Ο, ΤΙ ΓΥΑΛΙΖΕΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΧΡΥΣΟΣ… Διακήρυξη της Πανελλαδικής Επιτροπής κατά των Βιομηχανικών Αιολικών Εγκαταστάσεων (ΒΑΕ)

Είμαστε οικολογικά ευαισθητοποιημένοι και ενημερωμένοι φορείς, συλλογικότητες, επιστήμονες, καλλιτέχνες μα πάνω απ’ όλα πολίτες που ενδιαφερόμαστε για τα τοπικά προβλήματα πάντα εντασσόμενα στα ευρύτερα.

Τα τελευταία χρόνια, στο όνομα ενός- δυστυχώς απατηλού- οικολογικού οράματος, είμαστε μάρτυρες μιας άκριτης εισβολής βιομηχανικών αιολικών εγκαταστάσεων (ΒΑΕ), σε βουνά, νησιά, δάση, δασικές και αναδασωτέες εκτάσεις, σε περιοχές απόλυτης προστασίας, σε περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και σε άλλα ευαίσθητα οικοσυστήματα, τις τελευταίες δηλαδή αδιατάρακτες περιοχές.

  

Αμφισβητούμε την συνεισφορά των ΒΑΕ στον ουσιαστικό περιορισμό, πόσω μάλλον τη δυνατότητα για υποκατάσταση των συμβατικών ηλεκτροπαραγωγικών σταθμών, καθώς δεν είναι σε θέση να καλύψουν τις ανάγκες φορτίων βάσης ή των φορτίων αιχμής. Αμφισβητούμε συνεπακόλουθα και τα περί δήθεν σημαντικής μείωσης εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.  Αυτό έχει τεκμηριωθεί στην διεθνή βιβλιογραφία, σε σχετικές δημοσιεύσεις και κυρίως στην πράξη π.χ. από το γεγονός ότι η Γερμανία, με δεκάδες χιλιάδες ανεμογεννήτριες αδυνατεί να θέσει εκτός λειτουργίας πυρηνικούς ή λιθανθρακικούς σταθμούς, ακόμη και υπό τη σκιά του ατυχήματος στην Ιαπωνία.

Εκτιμούμε ακόμη ότι οι ΒΑΕ, όπως προωθούνται, αντίθετα με την εξαγγελλόμενη άποψη (δυστυχώς η ενημέρωση των πολιτών έχει υπάρξει μονομερής και προκατειλημμένη), προσκρούουν στην κατοχυρωμένη αρχή της αειφόρου ανάπτυξης και με την εγκατάστασή τους τίθεται επίσης συχνά θέμα παραβίασης του άρθρου 24 του Συντάγματος (δασικές εκτάσεις).

Η πολιτεία εξακολουθεί να αγνοεί, στην πράξη, τη θεσμοθετημένη (ν. 2773/1999, άρθρο 3, παρ. 1) υποχρέωσή της για τη διαμόρφωση και εφαρμογή μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού. «Εναποθέτοντας» αυτό το έργο στις δυνάμεις της αγοράς, περιορίζεται στην εκ των υστέρων νομιμοποίηση των όσων διαμορφώνονται με βασικό κριτήριο τη λογική του εύκολου κέρδους (οι πρωταγωνιστές είναι συμμαχίες μεγάλων, συχνά πολυεθνικών, ενεργειακών ομίλων με μακρά παράδοση στην καταστροφή του περιβάλλοντος). Σε αυτά τα πλαίσια, χωρίς να έχει υπάρξει συνεκτίμηση οφελών και κόστους από την ένταξη βιομηχανικών αιολικών εγκαταστάσεων στο ενεργειακό μείγμα, πριμοδοτείται μονομερώς η εγκατάσταση τους. Η νομοθεσία για τις ΒΑΕ συνιστά ατυχώς μια μηχανιστική μεταφορά, στον ελληνικό χώρο, της νομοθεσίας άλλων χωρών, με εντελώς διαφορετικά οικονομικά και γεωγραφικά χαρακτηριστικά.

 Η έμφαση σε πολιτικές μείωσης εκπομπών, προσαρμοσμένες στην ελληνική πραγματικότητα, θα είχε πολλαπλάσια οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη.

Η πολιτική της επιδότησης μιας ατελέσφορης μορφής συμπληρωματικής ενέργειας, όπως οι ΒΑΕ, συντελεί στην σημαντική αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος, που ισοδυναμεί με άδικη έμμεση φορολόγηση και η οποία θα επιβαρύνει περαιτέρω τόσο το συνεχώς συρρικνούμενο εισόδημα της μέσης ελληνικής οικογένειας, όσο και την ανταγωνιστικότητα της πολύπαθης οικονομίας της. Ακόμη, απαιτούνται πανάκριβες δημόσιες επενδύσεις σε δίκτυα μεταφοράς, αυτοματισμούς, συντήρηση υπολειτουργουσών εφεδρικών συμβατικών θερμικών μονάδων, για την ομαλή απορρόφηση της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγουν με αβεβαιότητα και με μη καθορισμένο ρυθμό οι αιολικοί σταθμοί και για την εξισορρόπηση του δικτύου μεταφοράς.

Επιπροσθέτως, η ως επί το πλείστον απαράδεκτη χωροθέτηση των αιολικών εγκαταστάσεων, έχει προκύψει στην ουσία από της ενδιαφερόμενους επενδυτές ανατρέποντας υφιστάμενους χωροταξικούς, οικονομικούς, κοινωνικούς ή ενεργειακούς σχεδιασμούς καθώς και της εναλλακτικές βιώσιμες πολιτικές. Συνειδητοποιούμε την πρωτοφανή απειλή που αποτελεί για το φυσικό και πολιτιστικό κεφάλαιο της χώρας η χωρίς κανένα ουσιαστικό δημόσιο έλεγχο εξάπλωση πολυάριθμων αιολικών σταθμών παραγωγής αιολικής ενέργειας, αποτελούμενων από χιλιάδες ανεμογεννήτριες (Α/Γ), με ύψος που φτάνει τα 140 μέτρα, σε πλήρη αντίθεση με την κλίμακα του ελληνικού τοπίου, πλήττοντας τον τουρισμό και της (με οποιοδήποτε τρόπο νοούμενες) αξίες της γης.

Θεωρούμε αδιανόητο να καταστρέφονται μοναδικά και αναντικατάστατα ποιοτικά χαρακτηριστικά, της η βιοποικιλότητα και το τοπίο, για αμφίβολα ποσοτικά ενεργειακά οφέλη, σε πλήρη δυσαρμονία, τόσο με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Τοπίο, που το Φεβρουάριο του 2010 κυρώθηκε από την ελληνική Βουλή, όσο και με την αντίστοιχη για τη βιοποικιλότητα.

Ας σημειωθεί τέλος, ότι η κριτική αυτή έχει αποκτήσει ένα γενικευμένο χαρακτήρα σε παγκόσμιο επίπεδο. Πληθαίνουν τα κινήματα διαμαρτυρίας που τεκμηριωμένα απαιτούν το σταμάτημα της εξάπλωσης των αιολικών σταθμών βιομηχανικού τύπου σε όλο τον κόσμο, ακόμη και της Χώρες που πρωτοστατούν της ενεργειακές επιλογές αυτού του είδους. Όταν υπάρχει σφαιρική ενημέρωση, η αρχική εκ της άγνοιας ανοχή μετατρέπεται σε ολοένα ογκούμενη αντίδραση.

Συμπερασματικά οι τεράστιες, εισαγόμενες ανεμογεννήτριες εξελίσσονται σε εργαλείο μη αντιστρέψιμης υποβάθμισης και ομογενοποίησης του φυσικού, δομημένου και μνημειακού περιβάλλοντος της Χώρας αλλά και καταβύθισης της οικονομίας της, στην καταστροφικότερη ίσως φούσκα ως τώρα.

Όσες και όσοι υπογράφουμε αυτό το κείμενο, αποφασίζουμε τη συγκρότηση Πανελλαδικής Επιτροπής κατά των Βιομηχανικών Αιολικών Εγκαταστάσεων (ΒΑΕ) και στο πλαίσιο της διαμόρφωσης αξιόπιστου ενεργειακού σχεδιασμού, που θα προτάσσει την εξοικονόμηση, τη συγκράτηση της ζήτησης της ηλεκτρικής ενέργειας, την κατά το δυνατό επιτόπου παραγωγή – κατανάλωση, ζητάμε:

1.  Την ανάσχεση της δρομολογημένης διαδικασίας μαζικής ανάπτυξης των ΒΑΕ
2. Ανάλυση κόστους – οφέλους και ιεράρχηση για κάθε πολιτική μείωσης εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, προσαρμοσμένη στα ελληνικά δεδομένα.
3. Εκτίμηση συνολικού οικολογικού αποτυπώματος (όχι μόνο άνθρακα) στον κύκλο ζωής ανανεώσιμων μορφών ενέργειας. 
4. Οικονομικοτεχνική εκτίμηση των θετικών και των αρνητικών των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των αιολικών σταθμών ειδικότερα. 
5. Τέλος, ουσιαστικό χωροταξικό σχεδιασμό, που:

•   Θα είναι προσαρμοσμένος της περιβαλλοντικές ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής.

•  Θα προκύπτει από διευρυμένη και ουσιαστική κοινωνική συμμετοχή και όχι από της μονομερείς επιδιώξεις και τα συμφέροντα επιχειρηματιών.

•   Θα αποκλείει, εκ προοιμίου, της τεράστιες, εκτός κλίμακας, μηχανές, και

•   Θα εξαιρεί περιοχές με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (NATURA, IBA, Τοπία κ.ά.) βασιζόμενος στην αρχή της προφύλαξης. 

ΜΑΪΟΣ 2011

Υπογράφουν:

• Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων Αιγαίου στο οποίο συμμετέχουν οι ακόλουθες οργανώσεις:

            -   Περιβαλλοντική Ομάδα Κυκλάδων «Γαία»

-          Σύλλογος Ενεργών Πολιτών Αίγινας

-          Ναυτίλος εν Δράσει (Νομός Λέσβου)

-          Ένωση Πολιτών Σύρου «Εύπλοια»

-          Σύλλογος Οικολογίας Χίου

-          Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος της Νότιας Καρυστίας (Εύβοια)

-          Αρχίλοχος Πάρου

-          Κίνηση Περιβάλλοντος και Οικολογίας Σάμου

-          Ένωση Πολιτών Σκύρου

-          Ένωση Πολιτών Τήνου

-          Σύλλογος Δασοπροστασίας και Προστασίας Περιβάλλοντος Κύμης (Εύβοια)

-          Μουσείο Μάνου Φαλτάιτς

• Πολιτιστικός και Περιβαλλοντικός Σύλλογος «Κόρης Πύργος» (Τήνος)

• Πρωτοβουλία Κατοίκων χωριών Αποπηγαδιού (Κρήτη)
• Πρωτοβουλία Κατοίκων από το Νομό Χανίων Κρήτης ενάντια στη βάναυση καταστροφή του Από-πηγαδιού και κατά της επερχόμενης πράσινης λαίλαπας στα Λευκά Όροι, Γραμβούσα, Σπάθα κ.ά.
• Πανελλήνια Κίνηση Ενεργών Πολιτών για την Υγεία και το Περιβάλλον
• Διαδημοτικός Οικολογικός Πολιτιστικός Σύλλογος «Πολίτες για την Προστασία της Υγείας και του Περιβάλλοντος από τις νέες Τεχνολογίες»
• Περιβαλλοντική παρέμβαση η Αντινιώτη (Κέρκυρα)
• Σύλλογος Προστασίας του περιβάλλοντος και πολιτιστικής κληρονομιάς Νοτιοδυτικής Λευκάδας ΣΑΠΦΩ
• Ένωση Φορέων και Πολιτών Βόρειας Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων
• Ινστιτούτο Αιγαίου, Πάρος
• Κίνηση Πολιτών για την Προστασία του Ευρυτανικού Περιβάλλοντος
• Κίνηση Πολιτών Δυτικής Φθιώτιδας
• Αυτόνομη Ομάδα Οικολογικής Δράσης νομού Λάρισας «Η Γη μας»
• Σύνδεσμος Αγιονικολαϊτών ο Κάβος Μαλιάς (Βάτικα Λακωνίας)
• Κίνηση Πολιτών Μεσαράς για το Περιβάλλον (Κρήτη)
• Οργάνωση «Φοίνιξ» Εφαρμογές Βιώσιμης Ανάπτυξης (Κρήτη)
• Καταφύγιο ζώων (Ζωοφιλικό σωματείο – Θεσσαλονίκη)
• Σύλλογος Επαγγελματιών Κτηνοτρόφων Νομού Ηρακλείου «Σ.Ε.Κ.Ν.Η.»

• Ε. Ξανθούλης (Συντονιστής των φορέων Σκύρου για τις Α/Γ)
• Μπιλίνης Χαράλαμπος (Εφημερίδα τα Βάτικα)
• Σταύρος Ξυρουχάκης  (Κρήτη)
• Σοφία Σιδέρη
• Βασιλική Λάππα
• Δημήτρης Σουφλέρης (Εύβοια)
• Γιάννης Μακριδάκης (Χίος) 
• 
  Η γη μας: Διακήρυξη της Πανελλαδικής Επιτροπής κατά των Βιομηχανικών Αιολικών Εγκαταστάσεων (ΒΑΕ)