«Σπέρνουν» ανεμογεννήτριες στα απάτητα Αγραφα

Συντάκτης: 

Τάσος Σαραντής

Η λαίλαπα της εγκατάστασης γιγαντιαίων ανεμογεννητριών βιομηχανικής κλίμακας ξαναχτυπά, αυτή τη φορά στις απάτητες κορυφές των Αγράφων, στο μεγαλύτερο ώς τώρα υψόμετρο όπου θα εγκατασταθούν αιολικά στη χώρα μας, σε μια -κατά τα λοιπά- προστατευόμενη περιοχή.

Στην εγκατάσταση των δύο αιολικών πάρκων αντιδρούν έντονα και με προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας φορείς και πολίτες της περιοχής, ενώ οι εταιρείες που έλαβαν τις άδειες εγκατάστασης απειλούν τους πάντες και προς όλες τις κατευθύνσεις με αγωγές και απαίτηση αποζημιώσεων στο ενδεχόμενο ματαίωσης της επένδυσής τους.

Η πρόσφατη αδειοδότηση των δύο αιολικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή των Αγράφων από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αφορά έναν σταθμό ισχύος 46 MW που θα κατασκευάσει η εταιρεία ΑΝΕΜΟΔΟΜΙΚΗ ΑΕΕ στη θέση «Γραμμένη - Τούρλα - Καρνόπι» και έναν που θα κατασκευάσει η εταιρεία ΠΟΥΝΕΝΤΗΣ ΑΕΕ ισχύος 40 MW στη θέση «Μιχός - Βοϊδολίβαδο - Απέλινα» σε τμήμα προστατευόμενης περιοχής Natura. Και οι δύο εταιρείες ανήκουν στον όμιλο ΕΛ.ΤΕΧ. ΑΝΕΜΟΣ.

Οι δύο μεγάλες εγκαταστάσεις ανεμογεννητριών πρόκειται να κατασκευαστούν στις απάτητες κορυφές των Αγράφων σε υψόμετρο 1.600-2.000 μέτρων.

Τα αιολικά θα τοποθετηθούν σε μήκος που ξεπερνά τα 7 χιλιόμετρα συνολικά (4 χλμ. το ένα και 3 χλμ. το άλλο) στις «γυμνές» κορυφογραμμές στα βουνά των Αγράφων, στα όρια Ευρυτανίας και Καρδίτσας, επί του Δήμου Αγράφων.

Το ύψος των συνολικά 40 ανεμογεννητριών θα φτάνει τα 120 μέτρα (80 μ. πυλώνας και 40 μ. πτερύγιο). Συνολικά, θα καταλαμβάνουν έκταση 90.000 τ.μ. στο σύνορο των δύο νομών, σύμφωνα με τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) των έργων.

Για τη μεταφορά των τεράστιων ανεμογεννητριών, μακριά από κατάλληλα οδικά δίκτυα και γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας λόγω υψομέτρου, θα απαιτηθεί διάνοιξη ατέλειωτων δρόμων και κατασκευή εναέριων γραμμών υψηλής τάσης που θα διασχίζουν πυκνά ελατοδάση και παρθένα αλπικά λιβάδια όπου φύονται δεκάδες ενδημικά είδη, αλλά και σε εδάφη με μεγάλες κλίσεις και ποτάμια, με επικίνδυνες συνέπειες για το τοπίο και την ελάχιστα μελετημένη πανίδα και χλωρίδα της περιοχής.

Σημειώνεται ότι στην περιοχή ζουν όλα τα μεγάλα θηλαστικά της Ελλάδας, όπως η αρκούδα, το ζαρκάδι, το αγριόγιδο, και απαντούν πολλά σπάνια και προστατευόμενα είδη αρπακτικών πουλιών.

Οι νέοι δασικοί δρόμοι που θα ανοιχθούν σε αυτά τα παρθένα δάση θα έχουν μήκος 25.138 χιλιόμετρα, ενώ τμήμα της γραμμής μεταφοράς υψηλής τάσης, μήκους 3,8 χιλιομέτρων, θα διατρέχει το «τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους» της λίμνης Πλαστήρα, με αποτέλεσμα τον κίνδυνο πυρκαγιών σε περιοχές που μέχρι τώρα αντιμετώπιζαν πολύ σπάνια τέτοιους σοβαρούς κινδύνους.

Εωλες μελέτες

Το ένα δε από τα δύο αιολικά πάρκα στη θέση «Γραμμένη - Τούρλα - Καρνόπι» θα ισοπεδώσει τη θρυλική κορυφογραμμή «Νιάλα» όπου υπάρχει το μνημείο για τη συνύπαρξη για ένα βράδυ, εν μέσω σφοδρής χιονοθύελλας, ανδρών του Εθνικού Στρατού και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ).

Ενα σοβαρό ζήτημα που διαπιστώνεται σχεδόν πάντα με τις Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, που αποτελούν βασική προϋπόθεση για τις αδειοδοτήσεις των αιολικών πάρκων, αφορά την πληρότητά τους και τα έωλα ή και λανθασμένα στοιχεία που περιέχονται σε αυτές. Εξαίρεση δεν αποτελούν ούτε οι ΜΠΕ για τα δύο αιολικά πάρκα των Αγράφων.

Σύμφωνα με το Δίκτυο Φορέων και Πολιτών για την Προστασία των Αγράφων, που μαζί με την Κίνηση Πολιτών για την Προστασία του Ευρυτανικού Περιβάλλοντος αντιδρά στην εγκατάσταση των αιολικών, στις ΜΠΕ, που χρονολογούνται από το 2011 και εκπονήθηκαν κατά παραγγελία από τις εταιρείες, δεν αναφέρεται καθόλου ότι εκτάσεις που θα αποψιλωθούν για τη γραμμή μεταφοράς είναι δασοσκεπείς.

Περιγράφουν απαξιωτικά την περιοχή εγκατάστασης των αιολικών ως κυρίως θαμνώδεις εκτάσεις χωρίς ιδιαίτερη αισθητική ή γεωλογική αξία για τις κορυφογραμμές, αλλά και για τις περιοχές επέμβασης του δικτύου μεταφοράς ρεύματος. Παρ’ όλο που το Δασαρχείο Καρδίτσας το 2016 έδωσε άδεια για το δίκτυο υψηλής τάσης σε έκταση 289.870 τ.μ. από τα οποία το 93,6% -271.359 τ.μ.- χαρακτήρισε περιοχές δάση ελάτης, δρυός κ.λπ.

Εξάλλου, στις ΜΠΕ δεν αναφέρεται το πώς θα παρασκευαστούν και θα μεταφερθούν στις κορυφογραμμές πάνω από 6.000 κυβικά μέτρα μπετόν για τις βάσεις των ανεμογεννητριών και των υποσταθμών ρεύματος. Αλλά και ούτε με ποιον τρόπο και ποιο κόστος θα γίνει η απεγκατάστασή τους όταν ολοκληρώσουν τη ζωή τους με την πάροδο της 20ετίας, όπως και η μετέπειτα αποκατάσταση των περιοχών. Εκτός κι αν παραμείνουν αιώνια ως σκουριασμένα κουφάρια στις κορυφές των Αγράφων.

Επιπλέον, τα μετεωρολογικά στοιχεία των μελετών είναι από τον σταθμό της Λαμίας και μιλούν για μέση τιμή θερμοκρασίας τον Ιανουάριο 5,4 βαθμούς Κελσίου, κάτι που δεν έχει καμία σχέση με τις περιοχές στα Καμάρια και στον Αγιο Νικόλαο Βραγγιανών με υψόμετρο 1.700 μέτρων όπου επικρατεί πολικό ψύχος.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν οι ανεμογεννήτριες που θα εγκατασταθούν στα Αγραφα είναι προσαρμοσμένες στις καιρικές συνθήκες της Λαμίας, τι επίπτωση θα έχει αυτό στην απόδοση και την αντοχή τους.

«Από τα έργα δεν θα υπάρχουν οφέλη αλλά δυσμενέστατες επιπτώσεις στην περιοχή», επισημαίνει το Δίκτυο Φορέων και Πολιτών για την Προστασία των Αγράφων.

Οι ανησυχίες που γεννά η επικείμενη εγκατάσταση των αιολικών δεν περιορίζονται στο γεγονός ότι ο ορεινός όγκος της Πίνδου, στην καρδιά του οποίου βρίσκονται τα Αγραφα, είναι μια από τις καθαρότερες περιοχές της Ευρώπης.

Αφορούν, εκτός της καταστροφής μεγάλων εκτάσεων δάσους από τα δίκτυα μέσης και υψηλής τάσης, και την καταστροφή μεγάλων εκτάσεων βοσκοτόπων και της κτηνοτροφίας, όσο και την αποκάλυψη του υπεδάφους των κορυφογραμμών με αποτέλεσμα τη διάβρωση από τις βροχές και τις πιθανές κατολισθήσεις στους οικισμούς που βρίσκονται κάτω από την περιοχή εγκατάστασης των αιολικών (Καμάρια, Νεράιδα, Μεγάλα Βραγγιανά, Κουστέσα, Καριά, Καρβασαράς).

Στη συνέχεια, ελλοχεύει ο κίνδυνος της πλήρωσης με φερτές ύλες του ποταμού Καριτσιώτη και της λίμνης Πλαστήρα.

Ανησυχίες υπάρχουν και για σημαντικό πλήγμα που μπορεί να επέλθει στην ορνιθοπανίδα, ειδικά στα αρπακτικά που χρησιμοποιούν τις κορυφογραμμές για την ανίχνευση της τροφής τους, για την ενδεχόμενη μείωση των θέσεων εργασίας στον τουρισμό, αλλά και για την καταστροφή της προοπτικής ήπιας ανάπτυξης των Αγράφων.

Το Δίκτυο Φορέων και Πολιτών για την Προστασία των Αγράφων μαζί με 23 φορείς της Καρδίτσας και της Ευρυτανίας και περιβαλλοντικές οργανώσεις και με τις υπογραφές 480 πολιτών κατέθεσαν δύο προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας με τις οποίες ζητούν την προσωρινή παύση οποιασδήποτε εργασίας, αλλά και την οριστική ακύρωση της υπουργικής απόφασης με την οποία αδειοδοτήθηκαν τα δύο αιολικά πάρκα, καθώς θεωρούν ότι είναι αντίθετη με πλειάδα ευρωπαϊκών και ελληνικών νομοθετικών διατάξεων που αφορούν, μεταξύ άλλων, την περιβαλλοντική νομοθεσία, τη νομοθεσία δημόσιων κατασκευών, έργων και οδοποιίας και τον δασικό κώδικα.

Απειλούν με αγωγές

Οι εναντιώσεις για την εγκατάσταση των δύο αιολικών πάρκων στα Αγραφα και οι συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας που έχουν πραγματοποιηθεί για το ζήτημα προκάλεσαν την έντονη αντίδραση των εταιρειών που επενδύουν στα έργα.

Σε ανακοίνωσή τους οι εταιρείες ΑΝΕΜΟΔΟΜΙΚΗ ΑΕΕ και ΠΟΥΝΕΝΤΗΣ ΑΕΕ κατηγορούν όσους εναντιώνονται στην εγκατάσταση των αιολικών ότι δεν αντέδρασαν το 2008 που ξεκίνησαν τις διαδικασίες αδειοδότησης των δύο αιολικών πάρκων, αλλά το κάνουν σήμερα, λόγος για τον οποίο υπαινίσσονται ότι εξυπηρετούν κάποια συμφέροντα που, όμως, δεν κατονομάζουν - και παραβλέποντας ότι το Δίκτυο Φορέων και Πολιτών για την Προστασία των Αγράφων δραστηριοποιήθηκε μετά το 2013.

Στη συνέχεια, υποστηρίζουν ότι έχουν ξοδέψει ήδη εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ και ότι έχουν παραγγείλει ανεμογεννήτριες αξίας 80 εκατομμυρίων ευρώ, απειλώντας τους πάντες: «Για τον λόγο αυτό, φυσικά πρόσωπα, δημόσια πρόσωπα και αυτοδιοικητικοί φορείς που πιθανόν θα άρουν τις αποφάσεις τους ή θα παρεμποδίσουν με οποιονδήποτε τρόπο την υλοποίηση του έργου θα πρέπει να γνωρίζουν καλά πως θα ζητηθούν αποζημιώσεις και διαφυγόντα κέρδη», αναφέρουν.

«Οι εταιρείες επιφυλάσσονται παντός νομίμου δικαιώματός τους για συκοφαντική δυσφήμηση, για διασπορά ψευδών ειδήσεων και λανθασμένο επηρεασμό της κοινής γνώμης», καταλήγουν στην ανακοίνωσή τους σε μια πρωτοφανή απειλή ποινικοποίησης ενός αγώνα κατά της εγκατάστασης βιομηχανικών αιολικών.

Θα περίμενε κανείς ότι η εγκατάσταση των δύο αιολικών πάρκων στα Αγραφα αποτελεί το μοναδικό μήλον της Εριδος στην περιοχή.

Ομως, εκτός των προαναφερόμενων δύο αιολικών πάρκων, προορίζονται να εγκατασταθούν από τη μεριά των Αγράφων της Καρδίτσας περισσότερες από 300 ανεμογεννήτριες σε 25 αιολικά πάρκα και στα Ευρυτανικά Αγραφα περισσότερες από 350 ανεμογεννήτριες σε 28 αιολικά πάρκα.

Πρόκειται δηλαδή να δεσμευτεί το 80% των συγκεκριμένων κορυφογραμμών και να ανοιχτούν χιλιάδες χιλιόμετρα νέων δρόμων στις απάτητες βουνοπλαγιές για την εξυπηρέτηση των δικτύων τους.

Σε αυτές θα μπορούσαν να προστεθούν και τα σχεδιαζόμενα αιολικά πάρκα στα Αγραφα και στην Αργιθέα με περισσότερες από 100 ανεμογεννήτριες, αν οι μελέτες τους δεν είχαν απορριφθεί από την Περιφέρεια Θεσσαλίας έπειτα από παρεμβάσεις του Δικτύου Φορέων και Πολιτών για την Προστασία των Αγράφων.

Το βέβαιο είναι ότι με τον ρυθμό που φυτρώνουν τα βιομηχανικά αιολικά σε όλες ανεξαιρέτως τις κορυφές της χώρας, ίσως φτάσουμε στην εποχή που όταν θα ζητάμε από ένα παιδί να ζωγραφίσει ένα βουνό θα το απεικονίζει με ανεμογεννήτριες που ίσως θα θεωρεί ότι αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ορεινής φύσης...

ΠΗΓΗ: «Σπέρνουν» ανεμογεννήτριες στα απάτητα Άγραφα | Η Εφημερίδα των Συντακτών