Ανάμεσα σε δύο πραγματικότητες, ποιος ο προορισμός μας;

  ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΦΡΑΝΤΖΗΣ

Τι είναι πιο πραγματικό – οι εκατοντάδες χιλιάδες που αψηφούν τις απειλές και την τρομοκρατία των ισχυρών και βγαίνουν στο δρόμο του μεγάλου ΟΧΙ τον Ιούλιο ή το 90% του αστικού συνασπισμού εξουσίας και των αντιδραστικών λύσεων που προκύπτει από την κάλπη του Σεπτέμβρη; Έκλεισε ο κύκλος του ριζοσπαστισμού ή τελείωσε το πρώτο μέρος του ταξιδιού;

Φωτογραφία: Μαγδαληνή Παναγιωτακοπούλου

Αυτά τα ερωτήματα απασχολούν χιλιάδες αγωνιστές της αριστεράς, ανθρώπους που ψηφίζουν ΚΚΕ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ ή ΛΑΕ και είναι βαθιά απογοητευμένοι από το εκλογικό αποτέλεσμα. Κανείς μας δεν περίμενε ένα τόσο κακό αποτέλεσμα, είναι η αλήθεια. Είχαμε τη σιγουριά ότι το ΚΚΕ θα ενισχυθεί, ότι η ΑΝΤΑΡΣΥΑ μπορεί να σημειώσει αισθητή άνοδο, και εννοείται ότι βλέπαμε τη ΛΑΕ μέσα στη Βουλή. Παρότι ξέραμε πως αυτές οι εκλογές δεν αποτελούν ευκαιρία για την αριστερά, γιατί ήταν βέβαιο ότι η στροφή της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ βύθισε τις συνειδήσεις εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων σε έναν ωκεανό απελπισίας.

Αυτή η πραγματικότητα, το βύθισμα των προσδοκιών, εκφράστηκε με τη μεγάλη αύξηση της αποχής. Πράγμα που επιβεβαιώνει την εκτίμηση, ότι η αναπόφευκτη ήττα της στρατηγικής του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι ήττα όλης της Αριστεράς. Η αποχή σε αυτές τις εκλογές είναι ένα χειροπιαστό αποτέλεσμα της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ. Και είναι μία υγιής αντίδραση. Δεν ενισχύθηκε το φασιστικό ρεύμα, όπως πολλοί φοβούνταν ή προέβλεπαν. Ενισχύεται η αποχή γιατί είναι περισσότερα πλέον τα ερωτήματα από τις απαντήσεις. Και αυτό ακριβώς είναι ένα πολύ θετικό στοιχείο της νέας κατάστασης. Η ήττα του ρεφορμιστικού σχεδίου του ΣΥΡΙΖΑ δεν ευνοεί ένα άλλο ρεφορμιστικό σχέδιο – ευνοεί μια ουσιαστική συζήτηση για μία στρατηγική τομή, για άλματα στη σκέψη και στην πράξη.

Οφείλουμε να μελετήσουμε με επιστημονικό τρόπο το φαινόμενο της αποχής. Μερικές υποθέσεις εργασίας: Η αποχή αυτή τη φορά περιλαμβάνει εκτός από τη μεγάλη μάζα των ανθρώπων που αποσύρονται κάτω από το βάρος της μεγάλης κρίσης, η οποία διαταράσσει τον πυρήνα της ύπαρξής τους, ένα σώμα δυσαρεστημένων από την πολιτική της Αριστεράς. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε προς τα αριστερά και κυρίως προς την αποχή περίπου 500.000 ψηφοφόρους. Αυτό το κοινωνικό σώμα που ισοδυναμεί σε μέγεθος με ένα δεύτερο ΚΚΕ δεν έχει εγκαταλείψει οριστικά το πολιτικό πεδίο, δεν συντηρητικοποιείται αλλά εξανίσταται με τις επιλογές των αριστερών κομμάτων και βρίσκεται σε μια έντονη αμηχανία.

Τον Μάιο του 2012 ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ (1.061.928 ψήφοι) ή ΚΚΕ (536.105 ψήφοι) ή ΑΝΤΑΡΣΥΑ (75.416 ψήφοι) και μέχρι τον Γενάρη του 2015 συσπειρώθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ. Βγήκε μπροστά με το ΟΧΙ τον Ιούλιο. Πίστεψε ότι μπορεί ο Τσίπρας να είναι ο ηγέτης που περίμενε. Και μετά το μεγάλο άδειασμα προτίμησε την αποδοκιμασία όλης της Αριστεράς και κατέληξε στην αποχή. Ηταν απολύτως λανθασμένη η πολιτική εκτίμηση ότι το κομμάτι που αποχώρησε από τον ΣΥΡΙΖΑ μετά την υπογραφή της συμφωνίας θα έπαιρνε το μεγαλύτερο μέρος των απογοητευμένων ψηφοφόρων της αριστεράς.

Είναι σωστό ότι όλη η στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ οδηγούσε στην ήττα των προσδοκιών του λαού με μαθηματική ακρίβεια αλλά στην πολιτική ξεχωρίζουν κάποιες καμπές που είτε βγάζουν τον κόσμο ριζοσπαστικοποιημένο είτε τον οδηγούν σε συντηρητική αναδίπλωση. Αυτές οι οριακές στιγμές της ταξικής πάλης, δεν έρχονται ήρεμα κι απλά, αλλά ξεδιπλώνουν μια δυναμική σειρά γεγονότων στα οποία η παραμικρή παρέμβαση αποκτά μεγάλη σημασία. Αν λοιπόν η στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ οδηγούσε στη συμφωνία των Βρυξελλών, και στην εξαφάνιση του συμβάντος του Ιουλίου, όπως σωστά έλεγε εξαρχής το ΚΚΕ, ποια ήταν η στρατηγική των λαϊκών δυνάμεων για να βγει αποδυναμωμένος ο ΣΥΡΙΖΑ και η αστική πολιτική σε αυτή τη φάση;

Δεν έχουμε στρατηγική ήττα, έχουμε ένα κακό αποτέλεσμα για την αριστερά που μπορεί να ανακάμψει μόνο αν επιχειρήσει να δώσει νέες στρατηγικές απαντήσεις. Διότι στη δεύτερη φάση του ταξιδιού, έχουμε περισσότερους απελπισμένους, που φοράνε ήδη τα σωσίβια, και λιγότερους έτοιμους να δώσουν τη μάχη για να αλλάξει η πραγματικότητα. Το ερώτημα παραμένει ανάμεσα στις δύο πραγματικότητες: Ποιος είναι ο προορισμός μας; Τι συμπεράσματα έχουμε βγάλει από την εμπειρία των χρόνων 2010-2015 και ποια είναι η σωστή γραμμή στη νέα φάση; (Να θυμηθούμε ξανά τη σπουδαία ρήση του Μπρεχτ για τους καιρούς της αδυναμίας, ότι δεν λείπουν οι σωστές απόψεις, είναι όμως πάρα πολλές!)  

  - Kommon