσαμε ήταν τόσο πολύ το χιόνι που νόμιζα ότι θα μείνω εκεί, ήθελε δύναμη για να βγαίνεις. Φύγαμε αριστερά και πήγαμε στο Μπούφι. Πολύς κόσμος, μείναμε στο σχολείο και λίγο μετά το μεσημέρι ξεκινήσαμε για τη Φλώρινα . Πορεία στο πλάι του βουνού, βγήκαμε πάνω απ’ το χωριό μου. Χιόνι παντού. Κινηθήκαμε ψηλά παράλληλα με τον δρόμο που πήγαινε Γιουγκοσλαβία. Μπροστά ήδη γινόταν μάχη . Φτάσαμε σ’ ένα ύψωμα κι είχαμε όλη την πόλη από κάτω. Είχα τον ασύρματο της διοίκησης με λοχαγό διοίκησης τον Μπέλτσο. Ημασταν τρεις ασυρματιστές. Η Φρόσω είχε πάει με την ταξιαρχία του Λευτεριά στην κάτω πλευρά στο ποτάμι. Εκεί σκοτώθηκε ο Λευτεριάς. Παγιδευτήκαν μόλις μπήκαν μέσα στην πόλη. Είχαν μπει πρώτοι οι ελεύθεροι σκοπευτές, αλλά πήραν διαταγή να γυρίσουν. Στην επιστροφή κινηθήκαμε περίπου στο ύψος του δρόμου που έρχεται σήμερα από τη Βίγλα. Συμπτυχθήκαμε. Είχαμε καταλάβει ότι το σχέδιο της μάχης ήταν ήδη γνωστό στο στρατό. Αφήσαμε πολλά θύματα. Ακούγαμε τους τραυματίες νύχτα μέσα στο χιόνι που ήταν βαμμένο απ’ τα αίματα. Μετά μάθαμε πως τους θάψανε νεκρούς και τραυματίες στο λάκκο…

αναδημοσίευση από: ΑΤΕΧΝΩΣ- Η μάχη της Φλώρινας – Διαπράχθηκε ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα του Εθνικού Στρατού