Ατομικές συμβάσεις για δουλοπάροικους, (του Νίκου Γουρλά)

Η υπουργός Εργασίας σε συνέντευξη της στην ΕΡΤ επανέλαβε για πολλοστή φορά ότι οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας (ΣΣΕ) επανέρχονται μετά την λήξη των μνημονίων. Θα αναμένουμε να δούμε λοιπόν τι είδους συλλογικές συμβάσεις θα επανέλθουν, όμως δεν μπορεί παρά να είμαστε κάτι παραπάνω από επιφυλακτικοί και καχύποπτοι γιατί είναι σχεδόν βέβαιο ότι η ισχυρή αντίθεση των «κοινωνικών εταίρων» (ΣΕΒ) θα καθορίσει το τελικό αποτέλεσμα αφού ακόμα οι «θεσμοί» δεν έχουν πει τον τελευταίο λόγο. Κεντρικό ζήτημα για τον ΣΕΒ είναι η μη διατάραξη της «ισορροπίας» που έχει επέλθει στην αγορά εργασίας στην περίοδο της κρίσης. Θεωρεί απαράβατο όρο τη διατήρηση ολόκληρου του αντεργατικού θεσμικού πλαισίου που διαμόρφωσε η πολιτική διαχείρισης της κρίσης για την έξοδο απ' αυτήν σε όφελος του κεφαλαίου.

Με αυτό το βασικό για τους επιχειρηματικούς ομίλους ζήτημα, αντιμετωπίζει ο ΣΕΒ τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και τις ΣΣΕ. Είναι βέβαιο σχεδόν ότι τελικά αυτό που θα επαναφέρει η κυβέρνηση θα είναι ΣΣΕ που θα δίνουν τα περιθώρια στην εργοδοσία να μην υποχρεούται στην εφαρμογή τους, όπως ανοικτά ζητά σε παρέμβαση του ο ΟΟΣΑ!

«Ο Οργανισμός τάσσεται μεν υπέρ της επαναφοράς των συλλογικών συμβάσεων στο προσκήνιο της αγοράς εργασίας, θέτει όμως συγκεκριμένες προϋποθέσεις υπό τις οποίες για παράδειγμα θα μπορεί να επεκτείνεται μια κλαδική σύμβαση, και κυρίως προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα μπορούν οι επιχειρήσεις να τις παρακάμπτουν» (ΕΔΩ)  Εξάλλου, είναι πρόσφατο το κυβερνητικό πυροτέχνημα (13/6/2018) περί δήθεν επεκτασιμότητας των ήδη υπαρχουσών συμβάσεων που στην πραγματικότητα οι εργοδότες αν, και μόνο αν, ήθελαν εφάρμοζαν. Η εφαρμογή τους δηλαδή δεν ήταν υποχρεωτική!

Η υπουργός μάλιστα στην συνέντευξη της ανέφερε ότι ήδη, οι ενεργές κλαδικές συμβάσεις φτάνουν τις 25, ενώ τόνισε ότι οι κλαδικές συλλογικές συμβάσεις θα αρχίσουν να επεκτείνονται και να υπερισχύουν των επιχειρησιακών. Αυτό βέβαια δεν ισχύει όπως αποκαλύπτουν συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι (ΕΔΩ) Αυτή την προοπτική η υπουργός την κάλυπτε με απίθανες γενικολογίες και ασάφειες που μόνο καλό δεν προμηνύουν.

Η υπουργός επιπλέον δεν απάντησε αν θα καταργήσει όλο το αντεργατικό πλαίσιο διάλυσης των εργασιακών δικαιωμάτων που είναι ψηφισμένο από το 2010. Δεν απάντησε αν θα εξακολουθεί να ισχύει το άθλιο καθεστώς των ατομικών συμβάσεων που στην πραγματικότητα πρόκειται για συμβάσεις δουλοπάροικων, που εξασφαλίζουν την εξ ανάγκης συναίνεση του εργαζομένου στην καταπάτηση ακόμα και αυτής της απομείνασας εργατικής νομοθεσίας.

Κραυγαλέο παράδειγμα η περίπτωση της ανώνυμης εταιρίας AE Nikolidakis Group. Η συγκεκριμένη εταιρία, όπως καταγγέλλουν με ερώτηση τους οι βουλευτές του ΚΚΕ, Χρήστος Κατσώτης, Σάκης Βαρδαλής και Διαμάντω Μανωλάκου, «έχει το δικαίωμα όπως ορίζει η ατομική σύμβαση να απασχολεί τον εργαζόμενο όπου θέλει, όπως θέλει, για όσο χρόνο θέλει και ταυτόχρονα τον αμείβει με όσο μισθό θέλει. Πλήρης, δηλαδή, εργοδοτική ασυδοσία»!

Το ΚΚΕ στην κοινοβουλευτική του ερώτηση παραθέτει ορισμένους χαρακτηριστικούς όρους της ατομικής σύμβασης, οι οποίοι ουσιαστικά επιβεβαιώνουν το καθεστώς της σύγχρονης δουλείας. Η υπουργός δεν πήρε σαφή θέση αν θα καταργηθούν με νόμο αυτές οι δυνατότητες. Ενδεικτικά λοιπόν αναφέρεται:

«Ο μισθωτός είναι υποχρεωμένος να παρέχει τις υπηρεσίες του είτε στην έδρα της εργοδότριας είτε σε οτιδήποτε άλλο εντός της ελληνικής επικράτειας εργοτάξιο ή χώρο εργασίας ή δραστηριότητας της εργοδότριάς του, αναλόγως των αναγκών αυτής, θεωρείται δε έδρα αυτής...

Τυχόν αδικαιολόγητη άρνηση μετάβασης του μισθωτού εις τον εκάστοτε καθοριζόμενο από την εργοδότρια τόπο εργασίας ή και να αλλάζει το αντικείμενο αποτελεί μονομερή καταγγελία της παρούσης ατομικής συμβάσεως υπαιτιότητα αυτού.

Η εταιρεία, κατά την ελεύθερη κρίση της, έχει το δικαίωμα να μεταθέτει το μισθωτό, πρόσκαιρα ή μόνιμα, σε οποιαδήποτε από τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις της ή αυτές που θα ιδρυθούν μελλοντικά εντός ή εκτός Νομού Βοιωτίας.

Οι αλλαγές αυτές δεν αποτελούν μονομερή βλαπτική μεταβολή, ούτε δημιουργούν οποιαδήποτε υποχρέωση στην εταιρεία πέρα από την πληρωμή του μηνιαίου μισθού».

Όλη η Ελλάδα μια γειτονιά

Ο ορισμός όλης της επικράτειας ως τόπος παροχής εργασίας σαφώς είναι παράνομο. Το να ορίζεται το αντικείμενο εργασίας όπως θέλει κάθε φορά η εργοδοσία χωρίς την συναίνεση του εργαζομένου, και κατά συνέπεια, η θέση και η ειδικότητα στην οποία υποτίθεται ότι προσλαμβάνεται ο εργαζόμενος να μπορούν να αλλάζουν οποτεδήποτε, ανάλογα με το τι θέλει η εργοδοσία, είναι επίσης κραυγαλέα παρανομία.

Όμως εκεί που κουρελιάζεται ακόμα και η κλασική έννοια και αστικού δικαίου είναι ότι αν αρνηθεί ο εργαζόμενος να υποκύψει στις παραπάνω παρανομίες αυτό θεωρείται μονομερής καταγγελία της σύμβασης με υπαιτιότητα του εργαζόμενου, άρα απόλυση χωρίς αποζημίωση.

Ωράριο; Ποιο ωράριο;

«Ο μισθωτός θα εργάζεται επί 8ωρο ημερησίως και 5ήμερο εβδομαδιαίως. Όμως, η έναρξη, η λήξη και τα λοιπά στοιχεία του ημερήσιου ή εβδομαδιαίου ωραρίου (όχι η διάρκειά του) μπορούν να μεταβάλλονται ελεύθερα από την εταιρεία, η οποία δικαιούται να καθορίζει ελεύθερα το εκάστοτε πρόγραμμα εργασίας. Ο μισθωτός αποδέχεται ότι για την συμπλήρωση των ως άνω 40 ωρών / εβδομάδα θα εργάζεται και Σάββατο αναλόγως των παρουσιαζομένων αναγκών της εργοδότριας, λαμβάνοντας ρεπό μία οποιαδήποτε άλλη μέρα της εβδομάδας. Σε κάθε περίπτωση για τον υπολογισμό των ως άνω ωρών εργασίας δεν θα συνυπολογίζονται οι ώρες νόμιμης υπέρβασης του ωραρίου εργασίας των λοιπών εργάσιμων ημερών».

Εδώ ο νομοθέτης σηκώνει τα χέρια ψηλά, καθώς ενώ αναφέρεται ότι ο εργαζόμενος εργάζεται 8ωρο - 5θήμερο, μόνο τέτοιο δεν είναι, αφού όχι μόνο η έναρξη αλλά και η λήξη του ημερήσιου χρόνου εργασίας αλλάζουν ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες. Στην πραγματικότητα, ο εργαζόμενος γίνεται «λάστιχο», καθώς είναι υποχρεωμένος να εργάζεται όσες ώρες κάθε μέρα απαιτεί η επιχείρηση και με τις ώρες έναρξης και λήξης της εργασίας να αλλάζουν και αυτές. 

Αυτό σημαίνει ότι ο εργαζόμενος δεν πρέπει να έχει καμία καμία προσωπική και οικογενειακή ζωή, αφού κανένας προγραμματισμός μέσα σε αυτές τις συνθήκες δεν μπορεί να γίνει. Επιπλέον, η εταιρεία διατηρεί το δικαίωμα να επιβάλει τη νόμιμη υπερωριακή απασχόληση, η οποία εννοείται είναι πέραν των 40 ωρών εργασίας τη βδομάδα.

Απαγορεύεται κάθε παροχή πέραν του κατώτατου μισθού

«Ρητά συμφωνείται ότι για την αμοιβή του μισθωτού σύμφωνα με το άρθρο 7 και 8 της παρούσης δεν θα καταβάλλεται κανένα απολύτως επίδομα, ως γάμου, τέκνων κ.λπ. που τυχόν προβλέπεται από ΣΣΕ, καθόσον η εργοδότρια δεν είναι μέλος καμιάς συνδικαλιστικής οργάνωσης εργοδοτών.

Πέραν της ως άνω αμοιβής, οποιαδήποτε παροχή σε είδος ή χρήμα θα συνιστά ανάλογα με την περίπτωση, είτε λειτουργική δαπάνη της εταιρείας που γίνεται για το συμφέρον της και συγκεκριμένα για την καλύτερη διεξαγωγή των εργασιών της, είτε παροχή από ελευθεριότητα για την οποία διατηρεί την επιφύλαξη να την καταργεί, να την μεταβάλλει ή και να την τροποποιεί οποτεδήποτε μονομερώς».

Εδώ λοιπόν κυρία Αχτσιόγλου διαπιστώνουμε ότι η ατομική σύμβαση καταργεί ακόμα και την σημερινή άθλια ΕΓΣΣΕ, που μόνο στα λόγια αποδέχεται, αφού από την αμοιβή του κατώτερου μισθού εξαιρεί το επίδομα γάμου, αλλά και τις τριετίες (τυχόν προϋπηρεσία), καθόσον ρητά ορίζει πως «δεν θα καταβάλλεται κανένα απολύτως επίδομα, ως γάμου, τέκνων κ.λπ. που τυχόν προβλέπεται από ΣΣΕ». 

Άρα το ότι αναφέρεται η ΕΓΣΣΕ είναι μόνο και μόνο για να υπάρχει και κάποια επίφαση νομιμότητας γιατί το μόνο που περιέχει από αυτή είναι ένας κατώτερος μισθός χωρίς κανένα επίδομα. Τέλος, για να οδηγηθεί ο εργοδοτικός δεσποτισμός στα άκρα, η εργοδοσία δεν αναγνωρίζει και δεν δεσμεύεται από καμία άλλη Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, προβάλλοντας τον γνωστό ισχυρισμό ότι δεν είναι μέλος καμίας εργοδοτικής οργάνωσης, χωρίς κανείς βεβαίως να μπορεί να αποδείξει του λόγου το αληθές.

Αυτό το τοπίο που είναι η συνήθης κατάσταση στους εργασιακούς χώρους η υπουργός Εργασίας δεν μας έπεισε στην συνέντευξη της ότι θα το καταργήσει. Γιατί η επαναφορά των όποιων ΣΣΕ, αν δεν συνοδεύεται με την αντίστοιχη κατάργηση όλου του αντεργατικού οπλοστασίου που ψηφίστηκε από τις κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ – ΝΔ και διατήρησαν οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, θα είναι ακόμα μια ψευδεπίγραφη υπόσχεση χωρίς κανένα πραγματικό αντίκρισμα για τους εργαζόμενους.

ΠΗΓΗ - Kommon